Siejm Litvy abraŭ śpikiera Siejma. Jakoje jahonaje staŭleńnie da Biełarusi
Siejm Litvy prahałasavaŭ za abrańnie śpikieram parłamientu lidara Demakratyčnaha źviazu «U imia Litvy» Saŭlusa Skviarnialisa.
14.11.2024 / 22:23
Śviatłana Cichanoŭskaja i premjer-ministr Litvy Saŭlus Skviarnialis u Vilni 20 žniŭnia 2020 h. Fota: Lithuanian Prime Minister's Office via AP
Hałasavańnie adbyłosia 14 listapada — na pieršym paśla vybaraŭ pasiadžeńni litoŭskaha parlamentu. Za kandydaturu Saŭlusa Skviarnialisa prahałasavali 107 deputataŭ Siejmu, suprać — 19, jašče 10 ustrymalisia, piša «Svaboda».
Jak prachodziła pieršaje pasiadžeńnie
U pieršym pasiadžeńni ŭdzielničali prezydent Litvy Hitanas Naŭsieda, archijepiskap Vilenski mitrapalit Hintaras Hrušas i kiraŭnica Hałoŭnaj vybarčaj kamisii Lina Piatranienie. Kožny deputat skłaŭ prysiahu. U tym liku kiraŭnica Siejmu minułaha sklikańnia Viktoryja Čmilicie-Nilsen.
Prezydent Hitanas Naŭsieda zaklikaŭ deputataŭ Siejmu ŭmacoŭvać niezaležnaść Litvy i pamiatać pra abaviazak kłapacicca pra biaśpieku krainy.
«Vy nabudziecie abaviazak i štodzionnuju adkaznaść kłapacicca pra biaśpieku, niezaležnaść i demakratyju Litvy. Vam treba budzie imknucca da dabrabytu ŭsich žycharoŭ Litvy. Ciapier kožnaha z vas čakaje asablivaje vyprabavańnie. Vaša mudraść, kaštoŭnaści, pačućcio spraviadlivaści buduć pad pavieličalnym škłom. Nivodzin lapsus, nivodnaja bolš značnaja pamyłka nie zastaniecca pa-za acenkaj hramadzkaści», — zajaviŭ prezydent Litvy.
Hitanas Naŭsieda taksama zaklikaŭ abranych deputataŭ vykonvać vysokija standarty prazrystaści ŭ svajoj dziejnaści i ŭ dyjalohu z hramadztvam.
«Ciapier nie sacyjalnyja sietki, a Siejm — miesca vašaj pracy. Vam moža heta nie padabacca, ale pryniatyja ź siońniašniaha dnia rašeńni buduć vyznačać acenku vynikaŭ vašaj pracy», — zajaviŭ Hitanas Naŭsieda.
Hetaja zaŭvaha, imavierna, najpierš tyčyłasia lidera partyi «Niomanskaja zara» Remihijusa Žamajtajcisa, jaki svaim antysemickim dopisam u sacyjalnych sietkach napiaredadni vyklikaŭ rezanansnyja dyskusii ŭ hramadztvie. Praz hety skandał pieršy dzień pracy Siejmu supravadžajecca akcyjaj pratestu suprać udziełu partyi «Niomanskaja zara» ŭ parlamenckaj kaalicyi i jaje pradstaŭnikoŭ va ŭradzie.
U toj čas jak sudździa Kanstytucyjnaha sudu Hintaras Hoda zaprasiŭ Remihijusa Žamajtajcisa skłaści prysiahu, šerah deputataŭ na znak pratestu pakinuli zalu pasiadžeńnia Siejmu.
Archibiskup Vilenski mitrapalit Hintaras Hrušas zaklikaŭ deputataŭ «stać prykładam siły i krynicaj jadnańnia dla ŭsioj nacyi».
«Stvarycie Litvu, u jakoj kłapociacca pra dabrabyt usich hramadzian i jakaja budzie mocnaj, bo jana adzinaja», — skazaŭ Hintaras Hrušas i dabrasłaviŭ deputataŭ na pracu.
Što viadoma pra novaha śpikiera
Saŭlus Skviarnialis naradziŭsia ŭ Koŭnie, maje dźvie vyšejšyja adukacyi — u Vilenskim techničnym universytecie imia Hiedzimina zdabyŭ specyjalnaść mechanika-inžynera, a va Ŭniversytecie Michała Romera — stupień mahistra prava.
Pracavaŭ asystentam na katedry palicejskaha prava i prafesijnaj taktyki Palicejskaj akademii Litvy, byŭ kamisaram-inspektaram darožnaj palicyi Trockaha rajonu, potym pierajšoŭ na analahičnuju pasadu ŭ adździeł darožnaj palicyi departamentu pry Ministerstvie ŭnutranych spraŭ. Na pačatku 2000-ch pracavaŭ kamisaram patrulnaj kamandy Słužby kantrolu ruchu Biuro palicyi Litvy, a potym — kamisaram kamandy eskartavańnia palicyi.
U 2008—2011 hadach byŭ namieśnikam hieneralnaha kamisara palicyi, u 2011—2014 — hieneralnym kamisaram palicyi.
U 2014—2016 hadach ačolvaŭ Ministerstva ŭnutranych spraŭ Litvy. Na vybarach u Siejm u 2016 hodzie ačolvaŭ śpis Źviazu sialan i zialonych. Paśla pieramohi na vybarach jon pa pradstaŭleńni prezydenta Litvy ačoliŭ urad Litvy. Na pasadzie premjera jon pracavaŭ z 22 listapada 2016 da kanca listapada 2020 hodu.
Što novy śpikier kazaŭ pra Biełaruś
U kastryčniku 2019 hodu Saŭlus Skviarnialis vystupaŭ za adnaŭleńnie dyjalohu ź Biełaruśsiu. Jon taksama padtrymlivaŭ inicyjatyvu Biełarusi ab pavieličeńni pieravałki biełaruskich hruzaŭ praz Kłajpiedzki port.
«Heta susied, ź jakim my pavinny kantaktavać i razmaŭlać. My pavinny zabiaśpiečyć abaronu i achovu svaich intaresaŭ u supracy i kantaktach», — zajaŭlaŭ jon.
Saŭlus Skviarnialis mierkavaŭ, što taki dyjaloh moh by ŭraŭnavažyć upłyŭ Rasiei na Biełaruś. Pry hetym jon padkreślivaŭ, što fundamentalnaje staŭleńnie Litvy da Biełaruskaj AES nia budzie mianiacca, i zaklikaŭ partneraŭ svajoj krainy nie nabyvać elektraenerhiju ŭ Biełarusi.
«Niahledziačy na toje, što ŭ nas jość hetaja prablema, nam varta razmaŭlać i šukać šlachi rašeńniaŭ, jak my budziem kantaktavać z susiedam», — tłumačyŭ jon.
«Ci jość u nas intares, kab hetaja dziaržava była demakratyčnaj, aryjentavałasia na zachodniuju demakratyju, ci prosta addać i pakinuć jaje na volu losu, kab uschodni susied zrabiŭ jaje sajuznaj dziaržavaj ci filijałam? Intares Rasiei — nablizić da siabie maksymalna, intehravać, naš (intares) — kab Biełaruś, jak naša susiedka, była demakratyčnaj družalubnaj dziaržavaj», — kazaŭ palityk.
Paśla žorstkaha razhonu akcyjaŭ pratestu ŭ žniŭni 2020 hodu Saŭlus Skviarnialis prapanavaŭ, kab krainy Bałtyi vystupili pasiarednikami dla abmierkavańnia sytuacyi ŭ Biełarusi z pradstaŭnikami biełaruskich uładaŭ. Tady jon nie vyklučaŭ mahčymaści takoj sustrečy ŭ Miensku.
«My šukajem sposaby, kab instytut pasiarednictva zapracavaŭ. I siońnia robiacca kroki, mahčyma, buduć niejkija naviny. Mahčyma, adzin z varyjantaŭ — peŭnyja kantakty z uradam. Abmiarkoŭvajecca, buduć hetyja kantakty na ŭzroŭni ministraŭ zamiežnych spraŭ ci na ŭzroŭni premjeraŭ», — zajaŭlaŭ Saŭlus Skviarnialis 20 žniŭnia 2020 hodu.
Razam z kalehami z Estonii i Łatvii jon zaklikaŭ ułady Biełarusi pravieści novyja vybary.
Sytuacyju ŭ Biełarusi jon u toj čas abmiarkoŭvaŭ i ź Śviatłanaj Cichanoŭskaj.
«My abmierkavali šmat pytańniaŭ — ad pobytavych da sytuacyi ŭ Biełarusi, jakija mahčymyja rašeńni, jakija jość plany, perspektyvy. Hałoŭnaje, što čałaviek, jaki, pa sutnaści, maje status faktyčnaha lidera krainy, jaki vybraŭ časovaje znachodžańnie ŭ Litvie, kab byli zabiaśpiečanyja ŭsie ŭmovy jak dla pracy, tak i dla žyćcia. Ja dakładna viedaju, što jość rašučaść, kali budzie mahčymaść, bačna, što jana sapraŭdy choča i imkniecca viarnucca ŭ Biełaruś», — zajaŭlaŭ novy śpikier litoŭskaha parlamentu čatyry hady tamu.