«U Kupałaŭskim ciapier pracujuć ludzi, jakija raniej kazali: navošta heta biełaruskaja mova?» Vialikaja hutarka z Paŭłam Charłančukom
Pavieł Charłančuk — zorka biełaruskaj sceny. Letam jon dałučyŭsia da trupy maskoŭskaha teatra pad kiravańniem Siarhieja Biazrukava. «Naša Niva» pahavaryła z Paŭłam pra ciapierašniaje žyćcio. Pra sproby ścierci lubyja zhadki pra jaho, kupałaŭcaŭ i aficyjny Kupałaŭski, sny paśla Akreścina i siamju — u hetym zadumiennym intervju.
19.09.2021 / 08:45
«Vybar upaŭ na teatr, dzie dazvalajuć zdymacca ŭ kino»
«Naša Niva»: Ci šmat prapanoŭ ab pracy vam pastupała?
Pavieł Charłančuk: Pieršaja surjoznaja razmova i prapanova była na rolu ŭ pastanoŭcy «Praces» pa Kafku ad Aleksandrynskaha teatra (u Piciery. — «NN»). Užo byli pryznačany repietycyi na vosień. Mnie jakraz padychodziła, bo letam ja pajechaŭ na zdymki va Uźbiekistan. Ale mnie pazvanili padčas zdymak i skazali, što tam pavinna być 10 ustanoŭčych repietycyj u červieni. A ŭ mianie ščylny hrafik, i heta było niemahčyma. Tamu z Aleksandrynkaj nie atrymałasia.
Chadziŭ ja i da Uładzimira Maškova. Dumaju, pry žadańni moh by tam pracavać. Ale ŭ pryjarytecie zdymki, bo heta bolš materyjalna zabiaśpiečyć. Tut treba abirać pamiž pačućciami i rozumam. Potym chadziŭ da Pisarava, razmaŭlaŭ z Hazaravym (mastackija kiraŭniki maskoŭskich dramatyčnych teatraŭ. — «NN»).
«NN»: Čamu rasijskija teatry razhladali?
PCH: Prosta ŭ Maskvie bolš zdymak, i teatr — nie samaja hałoŭnaja častka majho vybaru. U Kijevie ŭ mianie prajekty byli, ale zvyčajna raz na hod.
Kali ja dasłaŭ svaje videa ŭ Hubiernski teatr, adkazali: usio narmalna, tolki niama stavak. A potym napisali, što jość rola, i ja pajšoŭ tudy. Vybar na hety teatr upaŭ, tamu što tam dazvalajuć zdymacca ŭ kino.
Pavieł Charłančuk u roli Hłumava ŭ śpiektakli «Najšła kasa na kamień». Fota z sajta Maskoŭskaha hubiernskaha teatra.
«NN»: Zarobki ŭ rasijskich teatrach našmat bolšyja, čym u našych? Jak tam z žyllom?
PCH: Nakont zarobku skazać nie mahu, bo jašče nie atrymlivaŭ. Ni pra jakoje žyllo razmovy nie było. U Aleksandryncy jość pry teatry niejkija kvatery, a tut nie. Kožny sam za siabie, akciory sami zdymajuć.
U siarednim zarobak u teatry, ja dumaju, 800-1000 dalaraŭ.
«NN»: Dzie ŭ bližejšy čas vas možna pabačyć — na scenie, na ekranie?
PCH: Vyjšła adna premjera na jutub-kanale — «Elli», ekśpierymientalny sieryjał z karotkimi epizodami. Na Pieršym kanale — sieryjał «Spytajcie miedsiastru». Zdymaŭsia ŭ Karena Ahaniesiana, blizkaha mnie čałavieka, u «Hulni na vyžyvańnie», druhim siezonie (heta jakraz było va Uźbiekistanie).
Na scenie budu hrać u śpiektakli «Našła kasa na kamień» pa Astroŭskim. Vystupaju 19 kastryčnika i 3 listapada. Pakul adzin śpiektakl, ale jość jašče prapanovy na dźvie roli — u «Višniovym sadzie» na Pieciu Trafimava i ŭ «Sirano de Bieržerak».
«Kali b kupałaŭcam dali źbiracca ŭ niejkim miescy, adnaznačna byli b anšłahi kožny dzień»
«NN»: Paśla zvalnieńnia trupu kupałaŭcaŭ, zdajecca, taksama zaprašali pierajechać u inšy teatr. Čamu vyrašyli zastavacca?
PCH: Ja čuŭ, što byli prapanovy zabrać častku artystaŭ, nie ŭsiu trupu. A čamu nie pajechali, nie viedaju. Ja ŭ siłu abstavin vymušany byŭ adyści. Kab ja byŭ adzin, ja b nikudy navat kroku nie zrabiŭ. Siadzieŭ by paralelna na niejkich ahučkach, chałturkach. Ale mnie treba pracavać, bo ŭ mianie dzieci vyrastajuć i padvyšajucca ŭsie raschody.
Foty z asabistaha archivu
«NN»: Kupałaviec Ivan Trus syšoŭ u Aleksandrynski teatr. Chtości jašče šukaŭ sabie novaje miesca?
PCH: Nie viedaju. U jakim teatry? U Minsku niemahčyma — u nas čorny bilet, ja nie dumaju, što my tut uładkujemsia. Viedaju, što niekatoryja źjechali. Rastruščvajuć trupu patrochu. Viedajecie, kab dali pracavać, spakojna źbiracca ŭ niejkim miescy, adnaznačna byli b anšłahi kožny dzień. Ale nie dajuć ža hetaha rabić.
«NN»: Pa čym z taho kupałaŭskaha pieryjadu sumujecie?
PCH: Ja pa Kupałaŭskim mocna sumuju. Nie viedaju, ci zmahu ja palubić novy teatr. Tam ludzi ščyryja, mnie vielmi padabajucca, ale majo serca ŭ Kupałaŭskim nazaŭsiody. Paśla jaho žadańnia šukać štości jašče nie było — na žal, heta nieabchodnaść. Ja pracavaŭ u lepšym teatry ŭ svaim žyćci. Sumuju pa ludziach, tamu što ź imi i tvorčyja pieramohi možna było adznačać, i pieražyvać parazy.
«NN»: A ci sočycie za ciapierašnim kupałaŭskim?
PCH: Nie. Danosiacca niejkija źviestki, chto tudy pierajšoŭ. Mnie było vielmi dziŭna, što pierajšli paru čałaviek, jakija, kali ź imi padčas pracy ŭ Kupałaŭskim razmaŭlaŭ, kazali: «Voj, heta biełaruskaja mova, navošta jana». I ciapier hetyja ludzi ŭ teatry pracujuć. Što ich pierakanała palubić biełaruskuju movu?
«NN»: Jak vam novy mastacki kiraŭnik Volha Niafiodava?
PCH: Zrazumieła, što Volha pierakručvaje ŭsio na svoj kapył — što ŭsie našy zbory byli spłanavanyja, što praca daŭno viałasia nakont hetaha, što kahości padkupili. Heta ŭsio nie tak.
Pryznačeńnie jaje na pasadu stała, miakka kažučy, siurpryzam. Bo nijakich zachadaŭ z boku Volhi padčas pracy ŭ teatry nakont taho, kab jaho ŭznačalić, nie było. I jaje kandydaturu ŭ bližejšyja hady jak mastackaha kiraŭnika, kali viarnucca ŭ raniejšy čas, ja b nie razhladaŭ. Tamu što tam Harcujeŭ byŭ by pieršym varyjantam, kali nie Pinihin. Ja navat pra takija ambicyi ad Volhi nie čuŭ. Ale značyć, z tych, chto zastaŭsia ŭ teatry, jana była samaja hodnaja, śmiełaja — napeŭna, tak treba ličyć.
«NN»: Vam zaraz nie chapaje mahčymaści vystupać pa-biełarusku?
PCH: Ja mahu skazać, što ŭ pracy stała bolej rasijskaj movy, ale jana była i raniej. I ŭ ścienach Kupałaŭskaha, kali my z chłopcami pačynali pa-biełarusku razmaŭlać, padychodzili niekatoryja artysty hetaha teatra i zapytvali: «Riebiata, iźvinitie, a možno vopros: počiemu po-biełorusski?» U kino pa-biełarusku ja zdymaŭsia tolki adzin raz — u stužcy «Tałaš».
Mieniej stała razmovaŭ z kalehami i śpiektaklaŭ pa-biełarusku — heta praŭda. Ale ja biełaruskuju movu nie vyklučaju — ź dziećmi na joj razmaŭlaju, dumaju na joj.
«Ja ŭžo bolš lohka pieražyvaju momanty, kali mianie ścirajuć»
«NN»: Ci śnicca vam Akreścina (Charłančuka zatrymlivali 11 žniŭnia 2020-ha. — «NN»)?
PCH: Nie. Zrazumieła, u mianie nie było takich pakutaŭ, jak u ludziej, što ciapier siadziać. Tak, ja taksama patrapiŭ na źvierski AMAP, raźjušanych, nakručanych ludziej. Była kamiera na 60 čałaviek, jakaja raźličana na šeść, byli amal sutki bieź ježy i vady. My stajali ŭ adlehłaści 20 santymietraŭ adzin ad adnaho, i nie było miesca ni prysieści, ni prylehčy. Jano, kaniečnie, nie zabyvajecca, ale, dziakuj Bohu, nie śnicca.
«NN»: Vas kali vypuskali, adzin supracoŭnik skazaŭ: «Nie trymaj zła». Udajecca?
PCH: Nie mnie ź imi raźbiracca. Kali była historyja z teatram Maksima Horkaha (u 2006-m Paŭła zvolnili adtul, paśla taho jak jon adsiedzieŭ 10 sutak za pałatačny haradok na płoščy. — «NN»), niejak u mianie tak arhanizm pierastroiŭsia i ja padumaŭ, što adčuvać nianaviść i žyć pomstaj budzie horš dla mianie.
Ničoha zrabić z hetymi ludźmi ja nie zmahu, a sam budu pakutavać, złavacca, hareć unutry. Ja nie mahu žyć nianaviściu. Ja nie prymaju toje, što hetyja ludzi robiać. Ale dumaju, jość sud spraviadlivaści značna bolš upłyvovy i mocny, čym maja złość.
Fota gm-production.ru
«NN»: Što dla vas stała samym składanym za hety hod?
PCH: Słuchajcie, hetyja składanaści jašče praciahvajucca. Pierajezdy, pošuk pracy, žyćcio pamiž, niestabilnaść. Kaniečnie, ja ŭžo bolš lohka pieražyvaju momanty, kali mianie ścirajuć. Spačatku vyviesili rekłamu sa mnoj, potym źniali.
Viedaju, što prybirajuć proźvišča i na kinastudyi. Adzin akcior davaŭ intervju dla dziaržaŭnaj haziety, zhadaŭ mianie, i karespandent naŭprost skazaŭ: vybačajcie, ale my proźvišča Paŭła nie možam publikavać.
«NN»: A što za historyja z rekłamaj? Vy stali tvaram mužčynskaj kalekcyi «Elemy»…
PCH: A potym usio źniali, u instahramie padčyścili fota, płakaty na vulicach prybrali. Čutki pajšli, što ja nievierahodnyja hrošy za rekłamu paprasiŭ. Moža, heta jašče ŭspłyvie, skažuć pra mianie, što nažyvajusia na dziaržaŭnyja hrošy.
«NN»: Vy futbolny zaŭziatar. Ci praciahvajecie sačyć za biełaruskim futbołam?
PCH: Ja saču tolki za akciorskaj kamandaj «Biez hrymu», dzie hulajuć maje siabry i jakuju stvaryŭ Juryj Ivanavič Zinčanka. Ja tak udziačny hetamu čałavieku za toje, što jon kaliści ŭ maim žyćci źjaviŭsia. U kamandzie akciory z roznych teatraŭ, kubak niadaŭna ŭziali.
Kali-niekali hladžu, na jakim miescy Homiel, bo ja adtul rodam. A bolš ni za kim nie saču.
«NN»: Sami ciapier, napeŭna, nie hulajecie ŭ suviazi ź pierajezdam?
PCH: Tak, heta adna ź vialikich składanaściaŭ u maim žyćci, tamu što ŭ mianie niama kamandy, ź jakoj ja by moh treniravacca.
«Starejšy syn z 15 hod žyvie svaim žyćciom»
«NN»: U instahramie vy padpisany «Kutuńjo». Čamu?
PCH: Moj pieršy psieŭdanim. Źviazany jašče z toj historyjaj z teatram Maksima Horkaha. Heta pieršy raz, kali mianie zacirali. Ja tady hraŭ u Sučasnym mastackim teatry, i napačatku śpiektakla my vychodzili na scenu, nazyvali svajo proźvišča i kazali roli, jakija vykonvajem.
Pierad śpiektaklem da mianie padyšoŭ mastacki kiraŭnik Uładzimir Ušakoŭ i skazaŭ, što jość niejki kuratar pa mnie, lepš nie nazyvać svajo proźvišča, prydumać štości inšaje. Nu ja vyjšaŭ i pradstaviŭsia: mianie zavuć Pavieł Kutuńjo. Nie viedaju, čamu heta ŭ hałavu pryjšło. Tak pieršy psieŭdanim i pryžyŭsia.
«NN»: Jak časta ciapier bačyciesia ź siamjoj?
PCH: Niačasta, raz na miesiac.
Razam z žonkaj Hannaj
«NN»: Vašamu starejšamu synu 18, pastupiŭ kudyści?
PCH: Nie, Pilip z 15 hod staŭ žyć svaim žyćciom i navat nie z nami. Sprabuje niedzie pracavać. Ja trymaju ź im suviaź. U jaho nialohki los, kaniečnie, i vulica jaho zaciahnuła, byli padletkavyja prablemy administracyjnaha charaktaru.
Kali z nami žyŭ, išoŭ na fizmat, kali vybraŭ svoj šlach, byli inšyja varyjanty, chacieŭ na kuchara vučycca. Ale tak nikudy nie pastupiŭ.
«NN»: Dla vas heta baluča, što jon vyrašyŭ svaim šlacham iści?
PCH: Nu napačatku było baluča, vielmi, bo šmat vysiłkaŭ było ŭkładziena — i Hanna zajmałasia, i repietytary. Pilip kiemlivy chłopiec. Potym my padumali, kali jon budzie ščaślivy kucharam, heta taksama dobraja praca.
A kali nie zachacieŭ być kucharam, my źmirylisia z tym, što čałaviek abraŭ svoj los. Ja ž nie mahu jaho za ruku pravieści pa ŭsim žyćci. Maja zadača — skazać jamu, što budzie ŭ vyniku, kali jon pojdzie tudy ci tudy. A siłkom, navat kali heta blizki tabie čałaviek, niemahčyma ničoha zrabić.
«NN»: Chtości z dačok u aktrysy źbirajecca?
PCH: U mianie siaredniaja Alivija zajmajecca ŭ teatralnaj studyi. I Adela mahła b, ale jana bolš zachaplajecca chip-chopam, vakałam. Nie viedaju, jak małodšaja, pakul nie zajaŭlała. A Ivona, zdajecca, nie choča.
«My vyjšli ź luboŭju, a ź inšaha boku ludzi nastroilisia na vajnu»
«NN»: U žniŭni minułaha hoda vy pisali, što nie varta čakać chutkich pieramien. Čamu ŭžo tady byli ŭpeŭnieny ŭ hetym?
PCH: Ja dumaju, heta ŭ siłu biełaruskaha charaktaru. I mnie vielmi padabajecca, jak naš narod vyjšaŭ, jak my supraćstajali mirna, biez zbroi, biez łajna, bieź nianaviści. Heta sapraŭdy ruch lubovi i žadańnie da pieramien.
Viedajecie, tut sprava ŭ tym, što my vyjšli ź luboŭju, a ź inšaha boku ludzi nastroilisia na vajnu. Kali ŭ ich zbroja, zmahacca vielmi ciažka. Ale ja nie chacieŭ by inšaha šlachu, kab na vulicach Minska było toje, što pakazvali pa dziaržaŭnych kanałach i čaho nie było: kaktejli Mołatava, zabojstvy, paranienyja siłaviki.
Kaniečnie, hety šlach vielmi doŭhi. I kalehi ŭkrainskija kazali, što my zanadta mirnyja, i armianie tak kazali. Ciapier vyjazdžajuć lepšyja ludzi, restaratary, ajcišniki, idzie cisk na spartsmienaŭ… Napeŭna, u hetaj krainie nastupić čas kafieteryjaŭ i pałacaŭ kultury, na žal.
«NN»: Što čakaje kulturny asiarodak? Častka akcioraŭ i hurtoŭ źjechała, kursy «Mova nanova» prykryli.
PCH: Ci ŭ anłajn, ci ŭ andehraŭnd sydzie da pary da času. I hetyja ludzi zastanucca hierojami dla kultury Biełarusi, kali jany buduć praciahvać pracavać.
Navat kali jana budzie za miežami respubliki. Bo znachodziačysia ciapier u miežach respubliki, niemahčyma stoadsotkava skazać, što my pracujem na jaje kulturu. Ja pakul sprabuju stać na nohi, kab adčuvać siabie narmalna.
«NN»: A što adčuvajecie, kali ciapier u Minsk pryjazdžajecie?
PCH: Moža być, skruchu. Ja zhadvaju toj čas, kali na vulicach było pad 300 tysiač. Viedaju, što ŭ hetym horadzie jašče šmat lubovi — jana tam była i jana daść svaje parastki. Ja čamuści ciapierašni Minsk nie adčuvaju. Hladžu i baču minułaje. Dziŭnaje pačućcio, nie mahu adnym słovam vykazać.