Данія ўзмацняе абарону Грэнландыі. Трамп нядаўна зноў загаварыў пра жаданне набыць яе
«Грэнландыя — наша. Мы не прадаёмся і ніколі не будзем прадавацца. Мы не павінны прайграць нашу доўгую барацьбу за свабоду», — адказаў яму прэм’ер-міністр Грэнландыі Мутэ Эгедэ.
25.12.2024 / 09:31
Сталіца Грэнландыі — Нуук, у ім жыве ўсяго 19 800 чалавек. Фота: AP Photo/David Goldman, File
Урад Даніі абвясціў пра значнае павелічэнне выдаткаў на абарону Грэнландыі, праз некалькі гадзін пасля таго, як абраны прэзідэнт ЗША Дональд Трамп заявіў пра жаданне набыць гэтую арктычную тэрыторыю, піша Бі-бі-сі.
Міністр абароны Даніі Троэльс Лунд Поўльсен паведаміў, што сума пакета складзе «двухзначную лічбу ў мільярдах» у дацкіх кронах, што не менш за 1,5 млрд даляраў.
У панядзелак Трамп заявіў, што валоданне і кантроль над велізарным востравам — «абсалютная неабходнасць» для ЗША.
У Грэнландыі, аўтаномнай тэрыторыі Даніі, знаходзіцца буйная амерыканская касмічная база «Пайтуфік».
Востраў мае стратэгічнае значэнне для ЗША, паколькі размешчаны на найкарацейшым шляху ў Еўропу. Акрамя таго, Грэнландыя багатая на карысныя выкапні і нафту.
Поўльсен заявіў, што пакет мер дазволіць набыць два новыя інспекцыйныя караблі, два беспілотнікі далёкага радыусу дзеяння і дзве дадатковыя каманды для сабачых запрэжак.
Таксама прадугледжана фінансаванне пашырэння штата арктычнага камандавання ў сталіцы Нууку і мадэрнізацыя аднаго з трох асноўных грамадзянскіх аэрапортаў Грэнландыі для абслугоўвання сучасных знішчальнікаў F-35.
«Мы не ўкладалі дастаткова сродкаў у Арктыку цягам многіх гадоў, цяпер мы плануем узмацніць сваю прысутнасць», — сказаў ён.
Міністр абароны не назваў дакладную суму пакета, але дацкія СМІ ацанілі яе ў 12-15 млрд крон.
Гэтая заява была зроблена на наступны дзень пасля таго, як Трамп заявіў у сваёй сацыяльнай сетцы Truth Social:
«У мэтах нацыянальнай бяспекі і свабоды ва ўсім свеце Злучаныя Штаты Амерыкі лічаць, што валоданне і кантроль над Грэнландыяй — гэта абсалютная неабходнасць».
«Грэнландыя — наша. Мы не прадаёмся і ніколі не будзем прадавацца. Мы не павінны прайграць нашу доўгую барацьбу за свабоду», — адказаў яму прэм’ер-міністр Грэнландыі Мутэ Эгедэ.
Аналітыкі адзначаюць, што план узмацнення абароны вострава абмяркоўваецца ўжо даўно, і яго не варта разглядаць як прамы адказ на каментары Трампа.
Да гэтага часу Данія вельмі павольна павялічвала свой ваенны патэнцыял у Грэнландыі, але, як лічаць эксперты, калі краіна не зможа абараніць воды вакол тэрыторыі ад пасягальніцтваў Кітая і Расіі, то патрабаванні ЗША ўзмацніць кантроль, хутчэй за ўсё, павялічацца.
Сцэен К'ергур з Дацкай акадэміі абароны мяркуе, што Трамп, магчыма, хацеў аказаць ціск на Данію, каб прымусіць яе зрабіць такі крок.
«Хутчэй за ўсё, гэта выклікана тым, што Трамп зноў звярнуў увагу на неабходнасць кантролю над паветранай і марской прасторай вакол Грэнландыі, а таксама падзеямі ўнутры самой Грэнландыі, дзе некаторыя разглядаюць супрацоўніцтва са ЗША — нядаўна быў адкрыты новы міжнародны аэрапорт у Нууку», — сказаў ён BBC.
«Думаю, Трамп паступіў разумна… Павысіўшы голас, ён прымусіў Данію расставіць прыярытэты ў пытаннях свайго арктычнага ваеннага патэнцыялу і пры гэтым не нёс выдаткаў на вельмі неамерыканскую сістэму сацыяльнага забеспячэння», — дадаў ён, маючы на ўвазе моцную залежнасць Грэнландыі ад субсідый з Капенгагена.
Падчас свайго першага тэрміну Трамп у 2019 годзе прапанаваў ЗША набыць Грэнландыю. Ідэя адразу была катэгарычна адхілена як Даніяй, так і ўладамі вострава.
Тагачасны прэм’ер-міністр Грэнландыі Кім Кільсэн адказаў Трампу: «Грэнландыя не прадаецца і не можа быць прададзена, але Грэнландыя адкрытая для гандлю і супрацоўніцтва ў ваенным і эканамічным плане з ЗША».
Тады ж прэм’ер-міністр Даніі Метэ Фрэдрыксан назвала прапанову Трампа «абсурднай». У адказ прэзідэнт ЗША назваў яе «агіднай» і адмяніў візіт у Капенгаген.
Упершыню ідэя пакупкі Грэнландыі была выказана ў 1860-х гадах падчас прэзідэнцтва Эндру Джонсана, якога, дарэчы, як і Трампа, хацелі падвергнуць імпічменту.