Stoŭbcy, karjera ŭ handli, tatuiroŭki. Paznajomilisia z Volhaj Zazulinskaj, mahčymaj ministarkaj pa sacyjalnaj palitycy
Śviatłana Cichanoŭskaja naminavała kiraŭnicu fondu «Kraina dla žyćcia» na pasadu pradstaŭnicy pa sacyjalnaj palitycy Abjadnanaha pierachodnaha kabinieta. Heta miesca vyzvaliłasia paśla zvalnieńnia Volhi Harbunovaj. Naŭrad ci niešta Zazulinskaj pieraškodzić zaniać ministerskaje kresła — bukmiekiery naŭrad ci prymali b staŭki na heta, — ale farmalna jana jašče nie zaćvierdžanaja kančatkova. Tamu my adrazu damovilisia, što razmaŭlać budziem najpierš pra asabistaje, zrobim hutarku-znajomstva.
20.09.2024 / 18:12
Volha Zazulinskaja. Tut i dalej fota z archiva hieraini
Volha Zazulinskaja — kiraŭnica fondu «Kraina dla žyćcia», kaardynatarka prajekta dapamohi siemjam palitźniavolenych, suarhanizatarka słužby «Chutkaj humanitarnaj dapamohi».
Była naziralnicaj na vybarach u žniŭni 2020 hoda, vałanciorkaj u łahiery miedykaŭ na Akreścina. Vosieńniu 2020 hoda była zatrymanaja supracoŭnikami KDB, a paźniej asudžanaja pa administratyŭnym artykule 23.34. Paśla pahroz členam siamji ŭ listapadzie 2020-ha pryniała rašeńnie razam ź dziećmi źjechać ź Biełarusi.
«Naša Niva»: Jak adbyvałasia vaša vyłučeńnie na pasadu pradstaŭnicy pa sacyjalnaj palitycy?
Volha Zazulinskaja: Maju kandydaturu vyłučyli maje kalehi — partniory. Ja viedaju, što była nie adzinaj pretendentkaj.
Mnie składana skazać, jak aceńvali kankretna mianie, tamu što ŭ mianie svoj asablivy šlach u ramkach «Krainy dla žyćcia»: ja nie była kiraŭnicaj fondu pieršapačatkova. Pryjšła na pazicyju kapirajtara ŭ 2021 hodzie, potym uznačaliła kirunak dapamohi palitviaźniam — my jaho zrabili z nula, i jon pracuje da siońnia. Tolki praz dva hady z momantu adkryćcia fondu ja stała jaho kiraŭnicaj. Vidać, tut bačny šlach rostu. Na siońnia ja mahu skazać, što ŭ mianie jak u mieniedžara arhanizacyi (mienavita tak ja siabie nazyvaju) atrymałasia pabudavać mocnuju kamandu.
«NN»: Vašu kandydaturu kančatkova naminavała Śviatłana Cichanoŭskaja, nakiravaŭšy ŭ Kaardynacyjnuju radu list z prośbaj arhanizavać słuchańni pa temie. Pamiatajecie, jak vy paznajomilisia sa Śviatłanaj, jakija ŭ vas stasunki — siabroŭskija ci rabočyja?
VZ: U nas ź joj rabočyja stasunki. Pieršy raz ja ŭbačyła Śviatłanu ŭ svoj startavy rabočy dzień u fondzie «Kraina dla žyćcia», kudy pryjšła pracavać kapirajtaram.
Śviatłana — jana vielmi kantaktnaja. Nikoli nie ŭmiešvajecca ŭ samu pracu, ale joj zaŭsiody cikava, što za ludzi ŭ tym ža fondzie. Joj važna, kab toje, što rabiŭ Siarhiej, pracavała, kab fond, jaki nosić adnu nazvu ź jaho kanałam, rabiŭ svaju spravu dobra, bo heta ahulnaja reputacyja.
Razam sa Śviatłanaj Cichanoŭskaj
«NN»: Navat na pasadzie kiraŭnicy fondu vy kazali, što časam byvaje ciažka, na miažy vyharańnia. Jak vy płanujecie arhanizoŭvać svaju pracu, kali źjaviacca novyja abaviazki, jość niejki płan?
VZ: Ja nikoli nie lublu zahadvać napierad. Pakul maju kandydaturu nie ŭchvalili. Viedaju napeŭna adno: ja stvaryła takuju kamandu, jakaja moža pracavać aŭtanomna i biez majoj prysutnaści.
«NN»: Volha Harbunova zvolniłasia ŭ tym liku tamu, što stamiłasia ad pierakonvańnia demakratyčnych siłaŭ u svaim bačańni ratavańnia palitviaźniaŭ i žadańni adździalić «palityčnaje» ad «humanitarnaha». U vas takich pieražyvańniaŭ, strachaŭ nie ŭbudavacca niama?
VZ: Mnie padajecca, naša prablema časam u tranślacyi taho, što my kažam. Čałaviek choča skazać adno, ale niedastatkova dobra heta farmuluje. Kali my kažam kankretna pra temu palitviaźniaŭ, to tut u samim aznačeńni jość častka «palityčnyja». Padzialić hetyja dva treki niemahčyma: vyzvaleńnie palitviaźniaŭ niemahčymaje biez palitykaŭ. Pryčym nie tolki z našaha boku, ale i z boku mižnarodnaj supolnaści.
Ja ŭsprymaju Kabiniet jak stratehičny centr, jaki pavinien brać ekśpiertyzu ad supolnaści. Ad tych, chto pracuje niepasredna ź siemjami palitźniavolenych, z byłymi viaźniami. Kab pracesy išli nie źvierchu ŭniz, a naadvarot. Toje, što my robim uvieś čas u fondzie — dajom svaju ekśpiertyzu palitykam. Kab lubaja infarmacyja, jakaja budzie ahučvacca, była padmacavanaja kankretnymi ličbami i faktami. Dla mianie takaja madel prymalnaja, a nie padychod «voś ja tut pryjšoŭ i ciapier usio pavyrašaju, nastroju, bo da hetaha ničoha nie pracavała».
Usio daŭno pracuje, prosta treba navučycca ŭzajemadziejničać z ekśpiertnymi supolnaściami, ich ža vielmi šmat.
Ale ahułam sacyjalnaja palityka — heta nie tolki palitviaźni, važna nie zabyvać pra heta.
«NN»: U spravie pracy z supolnaściami vy hatovyja vybudoŭvać nanoŭ dyjałoh z usimi inicyjatyvami? Z tymi, z kim navat byŭ kanflikt praz roznyja pohlady na pracu pa temie palitviaźniaŭ?
VZ: Ja sama ni z kim nie svaryłasia. Ja dumaju, što ŭ nas usich adna zadača: palitźniavolenyja pavinny vyjści na volu.
Ja pastajanna čuju ŭ poli, što dla hetaha pavinna być adna stratehija. Nie, nie pavinna. Stratehij moža być niekalki, hałoŭnaje — efiektyŭnaść, i kab my nie pieraškadžali adno adnamu rabić svaju pracu.
Mienš abvinavačvańniaŭ. U mianie jość lubimaja prymaŭka: ščaście lubić cišyniu.
«NN»: Vy vymušana i apieratyŭna razam ź dziećmi pakidali Biełaruś u listapadzie 2020-ha paśla dopytu ŭ KDB, raskažycie, čym jany siońnia zajmajucca ŭ Litvie?
VZ: Tady byŭ jašče łakdaŭn, tamu ŭsio było vielmi składana. Akramia taho, u nas nie było viz i asabliva hrošaj. Što było, ja pakinuła ŭnutry krainy, bo ŭ mianie babula ź invalidnaściu, mnie treba było zabiaśpiečyć joj niejki dohlad.
Litva nam dała humanitarny kalidor, arhanizacyja «Dapamoha» arhanizavała sam vyjezd i biaspłatnaje žytło na pieršy čas.
Synu na toj momant było 20, jon adrazu pajšoŭ na budoŭlu, rabić unutranyja azdablenčyja pracy. Małodšaja dačka — fihurystka i spartsmienka, dla jaje adjezd staŭ vialikaj traŭmaj. Ujavicie, dziaŭčynka, jakaja jašče ŭ 6:30 ranicy syšła na treniroŭku jak zvyčajna, rezka apynułasia na litoŭskaj miažy z kańkami za plačyma.
Joj było vielmi składana, jana amal hod zmahałasia z paničnymi atakami. Čas ad času, jany źjaŭlajucca i siońnia.
U sporcie my sprabavali adnavicca i ŭ Litvie, katalisia. Ja pracavała na dźviuch-troch pracach, prybirała kvatery i numary ŭ haścinicach, kab apłačvać treniroŭki. Jana adnaviła formu, i pieršy čas na spabornictvach dačku padpisvali «Anastasija Zazulinskaja, Biełaruś», a potym skazali, što heta ŭžo niemahčyma.
A heta dziaŭčynka, jakaja ŭsio žyćcio treniravałasia z adnoj maraj — stać čempijonkaj Biełarusi. Joj było vielmi baluča. Jana zhubiła dla siabie aryjentyr. Dačka zrazumieła, što joj treba być na try hałavy vyšej, kab jana, biełaruska, stajała ŭ pryjarytecie ŭ čužoj krainie. Tamu ŭ minułym hodzie jana syšła sa sportu, pryniaŭšy rašeńnie adnym dniom, naŭprost napiaredadni spabornictvaŭ.
Heta byŭ stres dla ŭsio siamji, bo jana z 3,5 hoda zajmałasia fihurnym katańniem. Ale tady dla jaje ja vybrała hety sport, ciapier heta jaje vybar, jaki ja pavažaju.
Ciapier dačka naviorstvaje prapuščanaje za hady trenirovak i spabornictvaŭ, vidać. Prosta siabruje, žyvie narmalnym padletkavym žyćciom i dumaje pra toje, kim choča być dalej. Pakul jana ahučvaje ideju stać trenieram pa fihurnym katańni.
«NN»: Paśla naviny pra vašu naminacyju ŭ prapahandzie pajšli razmovy pra toje, što fond nie zastaniecca biez nahladu, bo za im stanie pryhladać vaš syn…
VZ: Moj syn nie maje dačynieńnia da fondu «Kraina dla žyćcia». Jon nikoli ŭ im nie pracavaŭ (mahčyma, vielmi daŭno pisaŭ niejkija teksty tolki). Heta ŭsio pra toje, što ŭ niekatorych ludziej niama razumieńnia, što takoje miedyjahrupa «Kraina dla žyćcia», što takoje fond «Kraina dla žyćcia» i što takoje hramadski ruch «Kraina dla žyćcia». Heta try roznyja kirunki, nie źviazanyja pamiž saboj jurydyčna. Ale my ŭsie pamiž saboj kamunikujem, bo nas abjadnoŭvaje brend Siarhieja Cichanoŭskaha. Jon jaho prydumaŭ.
Hleb viadzie rubryku na jutubie «Krainy dla žyćcia». Ułasna kažučy, hety dośvied padšturchnuŭ jaho da taho, kab raźvivacca ŭ miedyja dalej. Jon taksama pracuje na radyjo LRT.
Pry tym što ŭ Biełarusi zajmaŭsia zusim inšym. Niejki čas Hleb taksama byŭ u sporcie: futboł, paśla boks. Chacieŭ pastupić u Instytut fizkultury na psichołaha, ale nie prajšoŭ kamisiju pa zroku. Ja tady prapanavała: pojdziem na płatnaje. Jakraz u pieduniviersitecie adkryli fakultet praktyčnaj psichałohii, i tam možna było vučycca zavočna. Ale heta takoje dzicia — čym ja biaźmiežna hanarusia, — jakoje skazała mnie: ja budu sam apłačvać navučańnie. I jon pačaŭ zarablać tym, što praviaraŭ spraŭnaść sihnalizacyj.
«NN»: Vy rodam sa Stoŭbcaŭ. Jakaja pieršaja asacyjacyja z rodnym horadam?
VZ: Jakub Kołas.
Nasamreč samaje važnaje dla mianie — nie samo miesca, dzie ja naradziłasia i pražyła, a moj dom i siamja. Na žal, maja maci pamierła. Pry hetym ź lubimaj babulaj my nie kamunikujem, tamu što jana ŭ Biełarusi, i ja chaču maksimalna jaje zaścierahčy. Kali ja źjechała, da jaje doŭha prychodzili z pytańniami, chacia ŭsie razumieli, što mianie niama ŭ krainie. Ja vielmi pa joj sumuju. Dla mianie dom — heta jana, ja jaje vielmi lublu.
«NN»: U stalicu sa Stoŭbcaŭ vy pa kłasicy pajechali pa bolšyja pierśpiektyvy?
VZ: U maleńkim horadzie, na žal, mała mahčymaściaŭ, tamu ŭ Minsk źjazdžali i ja, i moj brat. Ty zaŭsiody šukaješ dla siabie, dzie zmožaš zarabić bolš, kab siabie zabiaśpiečyć.
Mnie padabaŭsia rytm Minska, tam ja žyła z 18 hod, tam vyjšła zamuž.
Ale nasamreč jašče raniej pryjazdžała ŭ stalicu na vychodnyja. Sprava ŭ tym, što maci nas vychoŭvała adna. Potym ciažka zachvareła, i asnoŭnyja abaviazki pa našym vychavańni lahli na babulu. Hrošy ŭ našaj siamji zaŭsiody ekanomili na ŭsim, inakš prosta nie vyžyli b.
I niedzie ŭ hod 16 ja pačała haniać u Minsk na padpracoŭki. Prasiłasia va ŭmoŭnuju pałatku z kaśmietykaj sartavać tavar. I była biaźmiežna ščaślivaja, tamu što zaroblenaha chapała na transpart tudy-nazad, dać babuli na pradukty i časam sabie niešta kupić — pamadu tam, tufli. Ja ž dziaŭčynka, mnie chaciełasia być pryhožaj.
«NN»: Ź pierajezdam vy praciahnuli karjeru ŭ handli? Čym kankretna zajmalisia?
VZ: Spačatku ja dumała być madeljeram. Potym žurnalistkaj. Ale nie prajšła, nie pastupiła.
Maja maci maryła, kab ja była ci buchhałtaram, ci jurystam. Ja nie chacieła być ni pieršym, ni druhim, ale skončyła buchhałtarskija kursy, bo vielmi lubiła svaju maci. Pry hetym paśla šmat hod usio roŭna nie pracavała pa prafiesii, bo heta ŭsio padavałasia mnie sumnym.
Paśla ja advučyłasia na pradaŭca. I heta jakraz toje, što mnie padabałasia strašenna! Jość stereatyp: maŭlaŭ, što tam niejki pradaviec… Ale kab być dobrym pradaŭcom, ty pavinien pastajanna raźvivacca. Adnojčy mianie ŭziali pracavać u Minsku ŭ vielmi prestyžnuju kramu abutku. Kali ja pryjšła na sumoŭje, tam byŭ konkurs siem čałaviek na miesca. U mianie nie było nijakaha dośviedu, ale ŭ vyniku mianie ŭziali. Pracadaŭcu spadabałasia, što ŭ adkaz na pytańnie, čamu mianie pavinny ŭziać, ja adkazała: tamu što ja najlepšaja. Ja vielmi ŭdziačnaja tamu čałavieku, jon adkryŭ mnie ŭsio pra prafiesiju pradaŭca.
Ja pracavała ŭ hetaj śfiery da 2018 hoda. U niejki momant u mianie było i IP, jak pradprymalnica ja taksama abutak pradavała. Viedała pa hetaj temie ŭsio: ad vyčynki skury da ŭsich vidaŭ kanstrukcyj abutku.
A ŭ 2018 hodzie mama zachvareła na ankałohiju. Heta zdaryłasia adnym dniom, mnie treba było jaje dahladać. Maci pražyła jašče paŭhoda paśla taho. Pabačyŭšy na svaje vočy, jak u nas ludzi robiacca niepatrebnyja dziaržavie ŭ takich situacyjach, ja vyrašyła, što sama chaču dapamahać ratavać žyćci. Być datyčnaj da hetaha. Raniej ja ŭžo, zdarałasia, vałancioryła, udzielničała ŭ peŭnych zborach. A tut zachacieła pahruzicca ŭ hetaje pole całkam. Pajšła pracavać u dziciačy fond pa dapamozie chvorym dzietkam. Paralelna, kab mieć hrošy na žyćcio, znoŭ viarnułasia da buchhałtarstva, bo ŭ dabračynnaści ŭ Biełarusi zarobki śmiešnyja.
Dabračynnaść — heta zaŭsiody pra niejkuju asabistuju traŭmu. My prychodzim jaje prapracoŭvać. U maim vypadku ja vielmi mocna siabie vinavaciła, što, mahčyma, nie ŭbačyła ŭ patrebny momant, što adbyvajecca z maci, što ja niedastatkova ŭvažlivaja dačka. Ja vielmi doŭha pracavała ź psichołaham, kab vyjści z hetaha stanu.
A kali zdaryŭsia ŭžo 2020 hod, dzie jašče ja mahła być, jak nie tam, dzie patrebnaja dapamoha ludziam?
«NN»: Vy pierajazdžali za miažu tolki ź dziećmi, biez muža?
VZ: My raźvialisia ŭ 2021 hodzie, kali ja była ŭ emihracyi. U 2020-m ja była mocna pahružanaja ŭ toje, što adbyvałasia. Maja siamja mianie praktyčna nie bačyła doma. Spačatku była pieradvybarčaja kampanija, potym — naziralnictva na vybarach, potym vałanciorstva la Akreścina. Potym treba było jechać u rehijony — padtrymlivać aktyvistaŭ u maleńkich haradach, plus na rajonie našy aktyŭnaści…
Akazałasia, što my žyli razam, ale pa-roznamu hladzim na niejkija rečy. Muž nikoli nie razumieŭ, čamu ja mahu addać čałavieku ŭsio, kali tamu patrebnaja dapamoha. Ci jak mahu sarvacca siarod nočy ŭ Viciebsk, kab arhanizoŭvać tam dabračynny kirmaš dla niejkaj dziaŭčynki.
«NN»: Vy nie tak daŭno nabili sabie čatyry tatuiroŭki, raskažycie, pra što jany?
VZ: Pieršaje tatu ja zrabiła ŭ 42 hady. Maryła ŭsio žyćcio, ale nie rašałasia raniej. Heta byli vałoški z arnamientam — paličyła, što heta jakraz toje, što ja chaču nasić na svaim ciele. Što źviazvaje mianie ź Biełaruśsiu.
Nastupnaja «23.34» — viadomy artykuł KoAP. Dla mianie heta pra toje, kab nie zabyć pra naš šlach. Raskazvać pra jaho, jak mnie niekali ŭ dziacinstvie raskazvała prababula. Jana pieražyła i Druhuju suśvietnuju vajnu, i hramadzianskuju, i pabieh ad haładamoru z Ukrainy ŭ Biełaruś. Paśla vajny pa pryčynie taho, što jana žyła na akupavanaj terytoryi, dadatkova adčuła na sabie ŭsie «charostvy» pracy NKUS, jaki nienavidzieła ŭsio žyćcio razam z savieckaj uładaj.
U mianie nabity taksama kontur Biełarusi z čyrvonaj pałasoj. Mnohija asacyjujuć heta sa ściaham. Dla mianie heta nie tolki pra jaho, a jašče pra kryvavy śled, jaki ciapier pakidaje Biełaruś. Ja zrabiła hetuju tatuiroŭku, kali pačałasia poŭnamaštabnaja vajna va Ukrainie, pakolki maju ŭkrainskija karani. Dla mianie heta bol. Jość dźvie krainy, jakija ja lublu. U adnu jeździła kožnaje leta, druhaja — maja radzima. A ciapier kryvavy śled pa ŭsioj krainie pakidajuć tyja, chto znachodzicca va ŭładzie.
Adna z čatyroch tatuirovak Volhi.
Čaćviortaja tatuiroŭka na łatyni — nadpis «Svaboda najvyšej za ŭsio». Heta moj aryjentyr, toje, z čym ja idu pa žyćci. Kali čałaviek svabodny, usio ŭ žyćci inakš. Biez svabody vakoł biada.
Biełaruskaja błohierka pracavała na rasijskaj apazicyjnaj fabrycy botaŭ, a paśla źliła dakumienty?
«Handal ludźmi? Palitźniavolenyja sami prosiać, kab niechta ich užo kupiŭ». Manałoh Jaŭhienii Doŭhaj