Vučonyja znajšli ŭ mozhu «punkt stareńnia», jaki moža być klučom da daŭhalećcia

Kletki, raźmieščanyja ŭ adnoj z abłaściej hipatałamusa, adyhryvajuć važnuju rolu ŭ kantroli pracesu stareńnia. Palepšyć ich funkcyju možna źmienaj racyjonu charčavańnia i ładu žyćcia.

11.01.2025 / 16:18

Ilustracyjnaje fota: Luis Alvarez / Getty Images

Mozh adyhryvaje istotnuju rolu ŭ pracesie stareńnia, i navukoŭcy ź Instytuta Alena ŭ ZŠA miarkujuć, što im udałosia vyznačyć kankretnyja kletki, jakija jaho kantralujuć. Dla hetaha jany stvaryli maštabnuju kartu kletak mozhu maładych (2 miesiaca) i starych (18 miesiacaŭ) myšej. Jana adkryvaje novyja mahčymaści dla razumieńnia stareńnia i jaho suviazi z chvarobami. Svaimi vynikami jany padzialilisia na staronkach časopisa Nature.

Myšy byli abranyja tamu, što majuć šmat supolnych rys z čałaviekam u struktury i funkcyjach mozhu, a taksama ŭ miechanizmach stareńnia. Ich adnosna karotki žyćciovy cykł dazvalaje lohka nazirać za źmienami, źviazanymi sa stareńniem, na praciahu ŭsiaho ich žyćcia. Daśledčyki adznačajuć, što 18-miesiačnyja myšy prykładna adpaviadajuć «čałavieku poźniaha siaredniaha ŭzrostu».

Vučonyja zhrupavali 1,2 miljona kletak mozhu myšej u 847 roznych typaŭ, a taksama zdoleli identyfikavać kala 2500 hienaŭ, jakija mianiajucca sa stareńniem.

Daśledavańnie pakazała, što ŭ starejučym mozhu aktyŭnaść hienaŭ, źviazanych z zapaleńniem, uzrastaje, u toj čas jak aktyŭnaść hienaŭ, nieabchodnych dla funkcyjanavańnia niejronaŭ ci zdolnaści pieradavać i apracoŭvać infarmacyju, źnižajecca.

Vučonyja vyjavili kancentracyju hetych źmien u hipatałamusie. Pryčym najbolš istotnyja źmieny ekspresii hienaŭ byli znojdzieny ŭ typach kletak, što znachodziacca pobač z trecim žałudačkam hipatałamusa i adyhryvajuć važnuju rolu ŭ spažyvańni ježy, enierhietyčnym hamieastazie, abmienie rečyvaŭ i ŭ tym, jak naš arhanizm vykarystoŭvaje pažyŭnyja rečyvy. Heta miesca atrymała nazvu «centralnaha punkta stareńnia».

Pa słovach aŭtaraŭ, atrymanyja imi źviestki paćviardžajuć raniej vyjaŭlenuju suviaź pamiž stareńniem i źmienami ŭ abmienie rečyvaŭ i źjaŭlajucca zychodnym punktam dla bolš hłybokaha vyvučeńnia taho, jak dyjeta, ład žyćcia ci farmaceŭtyčnyja preparaty mohuć palehčyć abo zapavolić paharšeńnie zdaroŭja mozhu, źviazanaje z uzrostam.

Adsočvajučy najbolš uraźlivyja typy kletak, daśledčyki spadziajucca raspracavać stratehii — dyjetyčnyja abo farmaceŭtyčnyja, — jakija dapamohuć padtrymlivać zdarovuju rabotu mozhu da hłybokaj staraści.

Čałaviek zdolny źmianić mnohaje, a što z ułasnym stareńniem?

Vučonyja adkryli amaładžalny efiekt raspaŭsiudžanaha preparatu ad dyjabietu

Vučonyja vyznačyli ŭ žyćci čałavieka dva piki stareńnia

Ci adpaviadaje vaša fizičnaja forma vašym hadam? A nu praviercie z dapamohaj hetych testaŭ

Źmiena zvyčak zapavolvaje stareńnie

Antoś Župran