Vučonyja znajšli «mahistral dynazaŭraŭ» uzrostam 166 miljonaŭ hadoŭ

Piać dynazaŭraŭ prajšli pa adnym i tym ža miescy ŭ sučasnaj Anhlii.

08.01.2025 / 19:55

«Šaša dynazaŭraŭ». Skryn videa: InsideEdition / YouTube

Jak piša The Washington Post, minułym letam rabočy karjera ŭ hrafstvie Oksfardšyr zaŭvažyŭ na ziamli niezvyčajnyja niaroŭnaści, jakija navukoŭcy paśla identyfikavali jak ślady dynazaŭraŭ. Hety karjer užo byŭ viadomy paleantołaham: u 1997 hodzie tut znajšli kala 40 śladoŭ, siarod jakich byŭ śled miehałazaŭra — pieršaha dynazaŭra, apisanaha navukoŭcami ŭ 1824 hodzie.

Ciapier u adnym miescy vyjaŭlena kala 200 novych śladoŭ, pakinutych jak minimum piaćciu dynazaŭrami. Hetaje ŭnikalnaje miesca navukoŭcy nazvali «mahistrallu dynazaŭraŭ».

Ekśpierty z Oksfardskaha i Birminhiemskaha ŭniviersitetaŭ ličać, što čatyry sieryi šyrokich śladoŭ naležać cetyjazaŭram (Cetiosaurus) — hihanckim travajednym dynazaŭram daŭžynioj da 18 mietraŭ. Jany mieli šyju prykładna takoj ža daŭžyni, jak tułava, a ich chvost składaŭsia prykładna z 40 pazvankoŭ.

Piaty nabor śladoŭ, pavodle acenak, pakinuŭ miehałazaŭr (Megalosaurus) — drapiežnik daŭžynioj kala 9 mietraŭ, jaki chadziŭ na mahutnych zadnich łapach i pakidaŭ charakternyja trochpalcavyja ślady z vostrymi kipciurami.

Samaja doŭhaja z darožak ciahniecca bieśpierapynna amal na 150 mietraŭ, a najbolš hłyboki adbitak ucisnuty ŭ hrunt na 50 santymietraŭ. U adnym miescy ślady drapiežnika i travajednaha dynazaŭra pierasiakajucca, što vyklikaje cikavaść da mahčymych uzajemadziejańniaŭ pamiž imi.

Vučonyja daśledujuć ślady dynazaŭraŭ. Skryn videa: InsideEdition / YouTube

Čatyry ź piaci dynazaŭraŭ ruchalisia ŭ adnym kirunku — na poŭnač. Heta supadaje z bolšaściu inšych śladoŭ, znojdzienych pablizu. Nieviadoma, ci mieli jany adnu metu, ale daśledčyki miarkujuć, što cetyjazaŭry mahli iści hrupaj, pakolki hety vid časta vandravaŭ statkami.

Nielha dakładna skazać, ci byli ślady pakinutyja adnačasova, ale ich dobraja zachavanaść śviedčyć, što pamiž imi prajšli nie bolš za niekalki tydniaŭ ci miesiacaŭ.

Dziakujučy analizu mikraskapičnych reštkaŭ u parodzie, vučonyja zmahli datavać ślady siarednim jurskim pieryjadam, kala 166 miljonaŭ hadoŭ tamu. U toj čas, kali hłabalny klimat byŭ ciaplejšy, a ŭzrovień mora vyšejšy, hety rajon sučasnaj Anhlii byŭ u značnaj stupieni pahružany ŭ vadu, a drobnyja łahuny byli padzielenyja hleistymi vodmielami.

Ślady zachavalisia dziakujučy aptymalnym umovam: miakki hlej dazvoliŭ sfarmiravać vyraznyja kontury, ale nie byŭ nastolki vilhotnym, kab ślady razmyvalisia. Paśla jany byli schavanyja płastami śviežych adkładaŭ, jakija zachavali ich dla budučych pakaleńniaŭ.

Daśledčyki vykarystoŭvali drony i sučasnyja mietady fatahrafii, kab stvaryć 3D-madel miascovaści, što dazvoliła ŭdakładnić ruch dynazaŭraŭ i asablivaści ich žyćcia.

Analiz pakazaŭ, što dynazaŭry ruchalisia pavolna, prykładna z chutkaściu sučasnaha čałavieka — kala 5 kiłamietraŭ u hadzinu. Naprykład, ślady miehałazaŭra daŭžynioj 65 santymietraŭ raźmieščanyja na adlehłaści 2,7 m adzin ad adnaho, što adpaviadaje chutčej prahułcy, čym biehu.

Paleantołahi nadajuć vialikaje značeńnie śladam, tamu što ŭ mnohich adnosinach jany dapamahajuć atrymać bolš viedaŭ, čym mohuć dać vykapni kostak žyvioł. Pa słovach daśledčykaŭ, heta padobna da mašyny času, bo dazvalaje zirnuć na toje, jak dva vidy ŭzajemadziejničali z navakolnym asiarodździem.

Na vulicy Minska vypaŭźli dynazaŭry

Navukoŭcy raskazali, jak drapiežnyja dynazaŭry rabilisia viehietaryjancami

Źjaviłasia novaja teoryja śmierci dynazaŭraŭ: jany prosta atrucilisia 

Antoś Župran