«Стратэгія дзікабраза». Ці можа маленькі Тайвань перамагчы Кітай?
Як маленькая выспа адаптуе сваю стратэгію абароны на фоне вайны ва Украіне і пагроз з боку значна большага суседа, расказвае The Sunday Times.
16.10.2022 / 22:05
Фота: Pixabay
Тайвань займае менш за 0,4% тэрыторыі і мае менш за 2% насельніцтва ў параўнанні з Кітаем, які абвяшчае востраў сваёй тэрыторыяй.
Праз Тайванскі праліў 170 000 тайванскіх вайскоўцаў супрацьстаяць больш чым двум мільёнам у Народна-вызваленчай арміі Кітая (НВАК). Маленькі Тайвань аказалася не так проста праглынуць.
Акрамя некалькіх няўдалых спроб захапіць аддаленыя выспы, Тайвань паспяхова стрымліваў кітайскае ўварванне з 1949 года, калі гамінданская нацыяналістычная армія ўцякла туды, каб стварыць незалежны ўрад пасля паразы ад камуністаў у грамадзянскай вайне.
Аднак з тых часоў кітайская армія ператварылася ў больш магутную ваенную сілу з авіяносцамі, атамнымі падлодкамі і гіпергукавымі балістычнымі ракетамі. І на Тайвані вядуцца жорсткія дэбаты аб тым, як востраў можа працягваць абараняць сваю свабоду ад Пекіна, нягледзячы на пашырэнне разрыву ў ваеннай моцы.
З мінулага года кітайскія вайскоўцы праводзілі інтэнсіўныя паветраныя манеўры паблізу паветранай прасторы Тайваня.
На жнівеньскі візіт Нэнсі Пелосі ў Тайбэй у знак салідарнасці Пекін адрэагаваў правядзеннем ваенна-марскіх вучэнняў у Тайванскім праліве і ракетным абстрэлам вострава.
Расійскае ўварванне ва Украіну і змена пазіцыі Вашынгтона ўскладнілі разлікі адносна таго, як будзе пачата ўварванне на Тайвань, як яго можна будзе адбіць і як адрэагуе астатні свет.
На працягу дзесяцігоддзяў рашэнне абароны Тайваня здавалася простым — набыць самую перадавую і магутную зброю, каб супрацьстаяць праціўніку і перамагчы яго. У Кітая можа быць больш персаналу, але з падрыхтоўкай высокага ўзроўню і самым сучасным абсталяваннем — знішчальнікамі, танкамі і ракетамі — Тайвань можа ўтрымацца. І ў тайванскага ўрада быў пастаўшчык іх у выглядзе ЗША.
Тым не менш, зараз ідэя зраўняцца ўзбраеннем з Кітаем разглядаецца як дарэмная, і ў вострава ёсць больш рэалістычная стратэгія — асіметрычны план абароны. Так званая «стратэгія дзікабраза» адмаўляецца ад надзеі перамагчы захопніка ў паветры, на сушы і на моры. Замест гэтага выспа шукае меншую і сціплую зброю, каб зрабіць намаганні паглынуць востраў невыносна цяжкімі і балючымі.
Апошнія поспехі такога падыходу — Украіна і Афганістан, дзе колькасна меншыя сілы з адносна лёгкай зброяй адбілі і адкінулі добра экіпіраваныя большыя сілы суперніка. «Стынгеры», «джавеліны» і беспілотнікі меркавана выглядаюць для тайваньцаў зараз больш прывабліва ў параўнанні з F-16 і танкамі «Абрамс».
Геаграфічная ізаляцыя Тайваня, абароненага ад мацерыка 100 мілямі мора, дае яму перавагі, якіх не хапае Украіне. Інвеставанне мае ісці ў марскія міны, наземныя супрацькарабельныя ракеты і сотні малых ракетных катараў, а не ў вялікія марскія караблі. Таксама мяркуецца абсталёўваць войскі невялікімі лёгкімі транспартнымі сродкамі для маланкавых нападаў і зброяй для працяглага перыяду партызанскай вайны.
«Наша задача не ў тым, каб цалкам знішчыць праціўніка, а ў тым, каб замарозіць іх план уварвання, каб прымусіць іх думаць «мы яшчэ не гатовыя» год за годам».
Напад Кітая на Тайвань можа прымаць розныя формы, уключаючы кібератакі, ракетныя бамбардзіроўкі і працяглую марскую блакаду. Але калі Кітай мае намер узяць Тайвань пад палітычны кантроль, ён павінен у нейкі момант фізічна акупаваць востраў.
Ёсць і тыя, хто выступае супраць стратэгіі дзікабраза. Праціўнікі сцвярджаюць, што сілы, падрыхтаваныя для асіметрычнай вайны, будуць бяссільныя супраць блакады. А вялікія баявыя машыны таксама забяспечваюць псіхалагічны камфорт, якога не забяспечваюць меншыя.
Вялікае пытанне без адказу пры нападзе Кітая — гэта роля ЗША. Вашынгтон раней пазбягаў абавязацельстваў па абароне выспы, адначасова адбіваючы жаданне тайваньцаў ад адкрытага абвяшчэння незалежнасці. Аднак прэзідэнт Байдэн неаднаразова заяўляў, што накіруе войскі для барацьбы з кітайскім уварваннем.
Але невядома, ці будзе наступны амерыканскі прэзідэнт прытрымлівацца таго ж пункту гледжання, таму Тайвань тым часам рыхтуецца да абароны.