Перад ударам «Арэшніка» па Дняпры кіраўніцтва Расіі эвакуявалася на Урал
Ветэран украінскай вайсковай разведкі расказаў цікавыя дэталі, якія спадарожнічалі апошнім падзеям вайны, і патлумачыў, якая цяпер найбольшая праблема Украіны ў вайне з Расіяй.
11.12.2024 / 18:58
Фота: Gavriil Grigorov, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP
Украінскі ютуб-канал «Суспільне Новини» паразмаўляў з Антонам Муравейнікам, які зараз з’яўляецца кіраўніком аналітычнага аддзела Цэнтру ініцыятыў «Повернись живим» («Вярніся жывы»).
У чым сэнс удараў «Арэшнікам»?
21 лістапада Расія нанесла ракетны ўдар «Арэшнікам» па Дняпры. Пасля гэтага Пуцін прыгразіў, што такія атакі могуць паўтарацца і нават намякнуў на магчымасць удараў па краінах, якія падтрымліваюць Украіну дальнабойнай зброяй. Фактычна гэта была пагроза на адрас ЗША і Вялікабрытаніі.
Муравейнік параўноўвае сітуацыю з логікай ядзернага стрымлівання: бакі дэманструюць сілу, але імкнуцца пазбегнуць эскалацыі, бо ніхто не хоча глабальнай вайны. Паводле яго, калі б ракета падобнага тыпу трапіла на тэрыторыю ЕС, краіны Захаду адрэагавалі б рашуча.
Па сутнасці, Расія прадэманстравала працэдуру, якая нагадвае ядзерны ўдар: боегалоўка была звычайнай, але кіраўніцтва РФ на час запуску пакінула Маскву і вылецела на Урал.
Гэта выглядала як адпрацоўка поўнага алгарытму ядзернага нападу — з эвакуацыяй кіраўніцтва, папярэджаннем партнёраў і запускам ракеты.
Такія дзеянні маюць на мэце націснуць на Захад, і, паводле Муравейніка, гэты крок сапраўды ўразіў некаторых еўрапейцаў.
Цяпер Расія дыктуе ўмовы на фронце. Але не гэта галоўная праблема
«Цяпер Расія фактычна дыктуе ўмовы на фронце, — адзначае Муравейнік. — Яна валодае стратэгічнай ініцыятывай і імкнецца дасягнуць раўнавагі, якая дазволіць кантраляваць перамоўныя ўмовы».
Аднак, тлумачыць аналітык, гэта яшчэ не катастрофа. Ён выдзяляе тры ўзроўні ўспрымання вайны: тактычны, аператыўны і стратэгічны.
На вышэйшым узроўні часовыя страты пазіцый не з’яўляюцца крытычнымі. Няма сэнсу ўтрымліваць кожнае сяло коштам вялізных страт.
Куды важней — агульная аператыўная карціна і рацыянальнае выкарыстанне рэсурсаў.
Пасля страты кадравага ядра ў 2022—2023 гадах украінскай арміі было складана наладзіць зладжанасць і эфектыўную падрыхтоўку. У войска прыйшло шмат людзей без вайсковага досведу і адукацыі, а стварэнне новых брыгад часта адбываецца без дастатковай падрыхтоўкі.
Муравейнік прапануе канцэнтравацца на развіцці баяздольных падраздзяленняў, якія ўжо паказалі эфектыўнасць. Гэтыя брыгады могуць ствараць замкнёны цыкл: набор, падрыхтоўка, прымяненне.
Сістэмнае мысленне і гнуткі падыход з’яўляюцца ключавымі. Бюракратыя, нерашучасць і залішняя нарошчвальнасць структур перашкаджаюць хуткаму вырашэнню праблемаў.
Жанчына-салдат Узброеных сіл Украіны з палявымі кветкамі. Здымак ілюстрацыйны. Фота: Getty Images
Дзе пануе «савок»
Муравейнік адзначае, што пасля зменаў у заканадаўстве Украіна змагла лепш арганізаваць улік прызыўных кадраў, але гэта павялічыла нагрузку на навучальныя цэнтры. Сістэма падрыхтоўкі не паспявае за тэмпамі мабілізацыі. На аднаго інструктара прыпадае занадта шмат навучэнцаў, што негатыўна ўплывае на якасць.
Якасць падрыхтоўкі моцна залежыць ад умоў: у некаторых цэнтрах усё наладжана, інструктары матываваныя, а дзе-нідзе захоўваецца «савок» з дрэннай арганізацыяй і нізкай матывацыяй.
Муравейнік заклікае павялічыць магчымасці навучальных цэнтраў, колькасць інструктараў і матэрыяльную базу, каб збалансаваць патрэбы фронту і якасць падрыхтоўкі. Але рабіць гэта гнутка і ў адпаведнасці з бягучымі выклікамі.
Недахоп зброі немагчыма кампенсаваць
Паводле Муравейніка, заходнія краіны вельмі марудна павялічваюць вытворчасць зброі, што абмяжоўвае пастаўкі для Украіны. У такой сітуацыі Украіне складана весці эфектыўную контратаку.
Кампенсаваць недахоп зброі і рэсурсаў паніжэннем прызыўнога ўзросту немагчыма. Таму заклікі некаторых заходніх партнёраў да паніжэння прызыўнога ўзросту (напрыклад, з 25 да 18 гадоў), «выглядаюць абсалютна крывадушна», падкрэслівае аналітык.
Калі ўкраінскае войска будзе належна забяспечана зброяй, артылерыйскімі снарадамі і тэхнікай, «патрэба ў дадатковым прызыве маладзёнаў можа быць нашмат меншая».
Як вытрымаць у доўгай вайне?
Муравейнік падкрэслівае, што галоўным рэсурсам вытрымкі з’яўляецца эфектыўная дзяржаўная палітыка.
У першыя гады вайны патрыятычны ўздым кампенсаваў недахоп рэформаў. Але час ідзе, людзі стамляюцца і баявы дух зніжаецца.
Цяпер патрэбна сістэмнае абнаўленне арміі, павышэнне эфектыўнасці кіравання і падрыхтоўкі. Дзяржава павінна паказаць людзям перспектыву, каб яны разумелі, што іх намаганні не дарэмныя.
Без рэальных рэформаў лозунг «трэба трымацца» ўжо не спрацуе.
Ва Украіне паспяхова выпрабаваная новая ракета «Рута»
Зяленскі казаў пра бяспеку, а Трамп — пра неадкладнае спыненне агню. Дэталі сустрэчы ў Парыжы
Макрон збіраецца ў Польшчу для абмеркавання планаў міратворчай місіі ва Украіне
Апошні рывок. Што будзе гэтай зімой на полі бою ва Украіне?
Зяленскі адказаў на заклік адміністрацыі Байдэна зменшыць мабілізацыйны ўзрост да 18 гадоў
Украінец-ухіліст захрас у цясніне ў гарах, яго выратавала кацяня