Paźniak patłumačyŭ, čamu nie ŭznačaliŭ pratesty ŭ 2020-m: Maskva kinuła b vielizarniejšuju siłu
Palityk miarkuje, što treba było, kab lidar užo byŭ unutry Biełarusi na momant vybaraŭ. Pra heta jon raskazaŭ «Radyjo Racyja».
13.05.2024 / 21:37
Zianon Paźniak
Radyjo Racyja: Spadar Zianon, a kali b vy ŭ 2020-m hodzie ŭznačalili hety ruch? Usie kažuć, što nie chapiła nacyjanalnaha lidara, za jakim by pajšli, chto b skazaŭ, što rabić i abjadnaŭ hetaje zmahańnie. Moža być, usio pa-inšamu skončyłasia b…
Zianon Paźniak: Nie, heta było niemahčyma. Ja dumaŭ nad hetym. Heta ž nie tearetyčnaja pastanoŭka, a praktyčnaja. Što takoje było? Byli vybary, tak? Na hetych vybarach usie vystupili suprać Łukašenki. Lidara nie było, vystavili voś hetuju Śvietu [Cichanoŭskuju]. Jaje nichto nie viedaŭ. Jana nijakaha paniaćcia pra palityku nie mieła, nijakaj prahramy ŭ jaje nie było, jana ničoha, prosta pryhožaja žančyna. I hetaha dastatkova, tolki b nie hetaha paranoika. I tamu sapraŭdy, ludzi vystupali suprać Łukašenki. A Śvietu sapraŭdy na carstva. Ale jana nie była lidaram, jana nichto.
Ale ŭsio roŭna, kali b pryjechaŭ z-za miažy druhi čałaviek, jaki ŭ vybarach nie ŭdzielničaje i pačynaje havaryć, Maskva kinuła b vielizarniejšuju siłu.
A što, čałaviek udzielničaŭ u vybarach, za jaje była bolšaść. Heta nie pryviało b da pierałomu. Situacyja była takaja, što nie možna było tady pierałamać.
Treba było, kab lidar užo byŭ tam, a jaho nie było.
Nie hatovyja byli ludzi da takoj pravakacyi, prytym režym vyčyściŭ tak usio. Vot ciapier vyčyścili tak, što ničoha niama.
Racyja Racyja: Nižej plintusa…
Zianon Paźniak: Tak. I heta istotna. Maskva, maskoŭskaja palityka zaŭsiody palahała ŭ tym, kab paniščyć ludziej. Nie prosta tam ideałohija, a prosta zabić ich. Pryncyp Stalina: «niet čiełovieka, niet problemy». Heta maskoŭski pryncyp. I tamu jany pavyniščali, pazabivali, pavyhaniali. Niama zaraz ničoha, u Biełarusi padpolle jość, biezumoŭna, ale niama lidara padpolnaha. Niama tutaka, ludzi sabralisia, nu naš połk Kalinoŭskaha, usio heta robicca. Tamu situacyja była takaja, što nie ŭdałosia b, napeŭna, hetaha zrabić, tym bolš, što heta było sa spaźnieńniem. Kali b, skažam, možna było być u čas vybaraŭ, bo ŭ palitycy adzin dzień, byvaje, maje značeńnie.
Ale ŭžo 16-ha čysła, potym, pahladzicie, što jany zrabili: 9-ha vybary, 10-ha vyklikajuć, zabirajuć Cichanoŭskuju, dapytvajuć jaje, viarbujuć i tut ža advoziać u Litvu. Darečy, Paŭličenka jaje advoziŭ, jaki zabivaŭ voś tych zhadanych ludziej (zdajecca, Paźniak błytaje eks-kamandzira bryhady śpiecnaza ŭnutranych vojskaŭ MUS Dźmitryja PaŭłIčenku i kiraŭnika Apieratyŭna-Analityčnaha centra Andreja PaŭłJučenku, jaki sapraŭdy ŭdzielničaŭ u dopycie Cichanoŭskaj — «NN»).
Jon jaje advoziŭ, tam było ŭsio z ahienturaj damoŭlena i ŭsio, jaje vyvieźli. Možna było tut syhrać u lalku, jany jaje vyvieźli i pačali ŭsich dušyć. Situacyja takaja, što heta nie papraviła b stanovišča. Tamu što treba było być tam, a kali pryjazdžaješ i kažaš, što treba tak i tak, situacyja budzie projhryšnaja. Tym bolš, ja šmat viedaŭ, što heta takoje.
Heta maskoŭskaja pravakacyja, jana jašče ŭ lutym pačała afarmlacca. Zadača była zabić niekalki čałaviek, tut pavinien byŭ zadziejničany AMAP rasiejski. Pavinny byli zastrelić niekalki amapaŭcaŭ biełaruskich i masavaja raźnia pavinna była być. Vahnieraŭcaŭ prysłali siudy. Tut jakaja sprava? Hetaja sprava pahražała ŭładzie Łukašenki.
Trajny kanflikt byŭ. Z adnaho boku kanflikt pamiž Łukašenkam, narodam i Narodnym Frontam, z druhoha boku, kanflikt pamiž Babarykam i hetym. A my taksama razumiejem, što hetyja horšyja za Łukašenku, bo ŭžo abjavili, što ŭ Rasiju pojduć, Babaryka. Voś što atrymlivałasia. Try siły, i jany ŭsie ŭ kanflikcie.
Tak voś Łukašenka pasadziŭ Babaryku, daŭ uciačy Capkału, Situacyja takaja była, što kali b zastałasia voś hetaja asoba (Cichanoŭskaja — «NN»), to niejkija siły mahli b jaje vykarystać, tamu jaje taksama vyciahnuli adsiul. A vahnieraŭcaŭ, 30 vahnieraŭcaŭ tut u haścinicy byli, jon ich aryštavaŭ i vydaŭ Rasiei. Ukraincy patrabavali, ale jon vydaŭ tudy. Hetyja vahnieraŭcy pavinny byli zabić niekalki čałaviek. Pa chodu jany zabili niekalki čałaviek, Tarajkoŭskaha zabili, heta nie ŭ toj situacyi było, jany zabili našych ludziej. A zadača była, kab demanstranty zabili ich. Dla hetaha treba zbroju mieć, a zbroi ni ŭ koha nie było. I heta pravakacyja nie ŭdałasia, ale Maskva ŭsio roŭna vyjhrała.
Łukašenka zrazumieŭ, što adziny paratunak ad naroda — heta Pucin. I Pucin jaho ŭziaŭ za ašyjničak i ŭsio na hetym. I jon staŭ poŭnaściu paduładny Pucinu. Pucin potym uvioŭ vojski, faktyčna akupavaŭ Biełaruś. Ź Biełarusi faktyčna pajšli na Kijeŭ, Łukašenka staŭ poŭnym rabom Pucina. Jon zaraz ničoha nie moža. Tamu heta historyja była takaja.
Dla prostych ludziej, jakija nie byli ŭ palitycy, biessensoŭna havaryć. Jany prosta nie ŭ stanie zrazumieć palityku Maskvy. Heta biessensoŭna.
Dla Maskvy dobra zaraz vykarystoŭvać roznyja tam boty, trolaŭ, šmolaŭ, kab duryć hałavu ludziam. A my dobra viedajem, što heta takoje, što było namiečana, što atrymałasia i što nie atrymałasia. Z adnaho boku, nie atrymałasia samaje horšaje, ale toje, što atrymałasia, vielmi drennaje.
Tamu što jość niebiaśpieka zaraz, pakolki kraina pad akupacyjaj, kali jaje ŭciahnuć u vajennyja dziejańni, to my možam stracić usio. Tamu nam vielmi važny połk Kalinoŭskaha, bo vielmi važna, kab vyjhrała Ukraina, tam vyrašajecca ŭsio.
Paźniak zajaviŭ, što Łukašenka pavinšavaŭ jaho ź jubilejem. Jak heta było?
Ci mahła b Biełaruś stać niezaležnaj biez Paźniaka?
Try pamyłki Paźniaka, u vyniku jakich historyja Biełarusi pajšła tak, jak pajšła