Vučonyja: sučasnyja ludzi atrymali vialikija nasy ŭ spadčynu ad nieandertalcaŭ
Niekatoryja hieny, adkaznyja za daŭžyniu nosa ŭ sučasnych Homo sapiens, prysutničali i ŭ nieandertalcaŭ. Im vialiki nos byŭ patrebny dla atrymańnia bolšaha abjomu pavietra i jaho nahravańnia va ŭmovach vialikaj zatraty enierhii ŭ niespryjalnych klimatyčnych umovach.
11.05.2023 / 19:58
Vyšynia nosa sučasnaha čałavieka i nieandertalca. Aŭtar: Kaŭstubcha Adchikary (Kaustubh Adhikari), UCL. Krynica: materyjały artykuła na https://www.nature.com/
Pra heta havorać vyniki novaha daśledavańnia navukoŭcaŭ Daśledčaha adździeła hienietyki, evalucyi i navakolnaha asiarodździa UCL (Univiersiteckaha kaledža Łondana), apublikavanyja ŭ časopisie Communication Biology.
Pa słovach adnaho z aŭtaraŭ, doktara Kaŭstubcha Adchikary (Kaustubh Adhikari),
«Za apošnija 15 hadoŭ, paśla siekvienavańnia hienoma nieandertalca, my zmahli daviedacca, što našy ŭłasnyja prodki, vidać, skryžoŭvalisia ź nieandertalcami, pakinuŭšy nam nievialikija kavałački ich DNK».
U daśledavańni byli vykarystanyja danyja bolš čym 6000 dobraachvotnikaŭ z Brazilii, Kałumbii, Čyli, Mieksiki i Pieru źmiašanaha jeŭrapiejskaha, indziejskaha i afrykanskaha pachodžańnia. Daśledčyki paraŭnoŭvali hienietyčnuju infarmacyju ŭdzielnikaŭ z fatahrafijami ich tvaraŭ.
U pryvatnaści, jany analizavali adlehłaści pamiž peŭnymi punktami na tvary, takimi jak končyk nosa abo kraj vusnaŭ, kab vyśvietlić, jakija fienatypičnyja rysy tvaru źviazanyja z najaŭnaściu peŭnych hienietyčnych markieraŭ.
U vyniku daśledavańnia navukoŭcy vyjavili 33 vobłaści hienomu, źviazanyja z formaj tvaru, 26 ź jakich jany zmahli paŭtaryć, pravioŭšy paraŭnańnie z hienietyčnymi danymi ŭdzielnikaŭ daśledavańnia.
U adnym kankretnym učastku hienomu, jaki maje nazvu ATF3, daśledčyki vyjavili, što ŭ mnohich ludziej ź indziejskimi karaniami ŭ ich daśledavańni (a taksama ŭ tych, chto maje ŭschodnieazijackija karani ź inšaj hrupy), jość hienietyčny materyjał, atrymany ŭ spadčynu ad nieandertalcaŭ, jaki spryjaŭ pavieličeńniu vyšyni nosa.
Jany taksama vyjavili, što hety hienietyčny ŭčastak maje prykmiety naturalnaha adboru. Heta značyć, što ŭ vyniku baraćby za vyžyvańnie jon spryjaŭ vyžyvańniu, tamu pryroda jaho adabrała dla taho, kab pieradavać u spadčynu.
U biełaruskaj historyi zajzdrosnym pamieram nosa vyłučaŭsia jepiskap Hieorhij Kaniski. Vyjava Wikimedia Commons
Jak tłumačyć inšy aŭtar daśledavańnia, doktar Cyn Li (Qing Li):
«Daŭno vykazvalisia zdahadki, što forma našych nasoŭ vyznačajecca naturalnym adboram. Pakolki našy nasy mohuć dapamahčy nam rehulavać tempieraturu i vilhotnaść pavietra, jakim my dychajem, nasy roznaj formy mohuć lepš adpaviadać roznym klimatam, u jakich žyli našy prodki. Hien, jaki my identyfikavali, mahčyma, byŭ atrymany ŭ spadčynu ad nieandertalcaŭ, kab dapamahčy ludziam adaptavacca da bolš chałodnaha klimatu, kali našy prodki pierasialilisia z Afryki»
Hetaje daśledavańnie stała druhim pa liku, u jakim dakazana, što na formu našaha tvaru ŭpłyvajuć nie tolki hieny sučasnaha Homo sapiens, ale i archaičnych ludziej. Vučonyja zhadvajuć, što ŭ 2021 hodzie było dakazana, što sučasnyja ludzi atrymali hienietyčny materyjał ad dzianisaŭcaŭ. Jon upłyvaje na formu našych vusnaŭ.
Čytajcie jašče:
Archieołahi znajšli śviedčańnie kantaktaŭ Homo sapiens ź nieandertalcami