«Hatova była pačynać navat z adnym vučniem». Biełarusy ŭ Hruzii stvarajuć biełaruskamoŭnuju škołu
Aksana Akunievič sprabuje stvaryć pieršuju biełaruskamoŭnuju škołu ŭ Hruzii. Pieršy navučalny hod škoła adpracavała z 8 vučniami, ale sioleta spadziajucca, što školnikaŭ stanie bolš.
02.07.2024 / 10:49
Jašče ŭ 2022 hodzie Aksana jechała ź Biełarusi ŭ Hruziju z dumkami ab tym, kab pracavać u biełaruskaj škole.
— Ja vieryła, što mianie čakaje pracoŭnaje miesca. Tady ŭ Hruzii było ŭžo šmat biełarusaŭ, u ludziej byli płany adčynić biełaruskuju škołu na bazie nieaficyjnaj siamiejnaj prastory. Jaje stvaryli ruskija, ale faktyčna pieravažnuju bolšaść vučniaŭ toj škoły składali biełaruskija dzieci. Pakul my jechali na mašynie — a jechali doŭha praz drennaje nadvorje i pierakrytyja darohi — žančyna, ź jakoj była damova na adkryćcio škoły, pieradumała. Kaža: «Voś, raptam u vas u Biełarusi ŭsio źmienicca, vy źjedziecie. A jak ja tut adna zastanusia, kaho ja budu vučyć?» Jana admoviłasia adkryvać biełaruskija kłasy.
Aksana tłumačyć: u Hruzii vielmi cikavaja situacyja ŭ śfiery adukacyi. Aficyjna isnujuć tak zvanyja siektary: azierbajdžanski, armianski, turecki, iranski, ruski, ukrainski dy inšyja. Heta značyć, što dzieci navučajucca na peŭnaj movie pa prahramie toj krainy, nazvu jakoj nosić siektar. Važny momant: kali siektar aficyjna adkryty, to škoły atrymlivajuć dziaržaŭnaje finansavańnie ad Hruzii.
— Biełaruski siektar sprabavali adkryć jašče da mianie. Ale nasustrač tym entuzijastam nie pajšli — jany atrymali adkaz ad miascovych uładaŭ, što heta palityčna niecikava dy i žadajučych mała. Była niejkaja vietlivaja admova, kštałtu: «Pačakajcie krychu, dalej bačna budzie».
Žančyna kaža, što na sustrečach z pradstaŭnikami roznych hruzinskich uładaŭ praciahvali padymać pytańnie nakont biełaruskaha siektaru — što jość užo dastatkova dziaciej, jakija chočuć navučacca na biełaruskaj movie.
— Adnojčy była sustreča z ambudsmienam pa pravach čałavieka pa Adžaryi. My raspaviali pra našy prablemy, u tym liku pra školnuju. Raźvitalisia na vielmi dobraj nocie, ale padavałasia, što na hetym usio i skončycca.
Ale ambudsmien nie zabyŭsia pra biełarusaŭ: jon niekalki miesiacaŭ dumaŭ nad tym, što možna zrabić, i na čarhovaj sustrečy raspavioŭ, jaki varyjant znajšoŭ. Vyśvietliłasia, što ŭ Batumi jość pryvatnaja hruzinska-francuzskaja škoła, jakaja pahadziłasia na ekśpierymient, kab biełaruskija kłasy adnosilisia da jaje.
Na žal, adkryćcio adbyłosia davoli pozna. Bo prapanovu Aksana atrymała letaś naprykancy vieraśnia (u Hruzii navučalny hod pačynajecca 15 vieraśnia). Biełaruskija kłasy pačali pracavać z 15 kastryčnika.
Znajści vučniaŭ było składana praz toje, što navučalny hod pačaŭsia, a ŭ bolšaści pryvatnych škoł treba zahadzia ŭnieści apłatu za hod vučoby — kali siamja pa niejkich pryčynach vyrašyć zabrać dzicia, hrošy viarnuć niemahčyma.
Zrazumieła, što bolšaść baćkoŭ znajšli škoły da pačatku vučoby. Praz heta pryjści ŭ biełaruskija kłasy nie zmahli dzieci, jakija chacieli navučacca na biełaruskaj movie.
— Kali kazać z punktu hledžańnia biznesu, to hety prajekt nie mieła sensu pakidać u minułym hodzie. Adrazu było zrazumieła, što vučniaŭ budzie mała. Ale dla mianie heta była mahčymaść, jakuju było škada hublać. Ja skazała, što hatova pačynać navat z adnym vučniem.
U Aksany byŭ nieabchodny dośvied: u Biełarusi jana mieła dačynieńnie da adkryćcia troch pryvatnych škoł, a ŭ Hruzii stvaryła biełaruskuju nacyjanalnuju prastoru «Aksiarodak».
U vyniku da biełaruskaj škoły dałučyłasia 8 vučniaŭ — heta dazvoliła amal pakryć zarobki nastaŭnikaŭ. Tearetyčna byli kłasy z 1 pa 6, ale faktyčna byli abjadnany pieršy i druhi, a taksama čaćviorty, piaty i šosty (treciaha nie było).
— Navučalny płan ja składała sama. Akramia asnoŭnych pradmietaŭ dzieci vyvučali hruzinskuju, francuzskuju i anhlijskuju. Taksama pastaviła ŭ raskład hruzinskija tancy i šachmaty.
Aksana spadziajecca, što sioleta zajavak budzie bolš i škołu atrymajecca pašyryć. Jana taksama płanuje nabirać starejšyja kłasy — da 10 kłasu.
Ale tryvoh i chvalavańniaŭ chapaje:
— Kaniešnie, nas chvaluje situacyja niavyznačanaści. Nie zrazumieła, što dalej budzie ŭ Hruzii. Kožnaja historyja, kali biełarusa nie ŭpuskajuć u krainu paśla vizarana dadaje niervovaści. Ale zachoŭvajem nadzieju na toje, što ŭsio atrymajecca.
U Zelvienskim rajonie padčas učarašniaha ŭrahanu mocna paciarpieła škoła
U škołach uviaduć fakultatyŭ pa miedycynie