Naŭsieda i Hrybaŭskajcie sprabujuć nie dapuścić da ŭłady «Zary nad Niomanam»

Sproba sacyjał-demakrataŭ stvaryć zručnuju dla siabie kaalicyju sutyknułasia z krytykaj i ŭ Vilni, i ŭ Bierlinie, i za akijanam. Ale jany stajać na svaim.

12.11.2024 / 16:59

Lidar partyi «Zara nad Niomanam» Remihijus Žemajtajcis. Fota: Mindaugas Kulbis / AP

Prezident Litvy Hitanas Naŭsieda i byłaja prezident Dala Hrybaŭskajcie rezka krytykujuć rašeńnie Sacyjał-demakratyčnaj partyi Litvy (SDPŁ) uklučyć u ŭradavuju kaalicyju nacyjanalistyčnuju partyju «Zara nad Niomanam».

«Liču, što była zroblenaja pamyłka, i dakazvać, što heta nie pamyłka, kaalicyi daviadziecca ŭsie bližejšyja tydni», — zajaviŭ u paniadziełak Hitanas Naŭsieda, kamientujučy rašeńnie SDPŁ zaprasić «Zaru nad Niomanam» u kaalicyju.

Byłaja prezident Dala Hrybaŭskajcie vykazałasia jašče bolš žorstka: «Stvoranuju ciapier kaalicyju nie mahu acanić inakš, jak kaalicyju z kramloŭskim pacham i prysmakam fašystoŭskich karyčnievych kašulaŭ».

U kastryčniku ŭ Litvie adbylisia parłamienckija vybary, pieramohu na jakich zdabyła Sacyjał-demakratyčnaja partyja Litvy, atrymaŭšy prava farmavać uradavuju kaalicyju.

Paśla pieršaha tura vybaraŭ SDPŁ pačała vieści pieramovy ab stvareńni kaalicyi z Sajuzam litoŭskich sialan i zialonych i Sajuzam demakrataŭ «Dziela Litvy». Paśla druhoha tura jany taksama pačali kaalicyjnyja pieramovy z partyjaj «Ruch libierałaŭ», a taksama z partyjaj «Zara nad Niomanam», novaj levapapulisckaj partyjaj, jakaja zaniała treciaje miesca na vybarach.

Adnak «Ruch libierałaŭ» nie pažadaŭ vieści razmovy ab kaalicyi. Staršynia partyi Viktoryja Čmilicie-Nilsen adznačyła, što pakul sacyjał-demakraty publična addajuć pieravahu kaalicyi z «sialanami» (LVŽS) i viaduć pieramovy z «Zaroj nad Niomanam», libierały nie bačać sensu pačynać kansultacyi. «Na ciapierašnim etapie ja i libierały bačym situacyju tak: pakul sacyjał-demakraty publična nazyvajuć pryjarytetam kaalicyju z «sialanami» i viaduć pieramovy z «Zaroj nad Niomanam», «Ruch libierałaŭ» nie bačyć sensu pačynać kansultacyi», — skazała jana ahienctvu ELTA.

U vyniku, u piatnicu 8 listapada SDPŁ zaprasiła ŭ kaalicyju partyju «Zara nad Niomanam», što dało b kaalicyi 86 miescaŭ sa 141.

Uklučeńnie «Zary nad Niomanam» adrazu vyklikała niehatyŭnyja reakcyi jak unutry krainy, tak i za miažoj. 8 listapada bolš za 30 litoŭskich niaŭradavych arhanizacyj padpisali adkryty list suprać hetaha rašeńnia, vykazvajučy bojaź pierad niehatyŭnym upłyvam hetaha rašeńnia na pravy čałavieka, demakratyju i nacyjanalnuju biaśpieku. 

Staršynia kamiteta pa zamiežnych spravach Sienata ZŠA Ben Kardzin vypuściŭ zajavu, jakaja asudžaje hety krok. Krytyka pastupiła taksama ad niamieckich deputataŭ Michaela Rota (staršynia kamiteta pa zamiežnych spravach) i Roderycha Kizievetera (čalec kamiteta), polskaha sienatara Michała Kaminskaha i pasolstva Izraila.

Lidar sacyjał-demakrataŭ Hintaŭtas Pałuckas pryznaŭ, što z-za «Zary nad Niomanam» užo daviałosia tłumačycca zamiežnym partnioram. Jon adznačyŭ, što mieŭ razmovy z palitykami z ZŠA, Izraila, Kanady, Armienii, Łatvii i Estonii. Pałuckas raspavioŭ, što pierš za ŭsio sprabuje rastłumačyć zamiežnym partnioram faktyčnuju situacyju. 

Vyhladaje na toje, što sacyjał-demakraty ćviorda nastrojeny na stvareńnie kaalicyi z «Zaroj». A ŭ adkaz na krytyku zachodnich partnioraŭ vyrašyli paprostu pierakłaści na zamiežnyja movy kaalicyjnuju damovu. «My zrabili prostuju reč — kaalicyjnaja damova pierakładziena i pradstaŭlenaja, abaviazacielstva procidziejničać antysiemityzmu sfarmulavanaje jasna, prahrama «Zary nad Niomanam» pierakładziena i pradstaŭlena — tam niama nijakich antysiemickich metaŭ», — skazaŭ Pałuckas u intervju partału «Lietuvos rytas».

Michaś Česny