Што прапанаваць Лукашэнку за палітвязняў? Спрэчка Стрыжака з Хоміч
Дыскусія зайшла і пра тое, ці трэба дапамога расійскіх лібералаў у вызваленні беларускіх палітвязняў.
26.09.2024 / 22:52
Андрэй Стрыжак і Таццяна Хоміч. Фота: «Наша Ніва»
Тэмай новага выпуску ютуб-канала «Мне таксама не падабаецца» стаў лёс палітвязняў. Асаблівая спрэчка разгарэлася паміж кіраўніком «Байсола» Андрэем Стрыжаком і Таццянай Хоміч, сястрой Марыі Калеснікавай.
Ці патрэбна нам дапамога расійскіх лібералаў у вызваленні палітвязняў
Падчас дыскусіі Таццяна Хоміч адзначыла як пазітыўны факт тое, што да пытання вызвалення беларускіх палітвязняў далучыліся расійскія ліберальныя колы.
«Нам патрэбна любая дапамога. І калі яны змогуць стаць голасам, данесці гэтую інфармацыю ў вышэйшых палітычных колах міжнародным партнёрам, то гэта выдатна», — адзначыла жанчына.
З такой пазіцыяй катэгарычна не пагадзіўся Андрэй Стрыжак.
«Зараз расійскі наратыў можа падысці да гэтага такім чынам, што «вось мы як дрэнная вялікая Расія нарабілі спраў і мы за гэта адказныя, а цяпер мы як не менш вялікая і імперская добрая Расія будзем дапамагаць вось гэтым няшчасным беларусам, яны ж самі не справяцца».
У гэтым ён бачыць «чарговую інфармацыйную кампанію, якая накіравана хутчэй для таго, каб палепшыць свае ўласныя пазіцыі, адцягнуць увагу ад нейкіх чыста расійскіх праблем, звязаных, напрыклад, з вайной, і паспрабаваць пагуляць на полі беларускіх палітвязняў».
Аддаўшы расіянам пытанне вызвалення беларускіх палітвязняў, лічыць Стрыжак, мы «вяртаемся ў наратыў, што рускія будуць адказваць за ўсё, што адбываецца ў нашым рэгіёне».
«Яны дзейнічаюць ва ўласных інтарэсах. Вось такое маё дакладнае перакананне», — падкрэсліў кіраўнік «Байсола».
Гасцямі перадачы былі кіраўнік «Байсола» Андрэй Стрыжак, сястра Марыі Калеснікавай Таццяна Хоміч і блогерка Вольга Такарчук
Што можна прапанаваць Лукашэнку ў абмен на вызваленне палітвязняў
Падчас дыскусіі Андрэй Стрыжак адзначыў, што беларускія дэмакратычныя сілы не могуць нічога прапанаваць Лукашэнку ў абмен на вызваленне палітвязняў.
Такія размовы Таццяна Хоміч назвала неканструктыўнымі. Яна звярнула ўвагу, што побач з санкцыямі ёсць і іншыя пытанні, вырашэнне якіх можа паўплываць на сітуацыю з палітвязнямі.
«Я гаварыла пра пункты пропуску альбо аднаўленне злучэння. Калі гэта (закрыццё межаў — НН) было зроблена ў 2020 годзе праз кавід, чаму зараз гэта яшчэ актуальна? (…) Калі мы можам дабіцца пры гэтым вызвалення людзей і яшчэ паляпшэння сітуацыі для беларусаў унутры, я толькі за».
Вядучая перадачы Жэня Сугак згадала «механізм іміджавых уступак»:
«Хтосьці патэлефанаваў Лукашэнку, хтосьці сустрэўся з Лукашэнкам. Для яго таксама важна хаця б частковае прызнанне яго легітымнасці на Захадзе. Не абавязкова ўвесь пірог аддаваць. Часам нават хопіць нейкага твіту ў яго падтрымку, ці згадкі, ці прыезду Рыжанкова на якое-небудзь мерапрыемства ў Еўропе».
Таццяна Хоміч заўважыла, што чула ад аднаго дыпламата, што «званкі, нейкія сустрэчы, размовы — гэта фактычна паветра». Такія дзеянні нічога не каштуюць, і, «магчыма, у вачах заходніх палітыкаў гэта не будзе легітымізацыяй» Лукашэнкі. У той жа час такія крокі могуць дапамагчы вызваленню.
Яшчэ адну магчымасць Хоміч бачыць ва ўключэнні беларускіх палітвязняў у спісы для абмену паміж Расіяй і Захадам.
Сястра Калеснікавай адзначае, што яе шматгадовы вопыт камунікацыі з міжнароднымі партнёрамі, дыпламатамі, арганізацыямі паказаў, што асноўная праблема — у палітычнай волі Захаду прапанаваць штосьці Лукашэнку. Цяпер, калі ён пачаў выпускаць палітвязняў, якраз спрыяльны момант для дэмакратычных сілаў прабудзіць гэту волю, мяркуе яна.
Ці можна гаварыць з Лукашэнкам
Андрэй Стрыжак лічыць, што вызваленне Лукашэнкам часткі палітвязняў не павінна паўплываць на стратэгію дэмакратычных сіл, бо «ўлада не стала ні крышачку легітымнейшай, ні гуманнейшай ці дабрэйшай, альбо святлейшай ад таго, што яна проста аднаўляе статус-кво для несправядліва асуджаных людзей, у якіх адабралі гады жыцця».
«Стратэгія застаецца ранейшай — вітанне таго, што людзі выходзяць на свабоду, але пастаяннае нагадванне аб тым, што сітуацыя стратэгічна не змянілася».
Кіраўнік «Байсола» не пагадзіўся з меркаваннем аб тым, што нічога не каштуе званок Лукашэнку ці пазітыўны твіт пра яго:
«Ён каштуе. Каштуе для тых людзей, для якіх пазіцыя прынцыпаў з'яўляецца каштоўнай, для якіх прынцып не супрацоўнічаць, не ўзаемадзейнічаць з тэрарыстам, які захапіў цалкам уладу, з'яўляецца нечым значным. Перамовы ў гэтай сітуацыі могуць ісці ў тым выпадку, калі Лукашэнка адмаўляецца ад сваіх практык. (…)
Мая пазіцыя тут будзе дакладнай і паслядоўнай — перамовы магчымы тады, калі Лукашэнка будзе гатовы да іх. Пакуль ён да іх не гатовы», — падкрэсліў Стрыжак.
Ён выказаўся, што адзінае, чаго дакладна хоча Лукашэнка, гэта капітуляцыі сваіх апанентаў, больш выразных сігналаў няма.
«Ён жадае знявагі, ён жадае поўнага падпарадкавання ўсіх, у тым ліку і тых, хто выехаў за мяжу. (…)
Прыязджайце, кайцеся, паўзіце на каленях, і тады я падумаю, дарую вам. Вось гэты меседж гучыць ад яго вельмі выразна, калі мы гаворым пра сігналы. Усе астатнія сігналы ад яго гучаць у многіх, мне здаецца, проста ў галовах, а не ад яго самога», —
эмацыйна выказаўся кіраўнік «Байсола».
«Байсол» заявіў пра рэзкае павелічэнне заявак на дапамогу