«A čto, biełorusskij jazyk suŝiestvujet? Tak eto krasivyj jazyk». Namieśnik dyrektara «Biełsata» raskazaŭ pra moŭnuju palityku kanała
Namieśnik dyrektara telekanała «Biełsat» Alaksiej Dzikavicki daŭ vialikaje intervju radyjo «Svaboda», u jakim siarod inšaha zakranuŭ i taki aśpiekt, jak moŭnaja palityka kanała, — pašyreńnie viaščańnia na ruskaj movie i praktyku dvuchmoŭnych efiraŭ, jakaja mnohim padajecca zahannaj.
18.01.2023 / 19:55
— «Biełsat» ciapier mnohija krytykujuć za ruskuju movu. Čamu vy pačali rabić staŭku na ruskamoŭnuju aŭdytoryju Rasii i aŭdytoryju va Ukrainie? Jaki plon pracy ŭ hetym kirunku? Ci nie zaminaje heta pracy dla biełarusaŭ?
— «Biełsat» zastajecca biełaruskamoŭnym kanałam. U budni my maksimalna majem ad 2 da 2,5 hadziny efiru pa-rusku. A «Biełsat» viaščaje 17—18 hadzin u sutki. Tak što heta vielmi małaja častka efiru.
U nas i raniej było paru prahram pa-rusku (da prykładu, satyryčnaja prahrama «Viečiernij špil», karotkaja prahrama «Vot tak»). Prahrama «Žestačajšy mult» była na trasiancy.
24 lutaha 2022 hoda, kali pačałasia vajna, my sabralisia ranicaj u studyi, i treba było prymać rašeńnie, što rabić. Viadoma, što treba było pierachodzić jak maha chutčej na žyvy efir. Paŭstała pytańnie: na jakoj movie. I my pryniali rašeńnie, što na dźviuch movach pačynajem viaščać. Biełaruskaja mova, viadoma, budzie našaj asnoŭnaj. Ale ŭ nas jość hledačy — ukraincy, rasijanie, my chočam, kab praŭdu pra nas pabačyli nie tolki ŭ Biełarusi. U nas jość peŭnaja publika ŭ Kazachstanie — kala 10%, u Armienii, u Azierbajdžanie, u Małdovie — budziem viaščać na dźviuch movach. I heta apraŭdałasia.
Na pačatku vajny naš ruskamoŭny kanał «Vot tak» mieŭ kala 300 tysiač padpisčykaŭ. A zaraz — 1 miljon. I što važna — prykładna pałova padpisčykaŭ i ŭvohule prahladaŭ — z rasijskich IR. Kali za hod paličyć — heta sotni miljonaŭ prahladaŭ. Ja liču heta vielmi istotnym. Bo časta rasijanie nie raźbirajucca, moža, dumajuć dzie-niebudź u Sibiry, što heta aficyjnyja biełaruskija kanały, kali viaščajuć pa-biełarusku…
Ale kali pahladzieć na front nie vajskovy, a infarmacyjny, na pačatku vajny na hetym infarmacyjnym froncie było vielmi mała žaŭnieraŭ. Kaho my možam nazvać? Svabodaŭski prajekt «Nastojaŝieje vriemia», «Niamieckuju chvalu» — i ŭsio. Potym «Dožd́» adnaviŭ viaščańnie, ale ŭ ich prablemy. A bieručy pad uvahu moc i takoje «bahaćcie» rasijskaj dziaržaŭnaj prapahandy — heta nul, my vielmi słabieńkija. Tamu ja vyrašyŭ, što vielmi istotna havaryć rasijanam pra heta. Bo vorah ža adzin.
Kali Rasija pałamaje zuby ab Ukrainu, heta zaležyć i ad Biełarusi. Kali niekalki tysiač rasijan zrazumiejuć, što tvoryć ich urad, heta varta rabić. I jašče adzin istotny momant: kali šmat hadzin u efiry siadzieŭ biełaruskamoŭny i ruskamoŭny viadoŭca, vielmi cikava było čytać kamientary rasijan.
To-bok, u pryncypie, heta nie było metaj, ale akazałasia, što dla častki rasijan my adkryli isnavańnie biełaruskaj movy i zrabili jaje raŭnapraŭnaj. Nam šmat pisali: «A čto, biełorusskij jazyk suŝiestvujet? Tak eto krasivyj jazyk».
Tamu my praciahvajem ruskamoŭnaje viaščańnie. My chočam, kab nas hladzieli i ŭ Rasii, i va Ukrainie, u nas jość ciapier dźvie biełaruska-ŭkrainskija prahramy. Tak što my ŭsio bolš stanovimsia rehijanalnym telekanałam, absalutna nie hublajučy svajoj biełaruskaj identyčnaści.