9 Maja: ideałahičny kastyl dla biezydejnych režymaŭ

Dyskusijnaje mierkavańnie. Vykazvajciesia ŭ kamientach

Supakojciesia, vajna amal 70 hadoŭ jak skončyłasia, Niamieččyna nam daŭno nie vorah.

08.05.2013 / 08:55

Realnych vieteranaŭ na nahach zastalisia adzinki, adnak parady poŭniacca vieteranami falšyvymi, jakija ŭ vajnu byli dziećmi.

8 i 9 maja AAN, adnym z suzasnavalnikaŭ jakoj źjaŭlajecca Biełaruś, adznačaje Dni pamiaci i zamireńnia pahinułych u Druhoj suśvietnaj vajnie. I heta adziny mahčymy zdarovy farmat adznačeńnia hetaj daty.

Na fonie lubych amierykanskich ci zachodniejeŭrapiejskich adznačeńniaŭ kanca Druhoj ci Pieršaj suśvietnych vojnaŭ

naš postsaviecki «Dzień pieramohi» — heta relihijny kult, dziŭny postmaderniscki ideałahičny kastyl dla biezydejnych aŭtarytarnych režymaŭ.

Hladzicie, usie prykmiety ŭ najaŭnaści: śviataja data, śviataja niedatykalnaść mifu (nie dapuskajecca najmiešy sumnieŭ u śviataści maršała Žukava ci partyzanaŭ-NKVDystaŭ), pampiezny i niaźmienny cyrymanijał, elemienty kultu prodkaŭ, kapiščy-śviaciliščy ŭ kožnym miastečku, kudy maładyja pierad viasiellem prynosiać rytualnyja achviary. «Idiot vojna narodnaja — śviaŝiennaja vojna».

Kult aznačaje iracyjanalnaść i tabu na analiz i krytyku. I voś my bačym, jak navat adekvatnyja i razumnyja ludzi časam zryvajucca ŭ isteryku ŭ adkaz na ŭsiaho tolki troški pravakatyŭny zahałovak u błohu.

Mif ab «vialikaj pieramozie» — apošniaja sałomina, na jakoj trymajecca łukašenkaŭskaja ideałohija.

Bolš ničoha prapanavać jana biełaruskamu hramadstvu nie moža. Zachodnierusizm, jeŭrazijstva, pravasłavizm ci antyhłabalizm siarod biełarusaŭ adnolkava niepapularnyja, a pryniaćcie režymam biełaruskaj nacyjanalnaj idei ci jakohaś pałanafilskaha litvinizmu budzie aŭtamatyčna aznačać spynieńnie sponsarstva z boku Kramla.

Nu, a z Druhoj suśvietnaj u kožnaha źviazana niešta siamiejnaje i trahičnaje, dyj adpaviednaja apracoŭka śviadomaści ludziej, jakija sami hetaj vajny nie bačyli, idzie jašče z brežnieŭskich časoŭ. Tamu hetaju temaj hramadstva začapić kudy praściej.

Śviatkujuć kožny hod jak jubilej, jak u apošni raz — što ŭ Minsku, što ŭ Maskvie, dzie na Krasnaj płoščy znoŭ parad ź dziasiatkami adzinak techniki. Vyklučna z ułasnych palityčnych mierkavańniaŭ kiraŭniki našych krainaŭ hod ad hoda pijaracca na starych narodnych ranach.

Z savieckim mifam pra «Dzień pabiedy» treba rašuča zmahacca, bo jon abražaje pamiać ab toj vielizarnaj trahiedyi, jakoj była vajna, pieratvaraje jaje ŭ kič i militaryzavanuju karykaturu.

Aleś Čajčyc