Алексіевіч пра рускую літаратуру: Сапраўднае мастацтва не адказвае за імперскія амбіцыі
Пісьменніца і нобелеўская лаўрэатка Святлана Алексіевіч у спецвыпуску ТОКу адказала на каментарыі наконт сваіх выказванняў пра рускую літаратуру.
18.11.2024 / 09:00
Святлана Алексіевіч. Фота: «Наша Ніва»
У вялікай размове ў ТОКу Святлана Алексіевіч заўважыла: «Калі вы адмовіцеся чытаць Чэхава і Дастаеўскага, то ўпадзеце ў правінцыйнасць». Гэтыя словы выклікалі больш за ўсё эмоцый у гледачоў і чытачоў. Многія ўбачылі ў гэтым імкненне Алексіевіч паставіць рускую літаратуру вышэй за літаратуры іншых краін і ўвогуле сусветную.
Таму пісьменніцу папрасілі патлумачыць яе стаўленне да рускай літаратуры ў кантэксце сусветнай і адказаць на пытанне, ці вышэйшыя за іншых пісьменнікаў Дастаеўскі і Чэхаў.
Яна нагадала, як змяняліся адносіны да нямецкай культуры ў Еўропе:
«Калісьці пасля Другой сусветнай вайны не слухалі нямецкую музыку, не чыталі вершы, імкнуліся не размаўляць на гэтай мове. А сёння музыка Бетховена з'яўляецца гімнам Еўрасаюза. Гэта сведчыць аб тым, што мастацтва не адказвае часцей за ўсё — калі гэта сапраўднае мастацтва — ні за імперскія амбіцыі, ні за тысячы смерцяў. Гэта няма чаго ставіць у віну мастацтву».
Пісьменніца адзначыла, што разумее адносіны да рускай мовы і культуры, якія цяпер прысутнічаюць ва ўкраінскім грамадстве.
«Я разумею настроі ўкраінскіх сяброў — я нават некаторых з іх згубіла, — іх адчай, іх слёзы, іх бяссілле, скажам так. Яны шукаюць вінаватых усюды, і мова таксама становіцца вінаватай».
«Я яшчэ раз настойваю — мова не вінаватая ў тым, што адбываецца. І я не гаварыла, што Чэхаў і Дастаеўскі вышэйшыя за ўсе літаратуры. Гэта няпраўда. Таму што гэта не так. І гэта ніхто не дазволіць сабе з пісьменнікаў сказаць», — падкрэсліла Алексіевіч.
У той жа час яна падзялілася сваімі назіраннямі пра адносіны да рускай літаратуры ў свеце: «Вось я аб'ехала ўвесь свет. І калі гаварыць пра рускую літаратуру, то адразу згадвалі Чэхава, Дастаеўскага, Талстога. І нават вельмі вялікія заходнія пісьменнікі гаварылі аб тым, што выраслі і з Талстога. Так што гэты факт ніхто не перакрэсліць. Што гэта вялікая літаратура, гэта праўда».
«Не трэба гэта імкнуцца перакрэсліваць. Іншая рэч, што нам трэба знайсці са сваёй [беларускай] літаратурай месца ў гэтым вялікім свеце», — параіла пісьменніца.
Глядзіце цалкам:
Алексіевіч: Пад сцягам Пуціна збіраецца ўсё фашыствуючае ў свеце
Алексіевіч: Дыктатура робіць нас дурнейшымі, бо мы абмяркоўваем гэта вар'яцтва
Алексіевіч: Я вярнуся, калі народ вернецца