Mazyranin nazvaŭ Łukašenku «kałhaśnikam» i hod žyŭ u Rasii, kab nie aryštavali. A paśla ciškom viarnuŭsia…
Historyja biełarusa, jaki staŭ nievyjaznym praź pieraśled za kamientary i sprabavaŭ chavacca ŭ Rasii.
30.05.2024 / 08:00
Fota: asabisty archiŭ surazmoŭcy
Stanisłaŭ Illin — mazyranin, jamu 41 hod. Paśla vybaraŭ-2020 mužčyna padklučyŭsia da padpolnaha ruchu — pa načach raźviešvaŭ pa horadzie bieł-čyrvona-biełyja ściahi. Adnojčy zabralisia ź siabrami na vialiki most i raźmiaścili tam bieł-čyrvona-biełuju raściažku, inšy raz paviesili vialiki ściah na dachu adnaho z damoŭ. Dapamahała, što ŭ horadzie było ŭ toj čas mała kamier videanazirańnia — nie toje, što ciapier, kaža Stanisłaŭ.
Niahledziačy na dziorzkija akcyi, atrymlivałasia zastavacca niezaŭvažanym siłavikami. Tolki ŭ vieraśni 2021-ha na mužčynu źviarnuli ŭvahu — praź jaho kamientar u siecivie. Dali 10 sutak, a praź miesiac na pracy Stanisłava paprasili zvolnicca — maŭlaŭ, pryjšoŭ zapyt ad miascovaha KDB.
19 kastryčnika 2021 hoda na Illina zaviali kryminałku za «źniavahu Łukašenki» — pryčynaj akazaŭsia kamientar «kałhaśnik» u adras palityka. Praz paru dzion mužčyna vyjechaŭ u Rasiju. Źbiraŭsia adtul pajechać u bolš biaśpiečnuju krainu, ale sutyknuŭsia z zabaronaj na vyjezd — i zachras u Maskvie amal na paŭtara hoda.
Tam jon apynuŭsia ŭ spartanskich umovach. Spačatku žyŭ u internacie i pracavaŭ u kalektyvie, jaki zajmaŭsia kapitalnymi ramontami. «Ja znajšoŭ dobruju pracu, pierasyłaŭ hrošy siamji. Jašče viartaŭsia ŭ Biełaruś i žyŭ tam paru miesiacaŭ u svajački, potym znoŭ pajechaŭ u Rasiju — prajazdžaŭ pa čužym pašparcie. Tady mianie zarehistravali ŭ internacie, i pa mianie pryjechała milicyja, bo ja byŭ u fiederalnym vyšuku», — zhadvaje mužčyna.
Ale maskoŭskija siłaviki jaho ŭ vyniku adpuścili — u rasijskim zakanadaŭstvie nie było artykuła, anałahičnaha tamu, pa jakim pieraśledvali Stanisłava. Jaho zatrymlivali jašče dva razy, ale ŭsio roŭna adpuskali.
Paśla zatrymańnia mužčyna znajšoŭ sabie miesca ŭ carkvie — paru miesiacaŭ vaziŭ na pracu zaležnych i sačyŭ za imi, kab jany nie ŭžyvali na pracy ałkahol i narkotyki. Źmianiŭ jašče niekalki prac — naprykład, achoŭvaŭ dom i žyŭ u prybudovie da jaho z dušam na vulicy.
Stanisłaŭ razumieŭ, što Rasija — nie lepšaja kraina, dzie možna chavacca biełarusu, jakoha pieraśledujuć pa palitycy: «Dumaŭ pra heta, kaniešnie, ale kudy było dziavacca? Pakul była praca i ja nidzie nie śviaciŭsia, usio było narmalna. Spadziavaŭsia, prosta pieračakaju termin daŭniny pa hetym artykule».
U kancy 2022-ha Stanisłaŭ viarnuŭsia ŭ Biełaruś, kab adtul evakujavacca ŭ Polšču. Illin pasialiŭsia ŭ svajački, u jakoj žyŭ padčas minułaha viartańnia, i čakaŭ mahčymaści pabačyć dvuch synoŭ, ale za niekalki dzion da adjezdu ŭ chatu ŭvarvalisia siłaviki. Stanisłaŭ zhadvaje, što heta byli zvyčajnyja apieratyŭniki biez dakumientaŭ na aryšt — prosta pryjechali i zabrali.
Fota: asabisty archiŭ surazmoŭcy
Mužčynie dali hod pazbaŭleńnia voli, jaki jon pravioŭ u kałonii №3 («Vićba»), i vyjšaŭ na volu 10 listapada 2023 hoda. «Jakoj zapomniłasia kałonija? Uvohule nijakaj. Usio vielmi składana, ničoha nielha zrabić, kožny dzień napružańnie i dumki, jak nie trapić u ŠIZA ci nie atrymać inšych prablem.
Supracoŭniki sprabavali mianie na čymści padłavić, bo ja troški vystupaŭ suprać ich. Zvyčajna jany zalatali ŭ siekcyju rankam i adrazu biehli da mianie. Ja pisaŭ ščyryja listy, jakija nie dachodzili da žonki, potym mianie papiaredžvali, kab bolš takoje nie pisaŭ», — zhadvaje Stanisłaŭ miesiacy ŭ «Vićbie».
Mužčyna časam vioŭ siabie pa-buntarsku jašče ŭ mazyrskim IČU — pasvaryŭsia z kiraŭnikom, za što atrymaŭ tam 10 sutak karcaru i pazbaŭleńnie pieradač. Apošniaje Stanisłava asobna ździviła, bo pieradačy da jaho i tak nie dachodzili.
Stanisłaŭ zhadvaje vypadak, kali jon u kałonii padviarnuŭ nahu: nijakaj dapamohi jon nie atrymaŭ, adzinaje lačeńnie — adlažacca. Dva tydni jon pravioŭ u stacyjanary.
Mužčyna adznačaje adno sa znajomstvaŭ za kratami — sustreču z maładym mazyraninam: «Jamu 23 hady, a ŭ jaho raźvićcio jak u vaśmihadovaha dziciaci. U jaho dzieviać kryminalnych artykułaŭ i termin 7 hadoŭ źniavoleńnia. Jamu dapamahali dajści da stałovaj, potym pakazvali, dzie pamyć łyžku — i tak kožny dzień».
Padčas kałonii Stanisłava niekalki razoŭ adpraŭlali ŭ ŠIZA — u sumie atrymałasia 45 sutak pakarańnia: «Kali dzień, to śpiš na bietonie, ale tak, kab pa kamierach ciabie nie było vidać. Uviečary apuścili łožki — ty loh spać, a 6-j ranku padniali łožki — i ty možaš tolki siadzieć na łavačcy. Kali vas tam dvoje-troje, to ŭsio dobra, možna z kimści pahutaryć, a kali ty adzin — źjazdžaješ z hłuzdu».
Paśla vyzvaleńnia paru miesiacaŭ atrymałasia pažyć na radzimie, ale ŭvaha siłavikoŭ nie zhasała: nočču jany prychodzili dachaty z pravierkami, cikavilisia źmiestam telefona. Mužčyna źjechaŭ u Hruziju na reabilitacyju, i svoječasova — u kancy studzienia 2024-ha pryjšli da jaho žonki. U hety raz pretenzija była da taho, što niekali Illin jak palitviazień atrymlivaŭ dapamohu ad inicyjatyvy INeedHelp.
Tady Stanisłaŭ zrazumieŭ, što jamu viartacca ŭ Biełaruś niebiaśpiečna. U kancy sakavika jon palacieŭ z Hruzii ŭ Polšču i tam paprasiŭ mižnarodnuju abaronu, pasialiŭsia ŭ haradku Hryfice niedaloka ad Bałtyjskaha mora.
«Siabry pa kałonii, jakija ŭžo pavyzvalalisia, taksama chočuć pierabracca za miažu — kažuć, ich dušać u Biełarusi. Nie viedaju, što tam adbyvajecca, ale ja nie chaču viartacca», — dzielicca mužčyna.
Dla Stanisłava adkryli zbor na «Bajsole». Dapamahčy možna tut.
«Začyniš dźviery i pacałuješ jaje, bo jość takaja mahčymaść». Jak žančyny kachajuć žančyn u kałonii
Były viadučy BT Aŭčyńnikaŭ raskazaŭ pra zakuliśsie pracy, rasčaravańni i dapamohu palitviaźniam