«Chtości, zdajecca, padaŭ u heta łajno pa samyja vušy». Čamu ŭ Biełarusi praryvaje kanalizacyju
Biełarusy časta skardziacca na toje, što ŭ ich domie prarvała kanalizacyju i ŭvieś padvał zatopleny brudnaj vadoj i źmieścivam unitazaŭ. Sajt Palatno raskazvaje, čamu praryvaje kanalizacyju i što rabić u takich vypadkach.
19.09.2023 / 19:26
Zdymak ilustracyjny. Fota: gkhsp.kz
Jak u Biełarusi zataplaje padvały
U 2014 hodzie ŭ adnym sa šmatpaviarchovych damoŭ u pasiołku Lasny pad Minskam prarvała kanalizacyju, a padvał zatapiła brudam. Žychary čakali dapamohu dva miesiacy. U padjeździe stajaŭ smurod, jaki pranikaŭ i ŭ kvatery.
U ŽES paviedamili, što mašyna dla vypampoŭvańnia ŭ ich jość, ale jana ŭvieś čas zaniataja na inšych abjektach. Tam ža skazali, što treba čakać, pakul usio vysachnie, a potym supracoŭniki praviaduć dezynfiekcyju.
Paśla šmatlikich skarhaŭ žycharoŭ padvał pačyścili, adnak da kanca prablemu nie vyrašyli: tam zastaŭsia 20-santymietrovy słoj brudnaj vady. Kiraŭnik kamunalnaj słužby tłumačyŭ heta tym, što techničnyja mahčymaści toj pompy, jakuju jany majuć, nie dazvalajuć vypampavać taki abjom.
U 2018 hodzie ŭ adnym z damoŭ na vulicy Biełyja Rosy ŭ Hrodnie rabotniki ŽES čyścili kanalizacyju, a kali skončyli, zabylisia pastavić zahłušku, i ŭsie ścioki sa stajaka traplali ŭ padvał. Pryčynu prablemy likvidavali, ale ŭ padvale zastaŭsia «duchmiany» basiejn.
Try tydni žychary doma zachodzili tudy tolki ŭ humovych botach z nadzietymi na ich polietylenavymi pakietami. Ludzi byli ŭpeŭnienyja, što ciarpieć nastupstvy patopu im daviadziecca dzień ci dva, i čakali pryjezdu avaryjnaj mašyny. Ale ŽES paviedamiŭ: mašyny nie budzie, jany sami ŭsio pavyčerpvajuć viodrami i rydloŭkami.
A ŭ 2021 hodzie kanalizacyjnymi ściokami zatapiła padvał doma na vulicy Arłoŭskaha ŭ Hancavičach. «Dzivosny» pach dastavaŭ navat prachožych. Płast śmiardziučaj vadkaści pakryŭ usiu padłohu, a bulba, doški, kardonnyja skrynki i inšyja rečy, jakija znachodzilisia tam, namokli.
Žychary doma paviedamili pra patop u ŽKH. Rabotniki kamunalnaj słužby niekalki razoŭ vyjazdžali na miesca zdareńnia i raili praśvidravać u bietonnaj padłozie dzirki, kab spuścić vadu, abo vynieści jaje ŭručnuju. Ludzi prasili kamunalnikaŭ vypampavać kanalizacyjnyja ścioki, ale tak i nie dačakalisia dapamohi. Za paru dzion kvatery na nižnich pavierchach napoŭnilisia smurodam. Žychary doma nie vytrymali i sami ŭzialisia za prybirańnie. Za dva dni jany viodrami vyčarpali ŭsiu vadkaść.
U 2022 hodzie ŭ šmatkvaternym dvuchpaviarchoviku ŭ vioscy Cišoŭka pad Mahilovam u padvale prarvała kanalizacyjnuju trubu. Kamunalnaja słužba paabiacała likvidavać avaryju ciaham dvuch dzion. Ale nichto tak i nie pryjechaŭ, i padvał zalivała ekskremientami dalej.
Padvał u vioscy Cišoŭka pad Mahilovam. Fota: masheka.by
Pa słovach žycharoŭ doma, prablemy z kanalizacyjaj u ich zdarajucca davoli časta. Praz pastajannuju vilhać u budynku prahnili pierakryćci. Žychary pieršaha paviercha ryzykujuć pravalicca ŭ padvał.
U horadzie Červień Minskaj vobłaści ŭ 2023 hodzie taksama zatapiła padvał žyłoha doma. Pach fiekalij chutka raspaŭsiudziŭsia pa navakolli. Ludzi stali telefanavać u słužbu 115. Tyja pieradali zajaŭku ŭ Červieńskuju ŽKH. Kamunalniki pryjšli da vysnovy, što kanalizacyjnaja sistema była zakarkavanaja śmiećciem.
Červieński ŭčastak Žodzinskaha vodakanała vydzieliŭ śpiecyjalnuju mašynu «Krot» dla hidraŭličnaha pramyvańnia składanych zasoraŭ. Pavodle infarmacyi dyrektara ŽKH, kamunalniki taksama vypampavali z padvała ŭsiu vadu, pakryli padłohu novym piaskom i praviali dezynfiekcyju.
Heta daloka nie ŭsie historyi, jakija znajšli adlustravańnie ŭ biełaruskich miedyja. Takija situacyi štohod zdarajucca dziasiatkami i navat sotniami.
Padvał u adnym z damoŭ Mahilova. Fota: mogilev.online
«Kali mocna praryvaje, śmiardzić u padjeździe i padvale»
Palatno zapytałasia ŭ biełarusaŭ z roznych rehijonaŭ krainy, ci sutykalisia jany z praryvam kanalizacyi i jak vyrašali hetuju prablemu.
Śviatłana (imia źmieniena) žyvie ŭ adnym ź biełaruskich haradoŭ u domie, jakomu ŭžo 50 hadoŭ, i padvał u im zataplaje časta: raz ci dva na miesiac, a byvaje, što i raz na tydzień.
Pa jaje słovach, koliś truby stavili bolš vuzkija. Jany nie pryznačanyja dla taho, kab u ich traplała tualetnaja papiera. A ŭ novych damach truby ŭžo bolš šyrokija. Śviatłana kaža, što zvyčajna žychary doma papieru va ŭnitaz nie kidajuć. Prablema ŭźnikaje, jak tolki zasialajucca kvataranty — jak praviła, moładź.
«Mabyć, jany nie viedajuć i kidajuć papieru va ŭnitaz. Tamu truba zabivajecca, i jaje praryvaje. I tady ŭ padvale ekskremientaŭ pa kostačku. Ich nakryvajuć usialakimi kardonkami i doškami. Potym my vyklikajem santechnika z ŽES, jon prychodzić, čyścić truby — na niejki čas chapaje. Kali mocna praryvaje, śmiardzić u padjeździe i padvale. Zataplaje, jak praviła, padvalnyja kalidory. Tudy, dzie lažać rečy žycharoŭ doma, vada amal nie dachodzić. A hrošy na kapitalny ramont z nas biaruć kožny miesiac».
Śviatłana dadaje, što takoje zdarajecca nie tolki ŭ jaje padjeździe. Čamu nie mianiajuć truby, jana nie viedaje. Śviatłanina znajomaja, jakaja žyvie na inšaj vulicy, chadziła pa niejkich instancyjach i damahłasia, kab truby pamianiali.
Biełaruska Maryja (imia źmieniena) ź Viciebščyny kaža, što padvał u jaje domie taksama pieryjadyčna zataplaje. Jašče Maryja raskazała historyju ź dziacinstva, kali ŭ jaje dvary mianiali truby:
«Tam niešta vidavočna pajšło nie tak, tamu što, kali kanalizacyju prarvała, uvieś rajon byŭ u łajnie — litaralna kanavy łajna, kala jakich pastajanna tusavalisia dzieci. Nie razumieju, čamu baćki nie zabaraniali nam hetaha — tam prosta patanuć možna było.
I dzieci dadumalisia rabić płyty, kab pa hetych kanavach katacca. Dakładna nie pamiataju, ale chtości, zdajecca, padaŭ u hetaje łajno pa samyja vušy. Surovaje takoje dziacinstva było. Dumaju, tady šmat u kaho ź biełaruskich dziaciej takoje adbyvałasia».
U Andreja (imia źmieniena) taksama praryvała kanalizacyju ŭ padvale doma. Ale było tavarystva ŭłaśnikaŭ, tamu ŭsie prablemy vyrašaŭ jaho staršynia.
«Tut usio prosta: vielmi staraja kanalizacyjnaja sistema. Hrošy, kab źmianić jaje całkam, nie vydzialajucca, a pałova z taho, što vydzialajecca, idzie ŭ kišeni. I vychodzić, što jany tolki ramantujuć. Hetym trubam užo bolš za 50-70 hadoŭ. Dzie novyja rajony, tam akiej».
Siarhiej (imia źmieniena) kaža, što, kali jon žyŭ u Biełarusi, to raz na paŭhoda ci hod u jaho domie «płavaŭ padvał». Ale jaho siamja svajho padvalnaha pamiaškańnia nie mieła, tamu «z hetym zmahalisia inšyja ludzi».
«Na maju dumku, samaja raspaŭsiudžanaja pryčyna, čamu tak adbyvajecca, — heta zmyvańnie va ŭnitaz pampiersaŭ i prakładak».
Čamu praryvaje kanalizacyju
Bolš za 90% vypadkaŭ zaśmiečvańnia trub adbyvajecca ŭ vyniku niapravilnaj ekspłuatacyi kanalizacyi samimi žycharami. Ludzi zmyvajuć va ŭnitaz pampiersy i survetki, pradmiety asabistaj hihijeny, charčovyja adkidy, haziety, anučy i h. d. Ahulny stajak mantujecca z kanalizacyjnych trub dyjamietram 100-110 milimietraŭ. Heta aptymalny pamier dla damoŭ da piaci pavierchaŭ. Takaja truba (z ulikam taho, što jana nie ŭsiudy idzie viertykalna, a maje haryzantalnyja ŭčastki, uchiły, zahiny) zusim nie raźličanaja na toje, što ŭ jaje trapić niešta starońniaje.
Akramia taho, pryčynaj zaśmiečvańnia (ale heta nie bolej za 10% ad usich vypadkaŭ) mohuć być i techničnyja niaspraŭnaści inžyniernych sistem.
Jakija jašče mohuć być pryčyny zaśmiečvańnia?
- U pracesie budaŭnictva byli vykarystanyja kanalizacyjnyja truby niapravilnaha dyjamietra. Heta značyć, što sistemu zmantavali z trub mienšaha dyjamietra, čym heta było praduhledžana pa prajekcie;
- zvyčajny znos trub u vyniku praciahłaj ekspłuatacyi;
- haryzantalnyja ŭčastki kanalizacyjnaj mahistrali byli prakładzienyja z parušeńniem technałohii;
- padčas ustanoŭki ŭnitaza rastvoram zvuzili ściok, u vyniku čaho prachod ściokavych vod abciažaryŭsia. A heta, u svaju čarhu, spryjaje sistematyčnamu zaśmiečvańniu kanalizacyi.
Što nielha kidać va ŭnitaz
Voś što nie pavinna apynucca ŭ vašym unitazie:
- Papiarovyja ručniki. Jany bolš ščylnyja za tualetnuju papieru i horš rastvarajucca ŭ vadzie. Ryzyka zaśmiečvańnia pavialičvajecca, kali zmyvać šmat listkoŭ za raz.
- Lejkapłastyr. Jon nie rastvarajecca ŭ vadzie i moža vyklikać zaśmiečvańnie.
- Vałasy z hrabianca. Zbłytanyja vałasy mohuć dałučycca da inšych pradmietaŭ, i tady zaśmiečvańnia nie abminuć.
- Napaŭnialnik dla kacinaha tualeta. Nijaki vid napaŭnialnika kidać va ŭnitaz nielha. Jaho čaścinki mohuć źlipnucca ŭ kamiak, jaki zatrymajecca ŭ trubie.
- Srodki asabistaj hihijeny. Takija pradmiety, kali traplajuć u vadkaść, nabuchajuć, pavialičvajucca ŭ pamierach i mohuć pieraškadžać patoku vady.
- Padhuźniki.
- Vatnyja dyski. Jany nie rastvarajucca ŭ vadzie.
- Vatnyja pałački.
- Ježa. Niekatoryja pradukty charčavańnia pakidajuć paśla siabie razvody i brud va ŭnitazie i mohuć vyklikać zaśmiečvańnie.
- Drobnaje śmiećcie. Kali vy nie majecie žadańnia vyklikać santechnika, to nievialikija papierki, etykietki, pył i kamieńčyki pavinny adpraŭlacca ŭ viadro dla śmiećcia, a nie va ŭnitaz.
- Cyharety.
Nielha zmyvać u kanalizacyju dziciačyja cacki, anučy, pradmiety adzieńnia, budaŭničaje śmiećcie, drobnych žyvioł, reptylij, ryb, telefony i inšyja pryłady, łupiny ad bulby, tłušč z patelni, zavarku, piasok, hips, mietaličnuju stružku, vałakno, hrunt, kisłoty, ščołačy, nierastvaralnyja tłuščy, mazut, rastvaralniki, bienzin, hazu i h. d.
Što rabić, kali ŭ padvale fiekalii?
Pa zakonie, prybirać nastupstvy patopu musiać supracoŭniki ŽES. Heta praduhledžana sanitarnymi normami, praviłami i hihijeničnymi narmatyvami («Hihijeničnyja patrabavańni da paradku, abstalavańnia i ŭtrymańnia žyłych damoŭ»).
Zhodna z dakumientam, u padvalnych pamiaškańniach nie dapuskajecca najaŭnaść vady, śmiećcia, brudu. Kali ž adbyłasia avaryja na kanalizacyjnych sietkach, to jaje pavinny likvidavać ciaham sutak: prybrać vadu z padvała, pravieści dezynfiekcyju i pravietryć.
Kali rabotniki ŽES admaŭlajucca prybirać nastupstvy avaryi ŭ padvalnym pamiaškańni, žychary majuć prava źviarnucca ź piśmovym zvarotam u zanalny centr hihijeny i epidemijałohii.
Čytajcie taksama:
«Lezuć praz unitaz». Žychary adnaho z hrodzienskich damoŭ sutyknulisia z našeściem pacukoŭ z padvała
Mašyna abliła čałavieka vadoj z-pad kołaŭ. Ci možna pakarać kiroŭcu?