Biełarusy kateharyčna suprać udziełu Biełarusi ŭ vajnie, uchvalajuć admovu biełaruskich vajskoŭcaŭ vajavać, a samu vajnu nazyvajuć biessensoŭnaj — daśledavańnie
Bolšaść biełarusaŭ nie padtrymlivaje dziejańniaŭ rasijskaj armii. Ad vajny čakajuć niehatyŭnych nastupstvaŭ jak dla Biełarusi ŭ cełym, tak i dla siabie asabista, a vajnu nazyvajuć biessensoŭnaj. Apytańnie biełarusaŭ na temu, jak vajna Rasii suprać Ukrainy źmianiaje pohlady na zamiežnuju palityku, pravioŭ Chatham House.
07.07.2022 / 12:24
Chatham House apytaŭ 804 respandenta z 6 pa 17 červienia 2022 hoda. U vybarku trapiła tolki haradskoje nasielnictva. Apytańnie było praviedzienaje z dapamohaj internet-intervju (CAWI), što aznačaje, što vybarka była abmiežavanaja karystalnikami internetu. Choć pa roznych krynicach, 75—82% nasielnictva Biełarusi vykarystoŭvaje internet, internet-karystalniki — bolš ekanamična i sacyjalna aktyŭnyja. «Tamu, niahledziačy na toje, što vybarka była ŭzvažanaja, kab dakładna adlustravać strukturu biełaruskaha hramadstva, jość vierahodnaść, što padtrymka Łukašenki i jaho palityki moža być trochi vyšejšaj, čym adlustravana ŭ apytańni, pakolki prychilniki Łukašenki čaściakom mienš sacyjalna i ekanamična aktyŭnyja, čym jaho praciŭniki».
U toj ža čas daśledčyki pryznajuć, što adchileńni mohuć być i ŭ advarotny bok — praź situacyju ŭ Biełarusi respandenty mahli nie być dastatkova ščyrymi, što taksama mieła ŭpłyŭ na vyniki. U apytańni źviartaje na siabie ŭvahu vialikaja kolkaść tych, chto nie vyznačyŭsia ź mierkavańniem. Mahčyma, heta taksama sposab uniknuć adkazu.
Padtrymka vajennych dziejańniaŭ RF va Ukrainie
U červieni 2022 hoda staŭleńnie biełarusaŭ da vajny, jak i raniej, — chutčej admoŭnaje. Adnaznačnych praciŭnikaŭ vajennych dziejańniaŭ rasijskaj armii va Ukrainie ŭ dva z pałovaj razy bolš, čym adnaznačnych prychilnikaŭ: 35% — biezumoŭna nie padtrymlivajuć rasijskich vajskoŭcaŭ va Ukrainie, 14% — biezumoŭna padtrymlivajuć.
Udzieł Biełarusi ŭ vajennych dziejańniach
Adkazy na hetaje pytańnie śviedčać pra biezumoŭnaje niežadańnie biełarusaŭ być uciahnutymi ŭ realnyja vajennyja dziejańni. Na pytańnie, što treba było rabić Biełarusi adrazu paśla pačatku vajny, 5% adkazali, što treba było ŭziać udzieł u vajnie na baku Rasii, 4% — uziać udzieł na baku Ukrainy.
Astatnija — suprać udziełu ŭ vajnie.
«Padtrymać dziejańni Rasii, ale nie ŭstupać u vajenny kanflikt» — takija dziejańni ličać pravilnymi paśla pačatku vajny 23% apytanych.
18% u sumie ličać, što treba było «asudzić dziejańni Rasii» ci «padtrymać Ukrainu», ale pry hetym taksama «nie ŭstupać u vajenny kanflikt».
Samy papularny adkaz nakont taho, što Biełarusi treba rabić ciapier, — «abviaścić pra poŭny niejtralitet krainy, vyvieści ŭsie zamiežnyja vojski i nie vykazvacca na karyść ni adnaho z bakoŭ kanfliktu». Tak ličyć čverć apytanych.
28% nie zmahli adkazać na pytańnie ci vyrašyli tak adkazać.
Acenka nastupstvaŭ vajennych dziejańniaŭ RF va Ukrainie
Tolki 14% apytanych bačać niešta pazityŭnaje dla krainy ŭ vyniku vajny, 10% — adkryvajuć niejkija pierśpiektyvy dla siabie.
Bolš za pałovu apytanych bačać niehatyŭnyja nastupstvy jak dla krainy, tak i dla siabie. Vializarnaja častka — tracina — nie zmahła adkazać.
Acenka paśpiachovaści rasijskich i ŭkrainskich vojskaŭ
Mierkavańni biełarusaŭ pa hetym pytańni, na jakoje niama adzinaha adkazu i ŭ vajskovych analitykaŭ, padzialilisia.
Tych, chto ličyć dziejańni rasijskaj armii paśpiachovymi — 36% (ich krychu pamienšała), tych chto ličyć paśpiachovymi dziejańni ŭkrainskaha vojska — 27%.
«U biełarusaŭ niama adzinaha mierkavańnia pra paśpiachovaść dziejańniaŭ rasijskich abo ŭkrainskich vojskaŭ. Acenka efiektyŭnaści vojskaŭ pa-raniejšamu źviazanaja z palityčnymi pohladami respandentaŭ», — kanstatujuć aŭtary daśledavańnia.
Usprymańnie vajny
Tut respandentaŭ paprasili acanić, nakolki jany zhodnyja ci nie zhodnyja z akreślenymi śćviardžeńniami.
«Biełaruskija vojski nie buduć udzielničać u vajnie z Ukrainaj». Tut niezrazumieła, što prasili sprahnazavać aŭtary daśledavańnia — ci adpravić Łukašenka armiju na vajnu albo ci buduć udzielničać vojski ŭ vajnie, kali ich usio ž adpraviać.
Niahledziačy na takuju niavyznačanaść, tolki 7% respandentaŭ nie pahadzilisia z takim śćviardžeńniem. I tut taksama niezrazumieła, što jany mieli na ŭvazie.
«Vajna pamiž Rasijaj i Ukrainaj nie maje nijakaha sensu». Tut nazirajecca vidavočnaja dynamika. Za 2 miesiacy kolkaść tych, chto tak dumaje, vyrasła z 33% da 40%. Tych, chto z hetym nie zhodny, pamienšała z 38% da 29%.
«Biełaruś pavinna pryznać niezaležnaść ŁDNR». Kolkaść zhodnych z hetym za 2 miesiacy źniziłasia z 34% da 29%. Kolkaść praciŭnikaŭ hetaha śćvierdžańnia nie źmianiłasia — 26%.
«Rasijskija vojski nie ŭžyvajuć zbroi suprać mirnych hramadzian padčas vajny z Ukrainaj». Nieviadoma, ci paŭpłyvali niejak na adkazy raznastajnyja artykuły KK pra ŭsiemahčymuju dyskredytacyju, ale kolkaść tych, chto zhodny z vykazvańniem, źniziłasia z 41% da 40%, jak i kolkaść niazhodnych — z 34% da 31%.
«Zvyčajnyja biełarusy taksama vinavatyja ŭ tym, što z terytoryi Biełarusi ździajśniajucca vajennyja dziejańni suprać Ukrainy». Kolkaść zhodnych z hetym tezisam vyrasła i skłała 19%. Kolkaść niazhodnych značna pamienšyłasia i skłała 49% (dva miesiacy tamu vinu «zvyčajnych biełarusaŭ» admaŭlali 62%).
«Sankcyi ŭ dačynieńni da Biełarusi nie zakranuć prostych ludziej». Tut nazirajecca rost aptymizmu. Tych, chto zhodny z takim śćviardžeńniem, niašmat — 14%. Ale tych, chto z hetym nie zhodny, značna pamienšała — z 68% da 53%.
Dziejańni biełaruskich vajskoŭcaŭ na vajnie
«Na Vašu dumku, jak by ŭ bolšaści svajoj pastupili vajskoŭcy biełaruskaj armii ŭ vypadku, kali Biełaruś vyrašyć ustupić u vajnu na baku Rasii?» — tak hučała pytańnie, jakoje siońnia šmat chto sabie zadaje. Možna było vybrać niekalki adkazaŭ.
U toje, što biełaruskija vajskoŭcy «ŭziali b aktyŭny ŭdzieł u vajnie suprać Ukrainy», vieryć tolki piataja častka apytanych. I kolkaść prychilnikaŭ takoha mierkavańnia za 2 miesiacy źniziłasia.
Astatnija apytanyja schilnyja da roznych varyjantaŭ niaŭdziełu — pałon, pabieh, zvalnieńni, admova vykonvać zahady i h.d.
Adabreńnie admovy ŭdziełu ŭ vajnie armii Biełarusi
«Jak by vy pastavilisia da taho 1) kali b vajskoŭcy biełaruskaj armii zdalisia ŭ pałon ukrainskim sałdatam, 2) kali vajskoŭcy admovilisia b vajavać, vykonvać zahady, skłali zbroju?» — tak hučała pytańnie.
Vyjaviłasia, što respandenty horš staviacca da zdačy ŭ pałon biełaruskich vajskoŭcaŭ, ale padtrymlivajuć admovu vajavać i vykonvać zahady: 42% za takoje vyjście.
Staŭleńnie da rasijskaj vajennaj prysutnaści ŭ Biełarusi
Taksama daśledčyki paprasili respandentaŭ vyznačycca nakont stvareńnia i raźmiaščeńnia na terytoryi Biełarusi rasijskaj vajennaj bazy, a taksama nakont raźmiaščeńnia ŭ krainie rasijskaj jadziernaj zbroi.
Za hod kolkaść zhodnych na raźmiaščeńnie rasijskaj vajennaj bazy ŭ našaj krainie amal nie źmianiłasia — kala 25% apytanych. Kolkaść praciŭnikaŭ vyrasła z 39% da 43%.
Jašče bolšy niehatyŭ vyklikaje pierśpiektyva raźmiaščeńnia jadziernaj zbroi.
Tych, chto stavicca da hetaha stanoŭča ci chutčej stanoŭča — 20%. Astatnija — suprać ci chutčej suprać.
Hieapalityčnyja pieravahi
«Jaki varyjant sajuza z Rasijaj najbolš prymalny dla vas?» — spytali ŭ respandentaŭ.
Za adzinuju ekanamičnuju prastoru z adzinaj zamiežnaj palitykaj i armijaj vystupajuć 13% apytanych, jašče 5% — za ŭvachod u skład Rasii.
Bolšaść ža biełarusaŭ chacieli b bačyć chaŭrus z Rasijaj jak ekanamičny, a nie jak vajenna-palityčny.
16% nie chočuć nijakaha z prapanavanych varyjantaŭ sajuźnictva z RF.