Usie znoŭ zahavaryli pra Suvałkski kalidor. U čym jahonaje značeńnie i niebiaśpieka?
Litva častkova zakryła tranzit rasijskich tavaraŭ u Kalininhrad. U hetym ekskłavie znachodzicca značnaja častka rasijskaha vojska, uklučajučy Bałtyjski fłot. Maskva hniavicca, syple pahrozami — i ŭ śviecie znoŭ pačali havaryć pra niebiaśpieku tak zvanaha Suvałkskaha kalidora. Tłumačym, čamu jon taki važny.
22.06.2022 / 20:48
Što heta takoje?
Suvałkski kalidor — heta vuzki 70-kiłamietrovy kavałak ziamli pamiž Kalininhradskaj vobłaściu Rasii i Biełaruśsiu. Na praciahu mnohich hadoŭ jaho nazyvali achilesavaj piataj NATA. Na hetaj nie vielmi husta zasielenaj terytoryi znachodziacca pieravažna sielskahaspadarčyja ziemli, dźvie vialikija trasy i adna čyhunačnaja linija. Kalidor maje pieršaradnaje značeńnie dla biaśpieki Bałtyjskaha rehijonu. Jon źjaŭlajecca adzinym šlacham aŭtamabilnaha i čyhunačnaha złučeńnia z Centralnaj Jeŭropy ŭ krainy Bałtyi.
Hety ŭčastak ziamli, nazvany ŭ honar polskaha horada Suvałki, maje stratehičnaje značeńnie dla NATA, pakolki jon złučaje krainy Bałtyi pa ziamli ź inšymi členami aljansu i źjaŭlajecca važnym centram dla pierakidańnia vojskaŭ i ŭzbrajeńniaŭ bałtyjskim chaŭruśnikam.
Ciapierašni čyhunačny tranzit praź Litvu — častka pahadnieńnia pamiž Brusielem i Maskvoj. U pačatku 2000-ch hadoŭ, kali Litva ruchałasia ŭ bok ES i NATA, Brusiel zaklučyŭ uhodu z Maskvoj ab sproščanym tranzicie pasažyraŭ i hruzaŭ, a 1 maja 2004 hoda Litva stała členam ES.
Z momantu adnaŭleńnia niezaležnaści bałtyjskija dziaržavy pastajanna znachodzilisia ŭ stanie ŭraźlivaści pierad rasijskaj ahresijaj. Rasija abvinavačvała ich u dyskryminacyi ruskamoŭnaha nasielnictva i hieraizacyi fašyzmu, u toj čas jak bałtyjskija dziaržavy abvinavačvali Rasiju ŭ impierskich ambicyjach i patrabavali ad jaje kampiensacyi za hady savieckaj akupacyi.
U čym niebiaśpieka?
Suvałkski kalidor — samaje niebiaśpiečnaje miesca na ziamli, napisaŭ Rolitico.
Heta najbolš stratehična słabaje miesca dla NATA. Kalidor miažuje z Kalininhradskaj vobłaściu Rasii na paŭnočnym zachadzie i biełaruskaj terytoryjaj na paŭdniovym uschodzie. Mienavita pa hetaj pryčynie jon moža stać idealnaj mišeńniu dla rasijskaha napadu ŭ vypadku vajennaha kanfliktu z NATA.
Voś tolki adna krasamoŭnaja ličba, jakaja pakazvaje ŭsiu značnaść Suvałkskaha kalidora: suchaputnaja miaža bałtyjskich krain ź inšymi členami NATA składaje ŭsiaho kala 70 kiłamietraŭ, u toj čas jak miaža z Rasijaj i Biełaruśsiu — 1400 kiłamietraŭ.
Kali stała vidavočna, što vajna z Ukrainaj zaciahnułasia, rasijskija prapahandysty pačali śćviardžać, što suchaputny kalidor u Kalininhrad jany b zachapili chutčej i praściej, čym Ukrainu.
Fota: pres-słužby Minabarony RF / AP
U 2017 i 2021 hadach sumiesnyja biełaruska-rasijskija vajennyja vučeńni imitavali kanflikt pavodle scenaru, u jakim Rasija zachoplivaje kalidor pamiž Biełaruśsiu i Kalininhradam. Realizacyja takoha scenaru, chutčej za ŭsio, stanie padstavaj dla niepasrednaha kanfliktu pamiž NATA i Rasijaj.
Kali b heta adbyłosia nasamreč, krainy Bałtyi terytaryjalna byli b adrezanyja ad astatniaj častki NATA. Buduć paralizavanyja kamunikacyi, suviaź, uskładniena vajennaja i humanitarnaja dapamoha.
U 2016 hodzie daśledčyki analityčnaha centra RAND pradkazali, što rasijskija vojski mohuć zachapić stalicy Estonii i Łatvii za 60 hadzin, kali im nie dapamoža NATA. Takim čynam, u vypadku vajny z Rasijaj NATA pavinna zachavać hetuju terytoryju pad kantrolem Polščy i Litvy.
Akramia taho, rasijskija sistemy SPA S-300 i S-400, razhornutyja ŭ Kalininhradzie i Pieciarburzie, mohuć paralizavać pavietranuju prastoru ŭ krainach Bałtyi i Polščy. Takim čynam, Rasija zmoža kantralavać kalidor nie tolki pa sušy, ale i ŭ niebie.
Maskvie ŭ vypadku vajny z NATA nie abaviazkova ŭtrymlivać Suvałkski kalidor uvieś čas — dastatkova pratrymacca tam niekalki dzion, kab nie prapuścić nataŭskaje padmacavańnie krainam Bałtyi ŭ vypadku ahresii suprać ich.
Dla Rasii Suvałkski kalidor maje stratehičnaje značeńnie, pakolki mienavita suchaputnyja i pavietranyja kamunikacyi złučajuć Kalininhradskuju vobłaść z asnoŭnaj častkaj Rasii. Akramia taho, u Kalininhradzie znachodzicca štab-kvatera Bałtyjskaha fłotu VMF RF.
Što budzie dalej?
Z 29 dziaržavami-členami, uklučajučy Złučanyja Štaty, NATA maje našmat bolšyja vajennyja siły, čym Rasija. Ale bolšaja častka reziervaŭ znachodzicca za tysiačy kiłamietraŭ ad Suvałkskaha kalidora.
Paśla taho, jak Rasija akupavała Krym u 2014 hodzie, usie pačali kazać pra ŭraźlivaść hetaj častki NATA. Arhanizacyja stvaryła nievialikija šmatnacyjanalnyja bajavyja padraździaleńni ŭ Polščy i troch krainach Bałtyi na ratacyjnaj asnovie, jakija słužać dla strymlivańnia Maskvy. Ale siły znachodziacca ŭ takoj kanfihuracyi i kolkaści, kab nie parušać ŭmovy Akta Rasija-NATA 1997 hoda, jaki abmiažoŭvaje mahčymaści aljansu pierakidvać vojski ŭ krainy Bałtyi i Polšču na pastajannaj asnovie. NATA razharnuła čatyry ratacyjnyja šmatnacyjanalnyja bataljonnyja bajavyja hrupy ŭ Estonii, Łatvii, Litvie i Polščy. Hetyja padraździaleńni ŭznačalvajucca Złučanymi Štatami, Kanadaj, Niamieččynaj i Złučanym Karaleŭstvam.
Prysutnaść vojskaŭ NATA na terytoryi krain Bałtyi i Polščy pa-raniejšamu źjaŭlajecca strymlivajučym faktaram dla rasijan (chacia ich budzie i nie dastatkova ŭ vypadku maštabnaj rasijskaj ahresii). Akramia taho, Rasija mocna pahrazła va Ukrainie i razumieje, što sproba prakłaści šlach da Kalininhrada moža pryvieści da pačatku Treciaj suśvietnaj vajny.
Krok Rasii pa zachopie kantrolu nad kalidoram zdajecca małaimaviernym, uličvajučy, što heta budzie raŭnasilna napadu na terytoryju NATA i vykliča vajenny adkaz z boku ZŠA, adnak ŭvarvańnie Rasii va Ukrainu pakazvaje, što takuju mahčymaść całkam nielha ihnaravać.
Akramia taho, rasijskaja prapahanda ŭžo pahražaje Polščy i Litvie. Nahadajem, što 75,5% rasijan uchvalajuć ideju ŭzbrojenaha ŭvarvańnia ŭ nastupnuju krainu paśla Ukrainy i miarkujuć, što heta pavinna być Polšča. Taksama Kreml moža mierkavać, što prapahandyscki lepš prajhrać u vajnie (ci nievialikim kanflikcie) mocnamu NATA, čym haniebna prajhrać «słaboj» Ukrainie. Heta moža stymulavać rasijan usio ž pačać vajnu.
U zachodnich krain jość niekalki varyjantaŭ, jak umacavać ułasnuju biaśpieku ŭ kalidory.
Pieršy — vyjści z Akta Rasija-NATA za 1997 hod i raźmiaścić na terytoryi krain Bałtyi vialiki nataŭski pastajanny kantynhient. Na dumku mnohich ekśpiertaŭ i palitykaŭ z krain Bałtyi, Rasija sama ŭžo daŭno, śviadoma i nachabna parušaje hety Akt, namahańni pa ŭzajemadziejańni z Rasijaj pravalilisia, tamu NATA maje poŭnaje maralnaje prava admovicca ad svaich abaviazacielstvaŭ.
Druhi varyjant — zasiarodzicca na źmienie režymu ŭ Minsku i ŭstanaŭleńni tut prazachodniaha ŭradu (ale hety varyjant na siońnia nie vyhladaje realistyčnym, dy i vidavočna, što reakcyja Rasii na heta budzie ahresiŭnaj).
Treci, bolš imavierny varyjant — stvaryć tak zvanuju «atmaśfieru nieabaronienaści» dla Kalininhradskaj vobłaści, kali ataka na Suvałkski kalidor budzie aznačać pahrozu hetamu rasijskamu ekskłavu z boku NATA.