Vialiki Statut Vialikaha Kniastva

Adziny ŭ krainie asobnik Statuta možna pabačyć u Nacyjanałcy.

19.04.2013 / 12:25

U halerei «Łabirynt» adbyvajecca vystava «Vialiki Statut Vialikaha Kniastva», prymierkavanaja da 425-hodździa zaćviardžeńnia Statuta Vialikaha Kniastva Litoŭskaha 1588

U ekspazicyi pradstaŭlenyja vydańni Statuta VKŁ z fondaŭ Nacyjanalnaj biblijateki i Muzieja historyi Mahilova.

Statut Vialikaha Kniastva Litoŭskaha (VKŁ) — viaršynia starabiełaruskaj jurydyčnaj dumki XVI st., Vydatny pomnik jeŭrapiejskaj pravavoj kultury epochi Adradžeńnia.

Statut VKŁ 1588 h. dziejničaŭ amal 250 hadoŭ. U jaho stvareńni pryniali ŭdzieł takija vydatnyja dziejačy biełaruskaj historyi, jak kancler Astafiej Vałovič i padkancler Leŭ Sapieha. Praz ŭsie 14 raździełaŭ i 488 artykułaŭ hetaha zboru zakonaŭ prachodzić ideja pravavoj dziaržavy, u jakim usie orhany i słužačyja pavinny dziejničać stroha ŭ adpaviednaści z normami i patrabavańniami Statuta, abaviazkovymi jak dla žycharoŭ Vialikaha Kniastva, tak i dla pryjezdžych zamiežnikaŭ.

Statut 1588 zamacoŭvaŭ ideju relihijnaj talerantnaści i baraniŭ intaresy žycharoŭ krainy niezaležna ad vieravyznańnia. U adroźnieńnie ad kodeksaŭ na łacinskaj movie inšych jeŭrapiejskich krain Statut byŭ napisany i vydadzieny na zrazumiełaj absalutnaj bolšaści žycharoŭ Kniastva starabiełaruskaj movie.

Hałoŭnym ekspanatam vystavy źjaŭlajecca Statut 1588 h. na starabiełaruskaj movie, nadrukavany ŭ 1594—1595 hh. u Vilni, u drukarni Mamoničaŭ. Heta adziny ŭ Biełarusi asobnik, jaki zachoŭvajecca ŭ Muziei horada Mahilova i časova pieradadzieny ŭ biblijateku dla ekspanavańnia. U śviecie naličvajecca tolki kala 30 asobnikaŭ hetaha vydańnia.

Nacyjanalnaja biblijateka Biełarusi źjaŭlajecca zachavalnicaj najbujniejšaj kalekcyi staradrukaŭ u Biełarusi. Na vystavie z fondaŭ biblijateki buduć pradstaŭleny pieravydańnia Statuta: najbolš dakładny i jakasny pierakład na polskuju movu ź vilenskaj drukarni Mamoničaŭ (2-je vydańnie, 1619), varšaŭskaje vydańnie karaleŭskaha drukara P. Elert (1648), vilenskija pieravydańni, padrychtavanyja jezuickaj akademijaj (1744, 1786), a taksama ekzemplar u pierakładzie na ruskuju movu, nadrukavany ŭ Sankt-Pieciarburhu (1811), inšyja pravavyja zborniki XVI–XIX stst.

Vystaŭka «Vialiki Statut Vialikaha Kniastva» ŭ muziei knihi Nacyjanalnaj biblijateki Biełarusi budzie pracavać z 18 krasavika pa 15 maja 2013 h.