Zubny kamień nieandertalcaŭ daŭ materyjał dla antybijotyku novaha pakaleńnia
Vučonyja zdoleli rekanstrujavać hienom vymierłych dahistaryčnych bakteryj sa staražytnych formaŭ DNK i vykarystali jaho dla atrymańnia raniej nieviadomych pryrodnych rečyvaŭ. Heta moža dapamahčy ŭ baraćbie z ustojlivymi mikrobami.
12.05.2023 / 20:48
Ilustracyjnaje fota. Krynica: vecteezy.com
Ahulnaviadoma, što čałaviectva staić pierad vialikaj pahrozaj u zmahańni z chvarobami. Antybijotyki, jakimi my pryzvyčailisia lačycca, mohuć u chutkim časie stać nieefiektyŭnymi, bo bakteryi, ź jakimi jany pavinny zmahacca, nabyvajuć ustojlivaść da hetych rečyvaŭ. I heta adbyvajecca ź vialikaj chutkaściu. Tamu vučonyja va ŭsim śviecie pastajanna raspracoŭvajuć novyja antybijotyki. Ale kolkaść sučasnych žyvych bakteryj, ź jakich mohuć hetyja preparaty vyrablacca, abmiežavanaja.
U suviazi z hetym vialikija nadziei ŭskładajucca na novaje adkryćcio, jakoje zrabiła hrupa daśledčykaŭ Instytuta daśledavańniaŭ naturalnych praduktaŭ i bijałohii infiekcyj imia Lejbnica i Instytuta evalucyjnaj antrapałohii Maksa Płanka z Hiermanii.
Navukoŭcy zdoleli rasšyfravać hienom raniej nieviadomaj, vymierłaj hrupy bakteryj z DNK, jakomu dziasiatki tysiač hadoŭ. Vyniki svajho daśledavańnia jany apublikavali ŭ časopisie Science.
Vučonyja daśledavali zubny kamień dvanaccaci nieandertalcaŭ, jakija žyli ad 100 da 40 tysiač hadoŭ tamu, i piacidziesiaci dvuch Homo sapiens, jakija žyli ad 30 tysiač hadoŭ tamu da XIX stahodździa.
Zubny kamień — adzinaja častka cieła čałavieka, jakaja kamianieje na praciahu žyćcia, utvarajučy płast minieralizavanych, miortvych bakteryj. Paśla śmierci DNK arhanizma chutka raspadajecca, što taksama adnosicca da bakteryj u zubnym kamieni. Mocna raskładzienyja, vielmi karotkija frahmienty, što zachavalisia, stali vychodnym punktam daśledavańnia.
«Vialikaj bijainfarmacyjnaj zadačaj było vypraŭleńnie pamyłak u raskładzienaj DNK i vyklučeńnie zabrudžvańniaŭ, naprykład, maładziejšaj DNK», — adznačyŭ adzin z aŭtaraŭ daśledavańnia Anan Ibrahim (Anan Ibrahim).
Daśledčykam spatrebiłasia try hady pracy, kab adnavić doŭhija ŭčastki DNK bakteryj kamiennaha vieku z maleńkich frahmientaŭ. Pry hetym było vyjaŭlena šmat bakteryj, jakija da hetaha času nasialajuć rotavuju połaść čałavieka.
U dadatak da šmatlikich bakteryj, jakija i siońnia kałanizujuć fłoru rotavaj połaści čałavieka, vučonyja znajšli nieviadomaha pradstaŭnika rodu Chlorobium. Jaho surjozna paškodžanaja DNK mieła ŭsie prykmiety stałaha ŭzrostu i była znojdziena ŭ zubnym kamieni siami ludziej kamiennaha vieku i nieandertalcaŭ.
Usie siem hienomaŭ Chlorobium utrymlivali kłastar bijasintetyčnych hienaŭ ź nieviadomaj funkcyjaj. Hienom byŭ rekanstrujavany z zubnoha kamienia «Čyrvonaj damy El-Miron», škilet jakoj uzrostam kala 19 000 hadoŭ byŭ znojdzieny ŭ 2010 hodzie ŭ piačory ŭ Ispanii.
Paśla taho, jak vučonyja vyjavili hetyja tajamničyja staražytnyja hieny, jany zachacieli vyśvietlić, što jany robiać. Vykarystoŭvajučy samyja sučasnyja bijatechnałahičnyja mietady, daśledčykam udałosia atrymać z hienaŭ žyvyja bakteryi, jakija faktyčna ŭtvaryli ź ich funkcyjanalnyja fiermienty.
Z reaktyvavanych fiermientaŭ u svaju čarhu vyrabili novaje siamiejstva mikrobnych pryrodnych rečyvaŭ, jakim daśledčyki dali nazvu «paleafurany».
Adkryćcio vučonych z Hiermanii stała mahčymym dziakujučy stvareńniu novaj navukovaj vobłaści — paleabijatechnałohii, u jakoj uzajemadziejničajuć archieałohija, bijainfarmatyka, malekularnaja bijałohija i chimija.
Hruntujučysia na atrymanych u daśledavańni danych, pošuk novych pryrodnych złučeńniaŭ moža być pašyrany na vymierłyja bakteryi, kolkaść vidaŭ jakich vielmi vialikaja. Takim čynam možna raspracavać antybijotyki, na jakija jašče nie vypracavałasia rezistentnaść, što zjaŭlajecca važnym krokam u baraćbie ź infiekcyjnymi zachvorvańniami.
Čytajcie jašče:
Vučonyja: sučasnyja ludzi atrymali vialikija nasy ŭ spadčynu ad nieandertalcaŭ