«Raspaviadajem jak by tet-a-tet, jak susied susiedu, što adbyvajecca, jak i navošta». Va Ukrainie źjaviŭsia sajt pra Biełaruś i biełarusaŭ
Biełarusy va Ukrainie zapuścili sajt dla ŭkraincaŭ. Anłajn-prajekt nazyvajecca «Tvij susid». Asnoŭnaja tematyka — što nasamreč adbyvajecca ŭ Biełarusi. Aŭtarka idei prajekta — mastačka Vijaleta Majšuk, a dapamahaje joj stvarać anłajn-placoŭku aktyvist, ź jakim jany ŭ 2020 hodzie vymušanyja byli praz palityčny pieraśled rełakavacca z Homiela, Dźmitryj Łukomski. Radyjo «Unet» daviedałasia ŭ stvaralnikaŭ pra toje, što vyklikała ideju stvaryć hety sajt, jaho kancepcyju i adkul takaja nazva.
21.03.2023 / 00:04
Sajt «Tvij susid» zapuściŭsia zusim niadaŭna. Kali vy na jaho zachodicie, to adrazu traplajecie na tekst-zvarot da ŭkraincaŭ ad imia biełarusaŭ, jaki pačynajecca radkami «Privit! Ja tvij susid iz Biłorusi. Mi tak davno družimo z toboju! A ti tak mało znaješ pro mienie». Mienavita kab źmienšyć uzrovień niaviedańnia ŭkraincaŭ pra Biełaruś i biełarusaŭ, asabliva što tyčycca situacyi apošnich hadoŭ, i stvaraŭsia hety sajt.
«Žyvučy va Ukrainie ŭžo dva hady, my sutyknulisia z tym, što mnohija ludzi nie viedajuć, što ŭ nas adbyvałasia ŭ Biełarusi, jakija ŭ nas pratesnyja nastroi byli, jaki ŭzrovień represij u Biełarusi, čamu ŭ nas ludzi nie vychodzili na mitynhi. Ludzi prosta nie viedali, što ŭ nas adbyvajecca», — kaža aŭtarka idei sajta, mastačka Vijaleta Majšuk pra toje, što padšturchnuła jaje da takoj idei.
Vijaleta Majšuk
A jaje pamočnik u stvareńni sajta «Tvij susid» Dźmitryj Łukomski ŭdakładniaje kancepcyju resursu:
«Vielmi časta zadajuć adnyja i tyja ž pytańni. To-bok častka nasielnictva viedała, što adbyvałasia, ale viedała paviarchoŭna. Jany bačyli, sačyli za padziejami ŭ Biełarusi. Ab pratestach šmat chto viedaŭ niejkija prostyja rečy. Naprykład, pra toje, jak biełarusy razuvajucca, stanoviačysia na łaŭku i pra toje, što byli žorstkija niejkija supraćstajańni i pra toje, što ludziej žorstka źbivali, katavali.
Ale ŭsio adno nie takaja vialikaja kolkaść ludziej pra heta viedała całkam. U ludziej zastavałasia ŭsio adno šmat unutranych pytańniaŭ. I z hetaha stała zrazumieła: nu niama infarmavanaści.
Kali ŭžo vajna pačałasia ŭ 2022 hodzie, my vyrašyli zrabić niejkuju takuju infarmacyjnuju kampaniju, jakaja b adkazała ŭkraincam na ich hetyja pytańni — čamu ŭ Biełarusi adbyvajecca voś tak, čamu ź Biełarusi zapuskajucca rasijskija rakiety, čamu ŭvohule rasijanie ŭ Biełarusi, što jany tam robiać i čamu jany ŭvajšli.
Dźmitryj Łukomski
My zaŭždy im adkazvajem, što heta raspłata Łukašenki za toje, što jon utrymaŭsia va ŭładzie. Ciapier užo, azirajučysia nazad, my razumiejem, što Łukašenka, mahčyma, i nie ŭtrymaŭsia b biez dapamohi Kramla.
I ŭ ludziej va Ukrainie za hety čas, asabliva pačatak samy, zrazumieła ž, była kryŭda niejkaja, nierazumieńnie: jany Biełaruś rasceńvali jak nadziejnaha partniora, jaki dakładna nie prapuścić rasijskija vojski, chacia heta i było ślepa, my pra heta šmat kamu kazali. I toje, što ludzi nasamreč u nas vychodziać, i vychodzili na pratesty, i niejak supraćdziejničajuć.
Ale ŭzrovień represij, jaki jość ciapier u Biełarusi, nastolki vysoki, što heta prosta, možna skazać, pa-durnomu časam — rabić niejkija takija žesty, jakija chočuć bačyć inšyja krainy ci ŭkraincy.
I mienavita hetaja infarmacyja pra palitviaźniaŭ, pra toje, za što kankretna hetyja palitviaźni atrymali termin, jana časta šakuje ludziej. Navat prosta ŭ razmovach my zaŭvažali, što kali ty razmaŭlaješ i adkazvaješ na niejkija pytańni dy kažaš, što tam jakomuści 17-hadovamu chłopcu za fotazdymak KamAZa, jaki prajazdžaje praz Homiel ci niejki inšy rehijon krainy, dali 5 — 10 hadoŭ (kałonii), jon zaznaŭ jašče katavańni, to ich heta šakuje.
Tamu my vyrašyli takoj dastupnaj, prostaj movaj pakazać, patłumačyć. I prapanujem pašyrać hetuju infarmacyju, kab inšyja bačyli i adkazvali na svaje pytańni.
Nazva ŭziałasia nie ź niadkul. Chacia sama pa sabie nazva prajektu była prydumanaja spantanna, banalna, ale tam jašče zakładzieny i sens. U nas tut u Lvovie jość susied, ź jakim my kamunikujem, i jon uvieś čas taksama cikavicca padziejami ŭ Biełarusi, uvohule nami, jak biełarusami. I štorazu, kali my jaho bačym, jon kaža: «Privit, susid!», «Privit, susid!»
I kali Vijaleta rabiła hety prajekt, joj treba było zrabić niejkaje apisańnie, i jana paprasiła mianie ŭ hetaj spravie dapamahčy i sama nazva «Tvij susid», plus hety susied, pryviali da taho, što my zrabili voś hetaje apisańnie: «Privit! Ja tvij susid iz Biłorusi…» i dalej my raspaviadajem jak by tet-a-tet, jak susied susiedu, što adbyvajecca, jak i navošta».
Vijaleta Majšuk dadaje, što sajt moža być karysny nie tolki ŭkraincam, ale i biełarusam. Naprykład, voś z takoj metaj:
«Za čas žyćcia va Ukrainie my nie sutykalisia ŭžyvuju z chejtam. Ale ŭ internecie vielmi šmat z hetym sutykajemsia. I, kali praanalizavać staronki chejtaraŭ, jakija pakidajuć kamientaryi, dyk možna zrazumieć, što heta boty i troli. U ich staronki pustyja, bieź siabroŭ, biez fotazdymkaŭ. I spračacca ź imi čaściakom biessensoŭna, a časam i sabie daražej. Ja rekamienduju, kali vy bačycie chejt, prosta skińcie spasyłku na sajt i tady pytańniaŭ stanie mieniej. A jašče nie zabyvajciesia ŭ lubych umovach uklučać krytyčnaje myśleńnie!»
Čytajcie taksama:
Biełaruskaja mastačka adkryła ŭ Lvovie vystavu «Žyvie Ukraina»
Ci praŭda, što biełarusy nosiać u sabie «hieny rabstva», a ŭkraincy valnalubcy ad pryrody?