Z čym źviazany rost kolkaści depresij u dziaciej i moładzi?
Ci praŭda, što vinoj — sacyjalnyja sietki?
17.10.2024 / 20:23
Miedycynskaja statystyka fiksuje rost kolkaści depresij i tryvožnaści ŭ dziaciej i padletkaŭ, piša The Wall Street Journal. Čamu takoje adbyvajecca?
Za apošnija hady praviedzieny šerah daśledavańniaŭ, jakija vyvučali ŭzajemasuviaź pamiž vykarystańniem sacyjalnych sietak dziećmi i moładździu i ich psichičnym zdaroŭjem. Niekatoryja daśledavańni pakazali, što sacsietki spryjajuć umacavańniu psichičnaha zdaroŭja, u toj čas jak inšyja pakazvajuć na ich niehatyŭny ŭpłyŭ.
Narviežskija navukoŭcy šeść hadoŭ nazirali za 800 dziećmi, kab znajści karelacyju pamiž vykarystańniem sacyjalnych sietak i raźvićciom simptomaŭ psichičnych zachvorvańniaŭ.
Daśledčyki źbirali danyja kožnyja dva hady, pačynajučy z taho času, kali dzieciam spoŭniłasia dziesiać hadoŭ, i praciahvali da ich šasnaccacihadovaha ŭzrostu. Heta dało vučonym mahčymaść nazirać za pracesam pierachodu dziaciej ad dziacinstva da padletkavaha ŭzrostu. Simptomy tryvohi i depresii vyjaŭlalisia ŭ chodzie dyjahnastyčnych hutarak jak ź dziećmi, tak i ź ich baćkami.
Adnak vyniki, apublikavanyja ŭ časopisie Computers in Human Behavior, zaśviedčyli, što suviaź pamiž vykarystańniem sacyjalnych sietak, takich jak Snapchat i Instagram, i raźvićciom u dziaciej simptomaŭ tryvožnaści dy depresii adsutničaje. Pakazčyki byli adnolkavymi jak dla chłopčykaŭ, tak i dla dziaŭčatak, a taksama dla aktyŭnych karystalnikaŭ sacsietak, jakija publikavali pasty i vyjavy, i tych, chto tolki łajkaŭ i kamientavaŭ čužyja zapisy.
Adnak, jak zaŭvažaje prafiesar fakulteta psichałohii Narviežskaha ŭniviersiteta navuki i technałohij Silje Stejnśbiek (Silje Steinsbekk) i adzin z aŭtaraŭ daśledavańnia, heta nie aznačaje, što jany nie adčuvajuć niehatyŭnaha dośviedu ŭ sacyjalnych sietkach, nie adčuvajuć siabie zaležnymi abo vyklučanymi. Niekatoryja ź ich mohuć być asabliva ŭraźlivyja, i mienavita ich nieabchodna vyjavić.
Raniej Stejnśbiek i jaje kalehi vyjavili, što dziaŭčynki, jakija aktyŭna łajkajuć i kamientujuć pasty inšych karystalnikaŭ u sacsietkach, z časam pačynajuć horš usprymać svajo cieła. U vypadku z chłopčykami takich źmien nie nazirałasia. Akramia taho, publikacyja ŭłasnych pastoŭ u sacyjalnych sietkach nie akazvała ŭpłyvu na samaacenku jak u chłopčykaŭ, tak i ŭ dziaŭčynak.
Pra toje, što zabarony nakštałt abmiežavańnia dostupu da sacyjalnych sietak da peŭnaha ŭzrostu nie majuć dastatkovaj navukovaj padtrymki, havorycca i ŭ dakładzie ekśpiertaŭ Nacyjanalnych akademij navuk, inžynieryi i miedycyny ZŠA.
Aŭtary źviartajuć uvahu, što suviaź pamiž parušeńniem snu i ŭvahi, a taksama abvastreńniem prablem z usprymańniem svajho cieła patrabuje dadatkovaha vyvučeńnia. U toj ža čas abmiežavańnie maładych ludziej u dostupie da sacyjalnych sietak moža pryvieści da taho, što jany buduć adrezanyja ad vielmi nieabchodnych krynic sacyjalnaj padtrymki.
Naprykład, sacyjalnyja sietki dazvalajuć im naładžvać važnyja sacyjalnyja suviazi. Apytańni, praviedzienyja ŭ ZŠA, pakazali, što takija suviazi asabliva karysnyja dla dziaciej ŁHBT, mnohija ź jakich nie majuć siabroŭ u bližejšym atačeńni.
«Sacyjalnyja sietki dajuć placoŭku dla znosin, dazvalajučy lohka zastavacca na suviazi ź siabrami i siamjoj. Jany mohuć stać płatformaj sacyjalnaj padtrymki i paratunkam ad adzinoty dla tych maładych ludziej, u jakich mała siabroŭ u realnym śviecie», — adznačaje Silje Stejnśbiek.
Daśledavańni, jakija vyvučajuć pryčyny stresu i psichałahičnych prablem u maładych ludziej, vyjavili, što takija faktary, jak ździeki (bulinh) abo niedachop padtrymki z boku siamji, macniej upłyvajuć na psichičnaje zdaroŭje padletkaŭ, čym vykarystańnie sacyjalnych sietak.
Najelisia publičnaści: ludzi mocna źmianili svaje pavodziny ŭ sacsietkach
Školniki abmieńvalisia dypfejkavymi porna svaich adnakłaśnic. I ich nie zmahli pakarać
Smartfony stvarajuć pahrozu psichičnamu zdaroŭju padletkaŭ