Vučonyja znajšli kluč da vyjaŭleńnia raku za 7 hadoŭ da dyjahnazu
U čym jaho sutnaść?
27.05.2024 / 10:56
3D-vizualizavany malunak rakavych kletak pry vielmi vialikim pavieličeńni. Fota: Getty Images
Dva daśledavańni vučonych z Oksfarda adkryvajuć novyja mahčymaści rańniaj dyjahnostyki raku. Daśledčyki zmahli vyjavić białki kryvi, jakija patencyjna mohuć papiaredzić ludziej ab najaŭnaści raku za siem hadoŭ da taho, jak jon budzie dyjahnastavany.
Vučonyja vykarystali proteomny analiz, jaki dazvalaje praanalizavać vialiki nabor białkoŭ va ŭzorach tkanak u adzin momant času, bačyć, jak jany ŭzajemadziejničajuć pamiž saboju, i znajści važnyja adroźnieńni ŭ białkach pamiž roznymi ŭzorami tkanak.
U pieršym daśledavańni vučonyja praanalizavali ŭzory kryvi 44 tysiač čałaviek, jakija zachoŭvajucca ŭ brytanskim bijabanku. Ź ich u 4900 čałaviek u dalejšym byŭ vyjaŭleny rak.
Vykarystoŭvajučy proteomny analiz, kamanda praviała analiz naboru z 1463 białkoŭ z kožnaha ŭzoru kryvi. Dla taho kab znajści białki, jakija źviazany z ryzykaj raźvićcia raku, vučonyja paraŭnali ich nabor u ludziej, u jakich byŭ dyjahnastavany rak, z naboram ludziej biez hetaha zachvorvańnia.
Vynikam stała vyznačeńnie 618 białkoŭ, jakija źviazanyja z 19 roznymi typami raka. Ź ich 107 białkoŭ prysutničali ŭ ludziej, u jakich uzory kryvi byli ŭziaty jak minimum za siem hadoŭ da pastanoŭki dyjahnazu. Akramia hetaha, byli vyjaŭleny 182 białki, jakija prysutničali ŭ kryvi ludziej za try hady da taho, jak byŭ pastaŭleny dyjahnaz.
U druhim daśledavańni vučonyja imknulisia vyznačyć białki kryvi, jakija ŭdzielničajuć u raźvićci raku, i na jakija možna ŭździejničać z dapamohaj novych mietadaŭ lačeńnia. Dla hetaha jany vyvučyli hienietyčnyja danyja zvyš 300 tysiač vypadkaŭ zachvorvańnia.
Analiz zdoleŭ vyjavić u kryvi 40 białkoŭ, jakija ŭpłyvajuć na ryzyku zachvorvańnia 9 roznymi typami raku, i pradkazać, jak arhanizm moža reahavać na leki, što akazvajuć uździejańnie na peŭnyja ź ich, uklučna z mahčymymi pabočnymi efiektami.
Vučonyja spadziajucca, što niekatoryja z hetych białkoŭ možna budzie vykarystoŭvać jak svojeasablivyja markiory dla vyjaŭleńnia raku našmat raniej, čym heta mahčyma ciapier. Pry hetym jany adznačajuć, što nieabchodny dalejšyja daśledavańni dla taho, kab vyśvietlić dakładnuju rolu, jakuju adyhryvać vyjaŭlenyja imi białki ŭ raźvićci raku, jakija ź ich źjaŭlajucca najbolš nadziejnymi dla testavańnia i jakija testy možna raspracavać.
Druhim važnym vynikam daśledavańniaŭ, jakoje adznačajuć ich aŭtary, źjaŭlajecca mahčymaść prafiłaktyki zachvorvańnia.
Ustojlivyja da raku žyvioły — nadzieja dla čałavieka
Navukoŭcy ŭpieršyniu vyprabavali na čałavieku novuju vakcynu ad raku mozhu. Vyniki ŭražvajuć