Купаўся ў моры, хадзіў у горы і зарабіў 8 тысяч еўра. Беларус расказаў пра сваю сезонную працу ў Харватыі
Арцём (імя змененае) жыве ў Польшчы амаль два гады. Ён працаваў садоўнікам, на складзе, у бары, але на кожным працоўным месцы бачыў недахопы. Тады беларус стаў шукаць працу ў іншай краіне — і ўладкаваўся на сезон у адзін з бараў у Харватыі. За няпоўныя пяць месяцаў ён зарабіў 7 тыс. еўра і атрымаў яшчэ 1 тыс. еўра чаявых. Пра ўмовы і рызыкі такой працы ён расказаў выданню Most.
02.12.2024 / 22:16
Здымак ілюстрацыйны. Фота: freepik.com
«Нідзе не сустракаў такога стаўлення да працы, як у Мінску»
Арцёму 30 гадоў. У Мінску ён працаваў у гатэльна-рэстаранным бізнэсе, і гэтая праца беларусу была па душы. Але ў 2020 годзе мужчына вырашыў з'ехаць з Беларусі. Спачатку перыядычна вяртаўся на Радзіму, а ў 2022 годзе пакінуў краіну назусім. Жыў у Грузіі і Арменіі, а потым выехаў у Польшчу.
Тут знайсці працу ў той жа сферы ўдалося не адразу. Арцём працаваў на складзе, быў садоўнікам. Але прызнаецца, што на гэтых месцах доўга не пратрымаўся: было цяжка. А потым мужчына знайшоў вакансію бармэна ў толькі што адкрытай установе, якое належала выхадцам з Украіны. У калектыве таксама былі эмігранты-ўкраінцы і беларусы.
«Я быў рады вярнуцца пасля перапынку ў гэтую сферу, памятаў, як працаваць: у свеце кактэйляў асабліва нічога не памянялася (смяецца). Я цаніў сферу гасціннасці, у мяне было дакладнае ўяўленне, як абслугоўваць гасцей», — успамінае першыя эмоцыі Арцём.
Аднак з часам праца яго расчаравала, узровень абслугоўвання ва ўстанове ён называе сярэднім. У параўнанні з тым, да чаго прызвычаіўся Арцём у Мінску, тут відавочна недапрацоўвалі.
«Нідзе больш я не сустракаў такога якаснага стаўлення да працы, як у Мінску, — успамінае ён. — І я гэта шукаю цяпер усюды — гэта банальная ахайнасць і барны перфекцыянізм. Я люблю камфорт. Каб усё было арганізавана дакладна».
Хостэл з харчаваннем ці дом каля мора
Тады беларус задумаўся пра пошук працы ў іншай краіне Еўропы. І аднойчы ў сацсетках у знаёмай убачыў запрашэнне на сезонную працу ў Харватыі — таксама ў грамадскім харчаванні, працадаўца даваў жыллё.
«Мне спатрэбілася даведка пра несудзімасць у Польшчы, трэба было зрабіць на яе апастыль і пераклад на англійскую. Анлайн падпісаў дамову з працадаўцам», — расказвае Арцём.
На месцы аказалася, што можна выбраць адзін з двух варыянтаў пражывання — у хостэле недалёка ад рэстарана, куды ўладкаваўся беларус, там давалі да таго ж талоны на ежу ў мясцовай сталовай. Або ў трохпавярховым доме каля мора, за 40 хвілін дарогі ад рэстарана.
Арцём выбраў другі варыянт. У пакоі з ім жыў яшчэ адзін хлопец з Беларусі, у доме была агульная прасторная кухня, а з акна адкрываўся выдатны від на мора. Праязны да працы абыходзіўся ў 60 еўра ў месяц.
Спачатку Арцём зарэгістраваўся ў паліцыі як турыст, але неўзабаве атрымаў OIB — ідэнтыфікацыйны нумар. Ён патрэбны, каб афіцыйна працаваць і плаціць падаткі. OIB дзейнічаў да канца працоўнай дамовы.
«Цярпела якасць, але ніхто гэтага не заўважаў»
З калегамі па рэстаране адносіны склаліся добрыя, працаваць у калектыве было камфортна.
«Большая частка персаналу — беларусы. Былі яшчэ індыйцы, бразільянка, францужанка, аргенцінцы, іспанцы. Там спачатку ўсё здалося вельмі мілым. Першае ўражанне было прыемным: незвычайнае нешта, новае, цёпла сустрэлі мяне».
Але мець зносіны з супрацоўнікамі з іншых краін Арцёму было цяжка: англійская ў яго не вельмі добрая.
У абавязкі Арцёма ўваходзіла запаўняць бар і аддаваць кактэйлі ды напоі, а таксама мыць посуд з дапамогай посудамыйнай машыны. Першыя дні мужчына працаваў адзін, а затым у яго з'явілася памочніца. Яна дапамагала мыць посуд і аддаваць простыя заказы.
«Пазнаёміўся з картай алкаголю, [даведаўся], што яны гатуюць. Месца на бар наогул не падобна — хутчэй кухонны стол з кавамашынай, цьмянае святло і мала месца. Гасцей можна ўбачыць, толькі калі яны будуць праходзіць у прыбіральню, — апісвае Арцём. — Заказы аддавалі хутка: зрабіў, наліў і аддаў. Госць хутка атрымаў заказ. З-за гэтага цярпела якасць. Але неўзабаве я зразумеў, што ніхто гэтага не заўважае, а візуальны складнік мае апошняе значэнне».
«Калі нешта не падабаецца — едзь назад у Беларусь, Лукашэнка забярэ ў войска»
Арцём працаваў па восем гадзін шэсць дзён на тыдзень. З часам стала зразумела, што кіраўніку рэстарана не падабаецца ягоны тэмп.
«На кухні заказы аддавалі хутчэй, а напоі рыхтаваліся павольней. Ён сказаў, каб я наліваў алкаголь на вока, а не выкарыстоўваў свае мерныя прыстасаванні. Галоўнае — рабіць хутчэй, і не важна, калі наліта будзе крыху больш або менш. У гэтым месцы не вялі ўлік. Я не мог пагадзіцца з такім падыходам да працы і папрасіў хоць бы купіць мне на кожную бутэльку дазатар для паляпшэння працы».
Арцём сцвярджае, што кіраўнік дазваляў сабе павышаць голас на жанчын, і праз гэта цярпела атмасфера ў калектыве.
«Мне ніхто не казаў: «Калі не падабаецца, сыходзь». Але іншым казалі: «Калі нешта не падабаецца — едзь назад у Беларусь, Лукашэнка забярэ ў войска».
«Кожны дзень я купаўся ў моры — раніцай і ноччу пасля працы»
Адзіны выхадны панядзелак члены калектыва праводзілі разам: ездзілі па краіне, збіраліся на сумесныя вячэры. Беларусы разам рыхтавалі дранікі, халаднік, боршч або сырнікі. Ды і ў іншыя дні вольны час Арцёма быў вельмі насычаным.
«Кожны дзень я купаўся ў моры — раніцай і ноччу пасля працы. Некалькі разоў схадзіў у бліжэйшыя горы. Ездзіў у суседнія гарады на шпацыр, знаёміўся з суседзямі. Даведаўся, якія віны робяць у Харватыі, традыцыйныя харвацкія настойкі: Orahovac (гэта настойка, прыгатаваная на аснове грэцкіх арэхаў) і Рelinkovac (горкі лікёр, які вырабляецца на аснове палыну і іншых траў)».
1500 еўра для мясцовых жыхароў невялікія грошы
У месяц Арцём зарабляў 1500 Еўра. Кажа, для мясцовых жыхароў гэта даволі невялікая сума, такую працу яны гатовыя выконваць за заробак ад 1800 еўра.
За няпоўныя пяць месяцаў беларус зарабіў 7 тыс. еўра і яшчэ каля 1 тыс. склалі чаявыя.
Мужчына лічыць Харватыю даволі дарагой краінай. Кажа, на харчаванне і дробныя выдаткі ў яго па першым часе ішло каля 800 еўра ў месяц. Потым ён перагледзеў выдаткі і здолеў удвая іх скараціць.
Да канца тэрміну Арцём не дапрацаваў, з'ехаў на некалькі тыдняў раней.
«Я даў максімальную магчымасць гэтаму месцу», — тлумачыць ён.
Але дадае, што ўсё ж раіць паспрабаваць гэты спосаб павандраваць і зарабіць.
Калі ў Заходняй Еўропе не крызіс, то што такое крызіс?
Амерыканец жадае вучыцца ў Беларусі. Вось што яго пужае
«Двойчы атрымлівала па «шапцы», калі працавала да 8-9 вечара». Пра што марыць беларуска ў Швецыі