U Połacku raspačałosia budaŭnictva na terytoryi staražytnaha Spasa-Jefrasińnieŭskaha manastyra
Pobač z manastyrskaj Śviata-Jefrasińnieŭskaj carkvoj pačali ŭzvodzić vielizarnuju muravanuju trapieznuju. U płanach jašče dziasiatki zbudavańniaŭ, jakija kardynalna źmieniać paznavalny vyhlad hałoŭnaj pravasłaŭnaj śviatyni krainy.
23.11.2023 / 09:39
Budaŭnictva trapieznaj. Fota: fejsbuk «Połack: minułaje i sučasnaść»
Prajekt rekanstrukcyi z kompleksnaj rehienieracyjaj Spasa-Jefrasińnieŭskaha staŭrapihijalnaha žanočnaha manastyra, raspracavany instytutam «Minskhramadzianprajekt», byŭ prezientavany sioleta na Respublikanskim konkursie na najlepšy architekturny prajekt ci pabudovu, dzie atrymaŭ dypłom druhoj stupieni ŭ naminacyi «Horadabudaŭničyja kompleksy, płaniroŭka i zabudova nasielenych miescaŭ».
Prezientavany prajekt pakazvaje hrandyjoznyja płany Pravasłaŭnaj carkvy pa asvajeńni terytoryi manastyra i navat prylehłych kvartałaŭ.
Budoŭla kielejnaha korpusa. Fota: fejsbuk «Połack: minułaje i sučasnaść»
Manastyr byŭ zasnavany śviatoj kniazioŭnaj Jefrasińniaj Połackaj u 1125 hodzie, kali jana pasialiłasia kala Praabraženskaj bažnicy ŭ Sialcy. U 1161 hodzie jaje namahańniami byŭ uźviedzieny muravany Spasa-Praabraženski sabor, jaki siońnia źjaŭlajecca adzinym zachavanym pomnikam architektury Połackaha kniastva. Tut znachodziŭsia znakamity kryž pracy Łazara Bohšy.
U 1842 hodzie ŭ žyłym manastyrskim domie była ŭładkavana damavaja carkva i aśviečana ŭ honar zasnavalnicy manastyra. U 1897 hodzie była ŭźviedziena manumientalnaja piacihłavaja Kryžaŭźvižanskaja carkva ŭ psieŭdavizantyjskim styli. U 1912 hodzie brama-zvanica i kielejny korpus. Z taho času terytoryja manastyra źviedała mała źmienaŭ.
Vizualizacyja zapłanavanaj rekanstrukcyi manastyra.
Vizualizacyja trapieznaj, jakuju pačali ŭzvodzić
Śviatyniu, na ščaście, nie zakranuła chručšoŭskaja antyrelihijnaja kampanija, jakaja supravadžałasia masavym znosam najbolš vydatnych pomnikaŭ kultavaha dojlidstva. Tak u Viciebsku, niahledziačy na pratest z Maskvy, uzarvali ravieśnicu manastyra, Dabravieščanskuju carkvu XII stahodździa.
Ale, jak śćviardžajuć architektary ŭ svaim prajekcie, u vyniku vykananych navukovych daśledavańniaŭ vyjaŭlena, što terytoryja manastyra — heta kompleks roznačasovych budynkaŭ i zbudavańniaŭ, nie źviazanych adzinaj mastackaj zadumaj. Hetaje vielmi sprečnaje śćviardžeńnie pakładziena ŭ asnovu prajekta, jaki musić z kompleksu stvaryć ansambl.
Vizualizacyja zapłanavanaj rekanstrukcyi manastyra
Niepasredna vakoł chramaŭ kompleksaŭ pabudujuć trapieznuju, try kielejnyja karpusy, aktavuju zału z aranžarejaj, pałomnicki centr, mnostva haspadarčych pabudoŭ, haražoŭ, ramiesnyja i mastackija majsterni i navat nievialiki chram pa-za miežami siońniašniaj terytoryi manastyra. Manastyr pretendavaŭ taksama na terytoryju susiedniaha lasnoha kaledža, to-bok amal na ŭsiu Spaskuju Słabadu, ale ŭ prajekcie hetaja terytoryja nie fihuruje.
Płan rekanstrukcyi z kompleksnaj rehienieracyjaj manastyra
Pry hetym prajekt zusim nie stavić za metu rehienieracyju histaryčnuju. Tak trapiezny dom u eklektyčnym styli, jaki znachodziŭsia za Spaskaj carkvoj i byŭ stračany, vierahodna, u čas vajny, adnaŭlać nie źbirajucca. Na jahonych padmurkach uźviaduć kryło vielizarnaha P-padobnaha kielejnaha korpusa.
Hety korpus stvoryć novuju prastoravuju situacyju na terytoryi manastyra, jakoj histaryčna nikoli za 900 hadoŭ nie było — adździelić terytoryju, dzie kaliści stajaŭ chram-pachavalnia XII stahodździa.
Čytajcie taksama:
U centry Połacka źnieśli pałovu skviera
Paśla pośpiechu susiedziaŭ u Biełarusi znoŭ zahavaryli pra Suśvietnuju spadčynu JUNIESKA