Hibiel A-50: jak USU mahli źniščyć rasijski latajučy radar?
Hibiel samalota A-50 i mierkavanaje paškodžańnie Ił-22m stanuć adnoj z samych bujnych adnamomantavych strat rasijskaj avijacyi ŭ vajnie z Ukrainaj. Rasii nie chapaje takich samalotaŭ i jana ich bolš nie vypuskaje. Akramia taho, na borcie A-50 mahli być daśviedčanyja śpiecyjalisty, padrychtavać jakich niaprosta, piša Ruskaja słužba Bi-bi-si.
15.01.2024 / 23:51
Pra źniščeńnie A-50 uviečary 14 studzienia napisali spačatku ŭkrainskija, a zatym i rasijskija błohiery, a ranicaj 15-ha pra heta aficyjna paviedamiŭ hałoŭnakamandujučy USU Valeryj Załužny.
Pry hetym ukrainski vojenačalnik u svaim paviedamleńni napisaŭ, što Ił-22m byŭ taksama źniščany, choć paśla ŭ siecivie źjaviŭsia zdymak samalota paśla pasadki ŭ aeraporcie Anapy. Toj fakt, što ekipaž Ił-22m zmoh pasadzić jaho, niahledziačy na mocnyja paškodžańni, paćvierdziŭ i pres-sakratar Pavietranych siłaŭ USU Juryj Ihnat.
Takim čynam, infarmacyja pra źniščeńnie A-50 pachodzić ad aficyjnych ukrainskich krynic i nieaficyjna — ad rasijskich kamientataraŭ, niekatoryja ź jakich majuć dačynieńnie da vajskovaj avijacyi.
Rasijskaje Minabarony daloka nie zaŭsiody pryznaje straty, a kali pryznaje, to robić heta praź niejki čas. Adnak, uličvajučy toj fakt, što fatahrafija druhoha samalota nieŭzabavie apynułasia ŭ siecivie, možna mierkavać, što kali b u kaho-niebudź byli dokazy taho, što A-50 pryziamliŭsia, to pra heta było b užo viadoma.
Chto stralaŭ?
Jakim čynam byŭ źniščany adzin samalot i paškodžany druhi, dakładna nieviadoma. Pa adnoj ź viersij, jakaja cyrkulavała ŭ rasijskich sacsietkach, Ił-22m moh być padbity ahniom rasijskaj SPA, jakaja abaraniaje Kierčanski most. Miž tym Valeryj Załužny, jak i aficyjny telehram-kanał Pavietranych siłaŭ USU, nazyvajuć heta «śpiecapieracyjaj u Pryazoŭi».
Kali heta sapraŭdy praŭda i abodva samaloty byli padbityja ŭkraincami, to ŭsio adno nieviadomym zastajecca sposab hetaha.
A-50 na avijasałonie MAKS
Miarkujučy pa słovach Juryja Ihnata, hałoŭnaj cellu USU byŭ A-50, a Ił-22m «trapiŭ pad razdaču». Mahčyma, hetym tłumačycca toje, što jon nie byŭ źbity.
Załužny apublikavaŭ animavanuju kartu z trajektoryjami palotaŭ samalotaŭ u hetym rajonie. Zhodna z kartaj, samaloty dziažuryli ŭ paŭnočna-zachodniaj častcy mora ŭ rajonie Prymorska.
Pavodle infarmacyi vydańnia «Suśpilnie», Ił-22m znachodziŭsia ŭ rajonie Strałkovaha ŭ Chiersonskaj vobłaści, A-50 — u rajonie Kiryłaŭki ŭ Zaparožžy. Abodva rajony znachodziacca pryblizna za 130-140 kiłamietraŭ ad Kierčanskaha mosta i pryblizna za 160 kiłamietraŭ ad linii frontu.
Rasijskija ZRK dalokaha radyusu, takija jak S-400, mahli b parazić cel na takoj adlehłaści ad mosta, ale vykazać zdahadku, što apieratary zbłytali Ił-22m — i asabliva A-50 — z ukrainskimi samalotami, składana.
U tym vypadku, kali heta sapraŭdy była apieracyja USU, usio adno zastajecca nieviadomym srodak, vykarystany dla paražeńnia samalotaŭ.
Jak źbili?
Adrazu ž paśla taho, jak infarmacyja pra paražeńnie dvuch samalotaŭ i vierahodnuju hibiel adnaho ź ich źjaviłasia ŭ siecivie, asnoŭnaj viersijaj, jakuju stali abmiarkoŭvać ukrainskija kamientatary, byŭ zienitna-rakietny kompleks Patriot.
Usiaho USU maje try batarei Patriot. Adnak, jak ličyłasia da hetaha času, va Ukrainie hetyja kompleksy vykarystoŭvajuć rakiety siamiejstva PAC-3, pakolki jany lepš spraŭlajucca z balistyčnymi rakietami, uklučajučy «Kinžał». Adnak radyus dziejańnia hetaj rakiety składaje ŭsiaho 40 kiłamietraŭ, a vyšynia — 20.
PAC-2 — bolš dalokaja rakieta, jakaja moža pierachoplivać pavietranyja celi na vyšyni da 25 kiłamietraŭ i na adlehłaści da 160.
Astatnija naziemnyja kompleksy zachodniaj albo savieckaj vytvorčaści nie zmahli b dastać samalot na takoj adlehłaści — dalokaść ich dziejańnia mienšaja, čym adlehłaść da linii frontu. Miž tym i dla ZRK Patriot z rakietaj PAC-2 takaja dalokaść — amal hraničnaja. Tamu ŭ lubym vypadku ZRK pryjšłosia b raźmiaščać pablizu linii frontu, padviarhajučy kaštoŭny kompleks niebiaśpiecy.
Praŭda, va Ukrainie zastalisia staryja savieckija ZRK S-200, jakija byli źniatyja z uzbrajeńnia bolš za 10 hadoŭ tamu. USU prystasavała ich dla stralby pa naziemnych celach.
Kali b ukraincam udałosia adnavić bajazdolnaść takich rakiet dla ŭdaraŭ pa pavietranych celach, to ich dalokaść — da 600 kiłamietraŭ — dazvoliła b parazić samaloty nad Azoŭskim moram z hłybokaha tyłu. Pry hetym A-50 — nie vielmi składanaja cel navat dla takich sastarełych rakiet, jon davoli vialiki i nie vielmi manieŭrany.
Jašče adna viersija, jakuju vykazvali niekatoryja kamientatary — u tym, što Pavietranyja siły USU mahli vykarystoŭvać źniščalniki z avijacyjnymi rakietami dalokaha radyusu. Adnak dla źniščalnikaŭ MiH-29 i Su-27 USU takich rakiet nie maje, a amierykanskija F-16 Ukraina dahetul nie atrymała.
Akramia taho, paloty źniščalnikaŭ było b praktyčna niemahčyma schavać ad samoha A-50, a sihnatura F-16 pavinna być dobra viadomaja rasiejcam — hetyja samaloty navat prylatali na rasijski avijasałon u Žukoŭskim. Tamu ŭ vypadku, kali b ukraincy vyrašyli tajemna vykarystać takija źniščalniki, pra heta, chutčej za ŭsio, paśla ŭdaru paviedamili b jany ci rasiejcy.
Rasijskija telehram-kanały apublikavali fatahrafiju samalota Ił-22m paśla pasadki, na jakoj vidać, što ŭ chvastavoj častcy mnostva davoli bujnych praboin. Jany bolš padobnyja na paškodžańni ad paražalnych elemientaŭ vialikaj zienitnaj rakiety naziemnaha kompleksu. Avijacyjnaja rakieta, chutčej za ŭsio, nie zmahła b nanieści takija straty.
Taktyka
Jakuju taktyku vykarystoŭvali Pavietranyja siły USU dla taho, kab pierachapić rasijskija samaloty, nieviadoma, ale jość nabor viadomych abstavin, jaki moh spryjać pośpiechu.
USU vykarystoŭvaje infarmacyju z samalotaŭ-raźviedčykaŭ krain NATA, jakija adsočvajuć aktyŭnaść u pavietranaj prastory na terytoryi Kryma i poŭdnia Rasii.
Ił-22m, jak zajaviŭ Juryj Ihnat, byŭ druhacnaj cellu (na zdymku — Ił-22, albo adna z vajennych madyfikacyj Ił-18). Fota: Getty Image
Adsačyć źjaŭleńnie ŭ pavietry takich samalotaŭ, jak A-50 abo Ił-22, nieskładana. Pa-pieršaje, heta vielmi vialikija samaloty, jakija dobra vidać na ekranach radaraŭ. Pa-druhoje, A-50 vykarystoŭvaje radar (radyjotechničny kompleks «Šmiel») — kruhłaja «talerka» nad fiuzielažam. Hety radar źjaŭlajecca krynicaj radyjosihnału i dobra bačny na vialikaj adlehłaści.
Takija samaloty zvyčajna nie lotajuć pablizu linii frontu mienavita tamu, što jany źjaŭlajucca vielmi važnaj cellu dla praciŭnika. Adnak prymianieńnie A-50 i Ił-22m, vierahodna, było davoli šabłonnym. Heta značyć, mahčyma, jany lotali pa adnym maršrucie, patrulavali ŭ adnych i tych ža rajonach. Nie vyklučana, što hetyja paloty jany ździajśniali ŭ pryviazcy da jakich-niebudź padziej — naprykład, padčas abstrełaŭ Ukrainy kryłatymi rakietami i dronami. U takoj situacyi jany mahli b adsočvać aktyŭnaść ukrainskaj SPA.
Šabłonnaść dziejańniaŭ moža dazvolić praciŭniku padrychtavać pavietranuju zasadu — raźmiaścić u peŭnym miescy ZRK abo nakiravać źniščalniki.
Nakolki važny A-50?
Paškodžańni, atrymanyja Ił-22m, naŭrad ci dazvolać hetamu samalotu viarnucca ŭ stroj u najbližejšy čas, a mahčyma, jon i zusim budzie śpisany. Los A-50 zastajecca nieviadomym, ale, vierahodna, jon taksama zhubleny, chutčej za ŭsio źbity. U advarotnym vypadku jahonyja fatahrafii taksama źjavilisia b u rasijskich sacsietkach.
Heta vielmi vialikaja strata dla rasijskich Vajenna-pavietranych siłaŭ, pakolki takich samalotaŭ u Rasii nie tak šmat. Pa-pieršaje, bajavuju kaštoŭnaść majuć nie ŭsie A-50, a tolki tyja, jakija byli madernizavanyja da ŭzroŭniu A-50U. Bazavyja A-50, chutčej za ŭsio, nie prymianiajucca ŭ bajavych dziejańniach.
Ličycca, što ŭ lotnym stanie A-50U ŭ Rasii mienš za dziesiać, choć dakładnych danych u adkrytym dostupie niama. Zhodna z daviednikam Military Balance 2022, pierad pačatkam vajny ŭ Rasii było try adzinki A-50 i šeść A-50U.
Pry hetym latajučyja radary dazvalajuć adsočvać aktyŭnaść u pavietry i na ziamli, pakolki, u adroźnieńnie ad naziemnych łakataraŭ, «bačać» značna bolš z vyšyni.
Akramia taho, sučasnyja radary zdolnyja dobra vyjaŭlać celi na ziamli, adroźnivajučy ich ad pieraškod — kompleks «Šmiel» adroźnivajecca mienavita hetaj ułaścivaściu. Tamu takija radary dazvalajuć rasijskamu kamandavańniu vyvučać raźmiaščeńnie i schiemu pracy ŭkrainskaj SPA — radaraŭ, puskavych ustanovak. Jany taksama dazvalajuć adsočvać paloty ŭkrainskaj avijacyi — pry najaŭnaści ŭ pavietry nad Azoŭskim moram A-50 ździejśnić vylet ukrainskim Su-24 z rakietami Storm Shadow našmat składaniej, kali naohuł mahčyma.
A-50 taksama ŭdzielničaje ŭ kiravańni pavietranym bojem, faktyčna vystupajučy jak kamandny punkt, jon kaardynuje pracu bajavych samalotaŭ i viertalotaŭ. Taki samalot-kamandny punkt zabiaśpiečvaje dakładnuju karcinu pavietranaj prastory ŭ realnym časie dla kamandnaha centra pavietranych apieracyj, bieź jakoj kiravać bojem vielmi składana.
U listapadzie 2022 hoda rasijski vajskovy ekśpiert Ilja Kramnik napisaŭ u svaim telehram-kanale, što, pavodle jahonych padlikaŭ, rasijskija VKS majuć patrebu prykładna ŭ dvaccaci A-50U, kab jany atrymali paŭnavartasnaje supravadžeńnie DRŁA. Heta prykładna ŭ try razy bolš, čym jość ciapier — da 14 studzienia taho hoda ŭ Rasii było šeść takich samalotaŭ.
Padčas vajny adzin A-50 byŭ mocna paškodžany ŭ vyniku dyviersii. Heta adbyłosia 26 lutaha na vajskovym aeradromie ŭ Mačuliščach u Biełarusi. Samalot byŭ adpraŭleny ŭ Rasiju na ramont. Pra jahony stan ničoha nieviadoma, i stupień paškodžańniaŭ taksama niajasnaja.
Čym zajmaŭsia Ił-22?
Rola Ił-22m u takoj situacyi da kanca nie zrazumiełaja. Jon moh być tym samym kamandnym punktam, ź jakoha aficery rasijskich Vajenna-kaśmičnych siłaŭ kiravali dziejańniami vajskovaj avijacyi. Ale jon taksama moh pracavać jak retranślatar, pieradajučy sihnał u naziemny štab — hetyja samaloty vykarystoŭvajucca taksama jak retranślatary.
Pa danych daviednika Military Balance 2022, u pačatku vajny va Ukrainie ŭ Rasii było 12 samalotaŭ Ił-22m i 10 Ił-22 (bolš staroj madyfikacyi). Adzin ź ich byŭ źbity ŭ červieni 2023 hoda padčas buntu PVK «Vahnier». Jašče adzin samalot paciarpieŭ padčas bajavych dziejańniaŭ u vyniku abstrełu ŭkrainskaha ZRK.
Rasijskaja hazieta «Moskovskij komsomolec» pisała ŭ kastryčniku 2022 hoda, što Ił-22 byŭ abstralany ŭkrainskaj SPA i atrymaŭ paškodžańni, ale zmoh viarnucca na bazu. Pra jahony dalejšy los ničoha nie viadoma. U 2018 hodzie siryjskaja SPA pamyłkova źbiła rasijski samalot-vyviednik Ił-20, jaki taksama zbudavany na bazie Ił-18.
Čytajcie taksama:
Załužny paćvierdziŭ źbićcio rasijskich zvyškaštoŭnych samalotaŭ nad Azoŭskim moram
Ukraina źbiła rasijski zvyškaštoŭny samalot nad Azoŭskim moram
U źlitych dakumientach Pientahona apisanyja paškodžańni samalota ŭ Mačuliščach