Čamu niekatoryja ludzi adčuvajuć bolšuju tryvohu paśla ŭžyvańnia ałkaholu, čym inšyja
I čamu varta pakłapacicca pra «paradoks škody».
11.06.2023 / 14:21
Fota: vecteezy
Viadoma, što ad 20 da 40 pracentaŭ ludziej z dyjahnastavanaj tryvohaj ci depresijaj taksama majuć i rasstrojstvy, źviazanyja z užyvańniem ałkaholu. Tym nie mienš, niahledziačy na raspaŭsiudžanaść hetych zachvorvańniaŭ, jakija iduć popleč, sproby zrazumieć, čamu isnuje hetaja suviaź, dali nieadnaznačnyja vyniki.
Choć heta praŭda, što niekatoryja ludzi ŭ nadziei znajści palohku dla psichičnaha zdaroŭja źviartajucca da ałkaholu, takoje tłumačeńnie nie moža całkam prajaśnić suviaź. Ale pryčyna, čamu heta praŭda, — vialikaje pytańnie, na jakoje navukoŭcy imknucca adkazać.
Adzin arhumient zdajecca asabliva istotnym: ludzi z tryvohaj i depresijaj užyvajuć ałkahol dla «samalačeńnia», i toje, što pačynałasia jak chutkaje rašeńnie dla rassłableńnia, u kančatkovym vyniku pierarastaje ŭ raźvićcio rasstrojstva, źviazanaha z užyvańniem ałkaholu. Heta zachvorvańnie, jakoje vyklikaje mocnuju patrebu vypić, stratu kantrolu i ŭzmacnieńnie pačućcia tryvohi i razdražnialnaści ŭ ćviarozym stanie.
Ale prablemy z ałkaholem mohuć pačacca raniej, čym u ludziej razaŭjecca tryvoha abo depresija. Met Kušnier, prafiesar Univiersiteta Miniesoty, ciaham 30 hadoŭ vyvučaje suviaź pamiž tryvohaj i prablemami z ałkaholem. Jahonaje daśledavańnie pakazvaje, što navat najaŭnaść paasobku albo ałkaholnaj zaležnaści, abo tryvožnaha rasstrojstva istotna pavialičvaje imaviernaść raźvićcia inšaha stanu z hetaj pary ciaham niekalkich hadoŭ.
Dla daśledčyka hetyja dvuchbakovyja adnosiny śviedčać ab tym, što rasstrojstvy, źviazanyja z užyvańniem ałkaholu, a taksama tryvoha i depresija mohuć mieć ahulnuju pieršapryčynu.
Apošniaje daśledavańnie kamandy Kušniera nabliziła nas na adzin krok da vyśviatleńnia taho, čamu hetyja zachvorvańni tak ciesna źviazany. Vyjaviłasia, što ludzi z dyjahnastavanaj tryvohaj abo depresijaj čaściej adčuvajuć simptomy ałkahalizmu, čym ludzi biez hetych zachvorvańniaŭ, navat kali jany pjuć takuju ž kolkaść ałkaholu. Heta źjava — kali adna hrupa adčuvaje bolš škody, čym inšaja, navat kali jany robiać toje ž samaje — nazyvajecca «efiektam paradoksu škody». Vyniki apublikavanyja ŭ časopisie Alcohol: Clinical & Experimental Research.
Razumieńnie ŭzajemasuviazi pamiž tryvohaj, depresijaj i rasstrojstvami ŭžyvańnia ałkaholu daje praktyčnuju i vielmi nieabchodnuju stratehiju lačeńnia hetych zachvorvańniaŭ. Inverse tłumačyć: histaryčna bolšaść daśledčykaŭ ličyli, što roznyja dyjahnazy treba lačyć z dapamohaj śpiecyjalnych umiašańniaŭ, a nie ŭ spałučeńni ź inšymi dyjahnazami. Ale było b lepš źmianić abo abjadnać miery pry lačeńni ludziej ź niekalkimi źviazanymi zachvorvańniami.
Viadoma, nieabchodnyja dadatkovyja daśledavańni, kab rastłumačyć suviaź, ale Kušnier i jaho kalehi padazrajuć, što heta moža być źviazana z mozham i niervovaj dysrehulacyjaj, a dakładniej z tymi jaho ŭčastkami, što źviazanyja sa stresam i ŭznaharodaj. Jość niekalki varyjantaŭ, pry jakich mazhavaja rehulacyja moža parušycca. Daśledčyja hrupy kažuć, što jość dokazy taho, što niekatoryja ludzi naradžajucca z mozham, bolš uraźlivym da raźvićcia hetych zachvorvańniaŭ.
Miž tym jość taksama dokazy i taho, što kliničnaja tryvoha abo depresija mohuć vyklikać praciahłyja niejrabijałahičnyja źmieny, jakija pavialičvajuć imaviernaść raźvićcia simptomaŭ ałkahalizmu. Hetaja ŭraźlivaść moža zachoŭvacca navat paśla taho, jak tryvoha i depresija źmienšylisia, tłumačyć spadar Kušnier.
«Asoby z tryvožnymi abo depresiŭnymi prajaŭleńniami pavinny viedać, što jany mohuć być bolš adčuvalnyja da škodnych nastupstvaŭ užyvańnia ałkaholu, čym inšyja», — kaža jon.
Čytajcie taksama:
Ci daloka vam da ałkahalizmu? Praviercie siabie
Niejrabijołah prapanavaŭ piać prostych pryjomaŭ, jakija dapamohuć źnizić ryzyku depresii