Jaŭleńnie Makieja narodu
Udzielniki biełaruska‑niamieckaha «Mienskaha forumu» mieli mahčymaść nazirać novaha kiraŭnika Administracyi prezydenta Ŭładzimira Makieja. I nia prosta nazirać, a pačuć jahony vystup. I nia tolki vystup, ale i adkazy na pytańni Sadoŭskaha, Parsiukieviča, Šumčanki. Piša Barys Tumar.
14.11.2008 / 02:03
Udzielniki biełaruska‑niamieckaha «Mienskaha forumu» mieli mahčymaść nazirać novaha kiraŭnika Administracyi prezydenta Ŭładzimira Makieja. I nia prosta nazirać, a pačuć jahony vystup. I nia tolki vystup, ale i adkazy na pytańni Sadoŭskaha, Parsiukieviča, Šumčanki.
Intryha była tym bolšaju, što Makiej publična vystupaje krajnie redka, a na niedziaržaŭnaj placoŭcy — i zusim. Miž tym jaho nazyvajuć čałaviekam numar 3 u siońniašniaj hijerarchii łukašenkaŭcaŭ, paśla ŭłasna Alaksandra i Viktara Łukašenkaŭ. I mienavita ź im, byłym savieckim raźviedčykam, a paśla RBešnym dyplamatam, źviazvajuć ciapierašni kurs na prymireńnie z Eŭrasajuzam. Urešcie, jon staŭ pieršym kiraŭnikom Administracyi, jaki naviedaŭ «Mienski forum».
Makiej pačuvaŭsia niaŭtulna.Siedziačy pad prycełam fotakameraŭ, jon to paciraŭ nos, to torhaŭ vucha, to prykryvaŭ vusny kułakom. Było vidać, što jamu niazvykła vystupać publična. Amal usiu svaju pramovu jon pračytaŭ z papierki, pryčym bieź vialikaha vyražeńnia, biaskolerna. Biez šparhałki jon tolki trochi pramoviŭ pa‑niamiecku pry kancy svajho vystupu.
Pramova była vytrymana ŭ abarončym styli. Jon havaryŭ pra:
dvajnyja standarty,
12 stračanych hadoŭ dla biełaruska‑eŭrapiejskich adnosinaŭ,
niemahčymaść zrabić kalku z zachodniaj demakratyi ŭ inšych krainach, da taho ž u adnačaśsie,
pra sacyjalnuju stabilnaść,
baraćbu z narkatrafikam i handlem ludźmi,
svabodu ŚMI, jakuju treba vyzvalić ad kliše,
supolny histaryčny dośvied Biełarusi i Hiermanii,
Kali Makiej nahadaŭ pra pastaŭlenuju prezydentam Biełarusi Alaksandram Łukašenkam zadaču ŭ karotkija terminy vyvieści Biełaruś u tryccatku samych raźvitych dziaržavaŭ śvietu, spadarynia T. u apošnim šerahu zachichikała.
«My, eŭrapiejcy, majem...», — źviarnuŭsia da niamieckich haściej Uł.Uł.Makiej,i lohkaje zamiłavańnie raspłyłosia pad vusikami pasła Hiebharda Vajsa, što siadzieŭ na podyjumie razam z praf. Rajneram Lindneram, niaźmiennym ruchavikom «Mienskaha forumu».
Na pačatku ŭ hołasie Makieja praźvinieła paru pucinskich notak, paśla padrychtavany tekst źbiŭsia ŭ pryvyčnuju tanalnaść pasła hordaje centralnaazijackaje satrapii dzie‑niebudź u pałacy Šonbrun pry ABSE. Adnak, vykryŭšy padkopy i źniaŭšy iluzii, Makiej nie zaklajmiŭ Zachad jak hałoŭnuju pahrozu duchoŭnaści, a zaklikaŭ pierajści ad ery kanfrantacyi da ery dyjalohu i zhaniŭ adžyłuju blokavuju śviadomaść, prapanavaŭšy zachodnim partnioram «biez palityčnych jarłykoŭ zirnuć na Biełaruś».
Jon adznačyŭ biahučy hod jak hod 90‑hodździa skančeńnia Pieršaj suśvietnaj.U svaim vystupie Makiej cytavaŭ Aktavijo Pasa i Konrada Adenaŭera, pryčym apošniaha na movie aryhinału.
Paśla jaho słova ŭnoŭ pierajšło da viadoŭcy, praf.Lindnera, jaki nahadaŭ, što heta taksama hod 20‑hodździa adkryćcia praŭdy pra Kurapaty, jakoje pieraviarnuła śviadomaść biełarusaŭ, i stvareńnia Narodnaha Frontu, jaki na siońnia jość najstarejšaj apazycyjnaj palityčnaj arhanizacyi Ŭschodniaj Eŭropy. Taki byŭ pačatak dyskusii – jana anansavałasia, ale ŭsio adno zastała aŭdytoryju źnianacku. Narod advyk vieści sprečku, pahatoŭ – z kiraŭnikom Administracyi. Uźnikła paŭza, jakuju zapoŭniŭ niemiec z abmiežavanymi fizyčnymi mahčymaściami – jon chacieŭ naviedać Chatyń, ale akazałasia, što memaryjał niedastupny dla takich jak jon, vazočnikaŭ.
Druhim słova ŭziaŭ pieršy pasoł Biełarusi ŭ Niamieččynie Piatro Sadoŭski. «Majo pytańnie prostaje jak try rubli. Kali my zmožam nabyvać «Narodnuju volu» ŭ šapikach?» Zala zaplaskała,
Makiej sumieŭsia, vytrymaŭ paŭzu i adkazaŭ pa‑biełarusku, što «pazytyŭnyja kroki buduć abaviazkova, i jany buduć datyčyć taksama sytuacyi na medyjnym rynku».
Tady na trybunu vyskačyła čarniavaja dziaŭčynka ŭ paciortych džynsach. Ja nia ŭdzielnica forumu, skazała jana, my siudy ź siabrami pryjšli pikietam, kab nahadać pra Barazienku i jašče dziesiać palitviaźniaŭ pa spravie 14‑ci. Nas spadar Lindner zaprasiŭ uvajści, i voś ja taksama z hetaj trybuny kažu: niama nijakaj liberalizacyi, pakul hetyja ludzi nie reabilitavanyja.
«A ja Parsiukievič», - vyjšaŭ śledam za joju da mikrafona były palitviazień… I davaj praŭdu‑matku rezać. Narezaŭ‑narezaŭ i zastaŭsia stajać za piupitram. Maŭlaŭ, patrabuju adkazu.
Lindner zaŭvažna nia viedaŭ, što rabić, zala šyburšeła, Makiej uziaŭ siabie ŭ ruki:
«Palitviaźniaŭ u našaj krainie nie było i niama. Jość žadańnie prypisać palityčnyja matyvy asobam, jakija byli pakaranyja pa tych ci inšych kryminalnych spravach. Ale zakon adzin dla ŭsich. Zakon moža i nie adpaviadać tym demakratyčnym realijam, jakija pavinny być. Tady jaho treba mianiać. Ale pakul jon jość, jaho treba vykonvać».
Dyskusija jaŭna vychodziła skamiečanaja, jak pinžak, što 13 hadoŭ pralažaŭ u valizie. Słova staŭ patrabavać pradprymalnik Šumčanka. Lindner, bajučysia kančatkovaha pierarastańnia pryhožaje zadumy ŭ palityčnuju pierapałku, ścipła sprabavaŭ Šumčanku spynić, dy dzie tam! U čornych akularach i z žujkaj u rocie, toj zaniaŭ pazycyju za trybunaj i davaj havaryć pra budučy mitynh pradprymalnikaŭ. «Uładzimir Uładzimiravič, tolki na vas nadzieja. Rašycie našy pytańni, kab nam nie vychodzić na vulicu. Ci mahli b vy pryznačyć nam sustreču?» ‑‑ prasicielna pierakryčaŭ Lindnera pradprymalnicki važak. Makiej jaŭna čakaŭ horšaha i paviesialeŭ:
«Niechta jašče ŭ hetaj zali choča, kab ja niešta paabiacaŭ? – pažartavaŭ jon. – A ŭvohule pradprymalnikami ja nie zajmajusia, ale pytańnie ab mierach dla ich padtrymki taksama budzie na razhladzie ŭ prezydenta».
Voś takim jon akazaŭsia, Makiej – niavopytnym arataram i vopytnym dyplamatam. A moh ža Makiej i nie pryjści da niemcaŭ… Navat nahoda zdaryłasia, kab nie pryjści – novaja antykarupcyjnaja raspačałasia; prakuratura, sudy, MUS, akazvajecca, u nas paviazanyja parukaj.
Nie da miesca čamuści ŭspomniłasia, jak na praminuły forum zavitaŭ Uładzimier Kanaploŭ. Taksama vystupiŭ.