Навукоўцы ўпершыню знялі чорную дзірку ў цэнтры нашай галактыкі
У сэрцы нашага Млечнага Шляху (Птушынай Дарогі), прыкладна за 26 тысяч светлавых гадоў ад Зямлі, знаходзіцца гіганцкай чорная дзірка памерам 4 мільёны сонцаў. Цяпер навукоўцы нарэшце даведаліся, як яна выглядае.
13.05.2022 / 13:10
Фота: EHT COLLABORATION
Выяву касмічнага цела прадставілі 12 мая падчас прэс-канферэнцый, праведзеных адначасова рознымі ўстановамі ў сямі краінах. Чорная дзірка, якую эксперты назвалі Стралец А, зафіксаваная на здымку ў выглядзе цёмнага цела на фоне яркага жоўта-аранжавага кола, піша Wall Street Journal.
Чорныя дзіркі самі па сабе нябачныя, але іх межы кідаюць цень на яркім фоне гарачага газу і пылу, які акружае гэтыя аб’екты. Гэты цень бачаць некаторыя тэлескопы, і таму мы і можам зафіксаваць чорную дзірку.
Навукоўцы здолелі атрымаць выяву чорнай дзіркі дзякуючы комплексу тэлескопаў Event Horizon. Ён складаецца з 11 наземных радыётэлескопаў, якія знаходзяцца ў розных пунктах Зямлі, ад Гаваяў да Грэнландыі, і злучаныя ў адзіную структуру. Яна можа лавіць радыёхвалі, якія выпускае газ і пыл, што рухаюцца каля гарызонту падзей чорнай дзіркі — тэарэтычнай мяжы, за якую не могуць выйсці святло і матэрыя.
Калі Зямля круціцца, навукоўцы атрымліваюць магчымасць з дапамогай кожнага тэлескопа бачыць адзін і той жа аб’ект з розных вуглоў. Потым суперкамп’ютары ў Еўропе і ЗША матэматычна аб’ядноўваюць даныя з усіх гэтых тэлескопаў у адну выяву.
Малюнак Стральца А — гэта толькі другое прамое сведчанне пра існаванне чорных дзірак. Першая выява такога тыпу, якая належала чорнай дзірцы М87, была апублікаваная ў красавіку 2019 года, і яе таксама стварылі дзякуючы тэлескопам Event Horizon. Да гэтага навукоўцы маглі вывучаць чорныя дзіркі толькі непрамым шляхам: напрыклад, праз вымярэнне ўплыву іх гравітацыі на навакольныя аб’екты ці праз вывучэнне гравітацыйных хваляў з гэтых дзірак.