«Глазураваныя сыркі пачалі рабіць на просьбу землякоў». Як беларусы з сабакамі і коньмі пераехалі ў Польшчу і вараць там сыр
Юлія і Аляксей жылі ў Браслаўскім раёне. Яны трымалі вялікую гаспадарку, займаліся вытворчасцю сыроў. Цяпер аналагічны бізнэс беларусы распачынаюць у Польшчы. Сюды яны пераехалі разам з часткай гаспадаркі, піша «Радыё Свабода».
27.01.2023 / 12:52
«У машыну ўзялі чатырох вялікіх сабак, таму на рэчы не засталося месца»
Аляксей і Юлія мелі даволі паспяховую гаспадарку ў курортным Браслаўскім раёне. Яны гадавалі коней, авечак, коз, свіней, кароў. Займаліся вытворчасцю розных гатункаў сыру. У 2020 годзе сям’я вырашыла пераехаць, каб «шукаць развіццё і новыя гарызонты». Паволі заняліся распродажам маёмасці.
«Коней і сабак вырашылі ўзяць з сабой. Дакладней, вырашылі, што калі сезон-2021 адпрацуем добра, заробім грошы, то зможам перавезці коней. Бо гэта даволі дарагая паслуга. Шкада было пакідаць іх, бо ўжо прайшлі разам шмат выпрабаванняў і сталі сябрамі. А знайсці надзейнае месца, каб мы былі за коней спакойныя, у нас не атрымалася. Трох сабак мы аддалі нашым добрым знаёмым і сябрам. Бо ў нас іх было сем у Беларусі», — расказвае Юлія.
Чатырох вялікіх сабак гаспадары не хацелі кідаць ці аддаваць чужым людзям. Для пераезду на сабак і коней патрэбныя былі пашпарты і прышчэпкі. На коней нават аналізы трэба было здаць. У выніку ўсе пытанні былі вырашаныя. У снежні 2021 года сям’я выправілася ў падарожжа. Коні ехалі асобна, з перавозчыкам. Сабакі — у аўтамабілі. Яны занялі там усё вольнае месца, таму Юлія і Аляксей абмежаваліся двума валізкамі. Астатнія рэчы, нават неабходнае абсталяванне, давялося ці пакінуць у Беларусі, ці прадаць.
«Мы бы засталіся, у нас быў хутар добры, хацелі ўкладацца ў яго, развівацца, але неяк не бачылі перспектывы», — тлумачыць Юлія.
Авечкі і козы ў гаспадарцы Юліі і Аляксея
Авечак, коз і кароў пара прадала. Сям’я дамовілася, што ў Польшчы ім дадуць часовы прытулак «знаёмыя знаёмых». Пасля пачатку расійскай агрэсіі ва Украіне вольнае жытло ў Польшчы, тым больш дом з участкам, знайсці было даволі цяжка.
«Давялося таксама шмат шукаць, ездзіць, хутка вучыць польскую мову», — кажа Юлія.
У выніку беларусы знайшлі дом у арэнду непадалёк ад Кракава з трыма гектарамі зямлі. Цяпер у іх гаспадарцы тыя ж «беларускія» коні, сабакі, а яшчэ 20 авечак і 18 коз, якіх набылі ўжо ў Польшчы.
«Нашых жывёл суседзі выкарыстоўваюць як газонакасілку»
Мясцовыя жыхары спачатку сустрэлі чужакоў насцярожана. «Але гэтак будзе ў любой вёсцы, у любой краіне. Потым яны прыйшлі да нас знаёміцца. Прынеслі хто бульбу, хто буракі, бо акурат быў сезон гародніны. Цяпер мы жывём мірна, бо калі ты ставішся да людзей добра, то і яны так да цябе будуць», — тлумачыць Юлія.
Жывёлы беларусаў нават «дапамагаюць» гаспадару дома. Бо ён не жыве стала на вёсцы, а траву на трох гектарах абавязаны касіць паводле польскага заканадаўства.
«Таму нашы жывёлы яму яе «косяць». Прычым наш газон летась быў самы дагледжаны. Козы і авечкі саскубаюць траву практычна да зямлі. Цяпер і суседзі просяць, каб нашы жывёлы пасвіліся на іх гектарах. Бо пакасіць траву каштуе грошай», — расказвае Юлія.
Паводле назіранняў Юліі, палякі ў гэтай мясцовасці (Малапольскае ваяводства) даволі кансерватыўныя ў спажыванні сыроў. Яны маюць некалькі сваіх гатункаў традыцыйных сыроў, на якія арыентуюцца як вытворцы, так і спажыўцы.
Сыравар Юлія
«Нашы ж адрозніваюцца тым, што яны любяць, па-першае, розныя гатункі. І больш адкрытыя да нечага новага, да пазнання, у тым ліку і новых гатункаў сыроў. Таму пакуль мы арыентуемся на беларусаў. Для іх робім і сыры з цвіллю, і мацарэлу з рыкотай», — кажа Юлія.
«Глазураваныя сыркі рабілі ў адпаведнасці з савецкім ГОСТам, толькі цукру клалі менш»
Юлія распавядае, што ў летні сезон запатрабаваныя такія сыры, як фета і мацарэла.
«Лета — сезон салатаў, гародніны, памідораў. Лёгкія сыры да гэтага ўсяго пасуюць. Беларусы любяць сыр халюмі. Вось ён — па-за сезонам. Яго смажаць і летам на «шашлыках», і ўзімку. Халюмі добры тым, што ён не плавіцца на патэльні, а менавіта смажыцца. Прычым на тым жа тлушчы, які сам выдзяляе. Вось якая скарыначка атрымліваецца», — Юлія паказвае адразу на патэльні — як правільна смажыць халюмі.
Розныя гатункі сыру ад Юліі і Аляксея
Класічны рэцэпт халюмі яна перапрацавала яшчэ ў Беларусі з улікам мясцовых асаблівасцяў. Так у ім з'явіліся журавіны. І такая версія спадабалася пакупнікам.
Цяпер пара займаецца дакументамі, якія дазволяць ім прадаваць уласныя сыры на кірмашах і рынках Польшчы. Для гэтага як гаспадары, так і іх гадаванцы здавалі аналізы.
«Ну і трэба, каб малако праходзіла розныя тэсты. Насамрэч, гэта ўсё не складана. Бо тут я сутыкаюся з тым, што чыноўнікі не хочуць цябе як мага хутчэй пакараць, а стараюцца патлумачыць, дапамагчы, папярэдзіць», — кажа беларуска.
Гатункі сыру ад Юліі і Аляксея
Пакуль жа асноўныя пакупнікі ў гаспадарцы Юліі і Аляксея — беларусы, прычым не толькі з Польшчы. Замовы прыходзяць з Літвы, Чэхіі, Нямеччыны. Была нават замова са Швейцарыі. Аднак перасылка прадуктаў туды вельмі дарагая. Ад беларусаў паступіў таксама заказ на глазураваныя сыркі.
«Раней мы іх не рабілі. Вырашылі паспрабаваць. Вядома, мы не можам паўтарыць тое, як робяць сыркі на прадпрыемствах. У якасці стандарту мы ўзялі савецкі, толькі зменшылі там цукар напалову. Цяпер людзі стараюцца не спажываць шмат цукру. Некаторыя просяць увогуле без цукру рабіць. Мы робім сыркі ў горкім, малочным, белым шакаладзе, у апельсінавай глазуры, з ягадамі», — расказала Юлія.
Яна дадае, што беларусы замаўлялі ў іх глазураваныя сыркі не толькі для сябе, але і на святы, а таксама для пачастунку польскіх калег.
«Многія нашы купцы сталі за гэтыя гады нашымі сябрамі. Бо многія былі нашымі кліентамі яшчэ ў Беларусі. Цяпер яны тут і ахвотна як купляюць нашыя сыры, так і прыязджаюць у госці», — кажа беларуска.