Навукоўцы адшукалі імя аўтара Мінскага тафсіра, першага кананічнага перакладу Карана на еўрапейскую мову
Навуковай знаходкай падзялілася Мусульманскае рэлігійнае аб’яднанне ў Беларусі.
21.11.2024 / 00:21
Фота: сайт Мусульманскага рэлігійнага аб'яднання.
Пра гэта паведамляе выданне Reform.news
Імя моваведа — Абу Раджаб Урыяш ібн Ісмаіл Клімовіч. Згадку пра мулу мячэці Мінска «Ур’яша Шламовіча» (арыг.: Uryasz Szlamowicz) удалося адшукаць навуковай супрацоўніцы Інстытута гісторыі Акадэміі навук Надзеі Палтаржыцкай у Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі.
«Намеснік муфтыя Максат Авезаў, праводзячы даследаванні выбітнага помніка ісламскай думкі Беларусі, так званага «Мінскага тафсіра», які стаў першым кананічным перакладам Карана на еўрапейскую мову, здолеў ідэнтыфікаваць поўнае імя аўтара перакладу», — адзначаецца на сайце аб’яднання.
Згодна з «другім» калафонам рукапісу, аўтарам перакладу з’яўляўся «імам мусульман горада Мінск, Ур’яш ібн Ісмаіл Шлама[…]».
Максат Авезаў меркаваў, што зацёртае прозвішча аўтара перакладу Карана павінна чытацца як «Шламаўскі».
Каб пацвердзіць або абвергнуць гэты варыянт чытання, трэба было вызначыць любое згадванне яго імя ў іншых дакументах.
Тады намеснік муфтыя звярнуўся да старшай навуковай супрацоўніцы Інстытута гісторыі Нацыянальнай акадэміі навук Надзеі Палтаржыцкай, якой удалося ў Нацыянальным гістарычным архіве знайсці дакумент, датаваны 8 ліпеня 1679 года. Дакумент сведчыў пра куплю нерухомасці мінскім мусульманінам Х. Ільяшэвічам ад іншага мусульманіна Смольскага, і змяшчаў паказанні сведкі мулы мячэці Мінска «Ур’яша Шламовіча» (арыг.: Uryasz Szlamowicz).
«Гэтая падзея адбывалася за сем гадоў да завяршэння напісання Мінскага перакладу Карана. Такім чынам, мы сёння нарэшце змаглі вывесці з забыцця поўнае імя аўтара Мінскага тафсіра — Абу Раджаб Ур’яш ібн Ісмаіл Шламовіч», — Мусульманскае рэлігійнае аб’яднанне называе знаходку сенсацыяй.
Мінскі тафсір — выбітны помніка пісьменства татараў былога Вялікага Княства Літоўскага (ВКЛ). Рукапісу, пра існаванне якога ў зборах ЦНБ (Цэнтральнай навуковай бібліятэкі імя Якуба Коласа Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі) стала вядома на пачатку 2000-х гадоў, прысвечаны некалькі артыкулаў айчынных і польскіх даследчыкаў.
Так, згодна з даследаваннем Міхаіла Тарэлкі, мова Мінскага тафсіра — гэта пераклад Карана на польскую мову з дзвюма істотнымі асаблівасцямі. Па-першае, яна насычана беларускімі элементамі, што натуральна для тэксту, створанага на этнічнай беларускай тэрыторыі. Па-другое — мае моцны ўплыў мовы арыгінала (арабскай) на сінтаксіс мовы перакладу, што характэрна для перакладаў Святога Пісання.
Пайшоў з жыцця першы муфтый Беларусі
Сталінкі, саборы, мячэці. Чым расійская архітэктура абавязана Беларусі