Vułkaničnaja zima na doŭhija miesiacy? Heta moža nas čakać
U 1815 hodzie prajšło vyviaržeńnie vułkana Tambara ŭ Indaniezii. Zahinuła 100 tysiač ludziej, popieł ad vyviaržeńnia trapiŭ u atmaśfieru, i praz heta siaredniaja tempieratura na płaniecie paniziłasia na hradus. U tym hodzie ŭ Paŭnočnym paŭšarji nie było ni leta, ni naležnaha ŭradžaju, a ceny na ziernie vyraśli ŭ 10 razoŭ.
18.08.2022 / 18:13
Vyviaržeńnie vułkana Pinatuba na Filipinach. Fota: The US National Archives
Jak kažuć navukoŭcy, anałahičnaja katastrofa ź imaviernaściu adna šostaja moža zdarycca ŭ 21 stahodździ, i my da jaje nie padrychtavanyja. Brytanskija daśledčyki apublikavali artykuł na hetuju temu ŭ časopisie Nature, dzie ŭdakładnili, što vyviaržeńnie paŭpłyvała b na łancuhi pastavak, na klimat i charčovyja resursy va ŭsim śviecie, piša The Times.
Daśledčyki ličać, što na praciahu 21 stahodździa imaviernaść katastrafičnych vułkaničnych vyviaržeńniaŭ budzie ŭ sotni razoŭ bolšaj, čym razam uziatyja pahrozy taho, što na Ziamlu ŭpaduć kamieta ci asteroid. Upłyŭ hetych padziej na ziamny klimat budzie padobnym, ale ž padrychtoŭka da ich maksimalna adroźnivajecca.
NASA vyłučyła bolš za 240 miljonaŭ dalaraŭ na prajekty supraćasteroidnaj abarony, ale ž dahetul nie ŭkładajucca nijakija hrošy ŭ prajekty pa praduchileńni vialikich vułkaničnych vyviaržeńniaŭ ci chacia b pa minimizacyi ich nastupstvaŭ. Ekśpierty rajać u tym liku raźvivać prahnazavańnie vyviaržeńniaŭ i ŭ vypadku, kali čakajecca katastrofa, infarmavać miascovaje nasielnictva pra toje, jak jany mohuć abaranić siabie.
Što da bolš hłabalnych mier, to krainy mahli b damovicca nakont taho, jak transpartavać ježu i ŭhnajeńni ŭ vypadku raptoŭnaha źnižeńnia tempieratury na płaniecie — padziei, jakaja mieła b katastrafičnyja nastupstvy navat z ulikam taho, što my žyviom padčas hłabalnaha paciapleńnia. Vierahodna, što vyviaržeńniaŭ uvohule možna paźbiehnuć: naprykład, mahło b dapamahčy bureńnie ažno da mahmy, kab źnizić cisk u joj.