U Minsku śmiarotnaść ad karanavirusa zanižali bolš čym u 4 razy
Ułady Biełarusi ŭ razy zanižali statystyku zachvorvańnia i śmiarotnaści ad COVID-19. Arhanizacyja BELPOL pieradała «Biełsatu» niekalki źlitych dakumientaŭ, źviazanych z naradžalnaściu i śmiarotnaściu ŭ Biełarusi, a taksama kolkaściu zarehistravanych vypadkaŭ COVID-19 i śmierciaŭ ad karanavirusa.
13.01.2025 / 10:46
Ilustracyjny zdymak. Fota: AP Photo / Jean-Francois Badias
Z kavidam niepasredna źviazanyja dva dakumienty. Pieršy — realnaja kolkaść zarehistravanych vypadkaŭ COVID-19 u Biełarusi z raźbiŭkaj pa abłaściach, źviestki z pačatku 2020 hoda pa 25 studzienia 2023 hoda. Druhi — śpis pamierłych z pryčynami śmierci ad minskaha patołahaanatamičnaha biuro z 25 sakavika 2020 hoda pa 2 listapada 2021-ha.
U kolki razoŭ zanizili statystyku pa kavidzie?
Statystyka zachvorvańniaŭ, jakuju zdabyŭ BELPOL, istotna adroźnivajecca ad toj, što publikavała Ministerstva achovy zdaroŭja.
Nie supadaje navat forma hrafikaŭ zachvorvańniaŭ: ahulnaje miž aficyjnaj i realnaj statystykaj chiba toje, što pik zachvorvańniaŭ prypaŭ na luty 2022 hoda.
Novyja vypadki COVID-19, vyjaŭlenyja ŭ Biełarusi na dzień. Zialonym — što paviedamlała Ministerstva achovy zdaroŭja. Čyrvonym — što było ŭ zdabytaj BELPOL realnaj statystycy. Hrafik: «Biełsat»
Realnaj statystyki zarehistravanaj śmiarotnaści ad kavidu pa ŭsioj krainie daviedacca pakul nie ŭdałosia. Dy BELPOL padzialiŭsia z «Biełsatam» źviestkami pra śmiarotnaść u Minsku. Vychodzić takaja statystyka kolkaści śmierciaŭ z paznakaj pryčyny «B 97.2» — «Karanavirusy jak pryčyna chvarobaŭ».
Śmierciaŭ u Minsku z paznakaj pryčyny «B 97.2» — «Karanavirusy jak pryčyna chvarobaŭ». Hrafik: «Biełsat»
Sumarna ad 25 sakavika 2020 hoda pa 2 listapada 2021-ha ŭ Minsku zarehistravali 5605 śmierciaŭ ad karanavirusa. U toj ža čas zarehistravali (pa-sapraŭdnamu, nie ŭ aficyjnaj statystycy, jakuju publikavała Minzdaroŭja) 380 801 vypadak COVID-19 u Minsku i 1 348 435 vypadak pa ŭsioj Biełarusi.
Možna pryblizna padličyć, kolki było śmierciaŭ ahułam pa Biełarusi. Kali ŭ Minsku było 28,24% ad usich vypadkaŭ kavidu pa Biełarusi i kali suadnosiny śmierciaŭ ad kavidu byli takimi ž, to vychodzić, što pa ŭsioj Biełarusi na 2 listapada 2021 hoda karanavirus byŭ zapisany pryčynaj śmierci ŭ pryblizna 19 848 čałaviek.
«Lečać pad kapirku, pra kavid nie havorać» — biełarusy pra situacyju ź siezonnymi zachvorvańniami
Statystyka śmiarotnaści ŭ Minsku skančajecca pierad samym vialikim pikam zarehistravanych zachvorvańniaŭ i śmiarotnaści ad kavidu: jak u Biełarusi, tak i ŭ śviecie jon prypaŭ na luty 2022 hoda — imavierna, praz pašyreńnie vakcynacyi i imunitetu, a taksama raspaŭsiud mienš letalnych štamaŭ karanavirusu.
Dy možna padličyć skažeńnie statystyki Ministerstvam achovy zdaroŭja i pryblizna daviedacca, jakoj była b nieskažonaja statystyka.
Na 2 listapada 2021 hoda (apošniaja data ŭ dasiažnych źviestkach minskaha patołahaanatamičnaha biuro) Minzdaroŭja zajaŭlała, što ŭ Biełarusi ahułam zarehistravali 604 037 vypadkaŭ COVID-19 i śmierci 4662 infikavanych.
Zarehistravanyja zachvorvańni zanižanyja ŭ 2,23 raza ŭ paraŭnańni z sapraŭdnaj statystykaj, jakuju zdabyŭ BELPOL, a zarehistravanaja śmiarotnaść pa krainie, imavierna (kali ŭ Minsku i rešcie krainy suadnosiny chvarobaŭ i śmierciaŭ byli adnolkavymi), zanižanaja ŭ 4,26 raza.
5 lipienia 2022 hoda Minzdaroŭja apošni raz paviedamiła svaju viersiju kavidnaj statystyki: zarehistravana 994 037 vypadkaŭ COVID-19 i 7118 śmierciaŭ infikavanych. U paraŭnańni z sapraŭdnaj statystykaj zachvorvańni zanižanyja ŭ 2,09 raza — amal u stolki ž, u kolki zanizili na 2 listapada 2021 hoda. Kali ličyć, što śmiarotnaść zanizili, jak i raniej, u 4,26 raza, to vychodzić, što zarehistravanych śmierciaŭ infikavanych było kala 30,3 tysiačy.
Imavierna, u Biełarusi zarehistravali kala 30 tysiač śmierciaŭ ad kavidu za pieršyja dva z pałovaj hady pandemii.
Na 25 studzienia 2023 hoda — apošniuju datu ŭ zdabytaj «BELPOL» statystycy zachvorvańniaŭ — pa Biełarusi było zarehistravana 2 185 065 vypadkaŭ kavidu. Na toj dzień Minzdaroŭja ŭžo paŭhoda nie publikavała svajoj statystyki, a zarehistravanaja śmiarotnaść ad kavidu istotna źniziłasia ŭ Biełarusi i va ŭsim śviecie. Dy klučavoje słova — «zarehistravanyja».
Zarehistravanyja pryčyny śmierci nie majuć značeńnia. Hladzieć treba na nadmiernuju śmiarotnaść — i ź joj žach
«Kibierpartyzany» atrymali bazu źviestak pra pryčyny śmierci pa ŭsioj Biełarusi — nie tolki pa Minsku. Pradstaŭnik «Kibierpartyzanaŭ» skazaŭ «Biełsatu», što hetyja źviestki apracoŭvajuć i nieŭzabavie zrobiać publikacyju nakont hetaha.
Dy pradstaŭnik «Kibierpartyzanaŭ» adznačyŭ, što kolkaść pamierłych z paznakaj pryčyny «B 97.2» na samoj spravie nie maje značeńnia: hetuju pryčynu śmierci pisali «vielmi abmiežavana», lekaram prosta zabaraniali pisać sapraŭdnuju pryčynu — i ŭ pamierłych ad kavidu pryčynaj śmierci moža być zapisanaja chvaroba serca, dyjabiet ci štości inšaje. Heta ŭskosna paćviardžajecca dakumientam Minzdaroŭja, jakim z «Biełsatam» padzialiŭsia BELPOL: u paraŭnańni z 2015 hodam, u 2022 hodzie ŭ struktury pryčynaŭ śmierci ŭ Biełarusi stała na 5,3 adsotkavaha punkta bolš chvarobaŭ sistemy krovazvarotu (da jakich kavid nie adnosicca), a doli śmierciaŭ ad rešty pryčynaŭ źnizilisia.
Hladzieć varta na nadmiernuju śmiarotnaść, to bok pieravyšeńnie zvyčajnaha «dakavidnaha» ŭzroŭniu śmiarotnaści, kažuć «Kibierpartyzany». Zdabytyja źviestki jany jašče apracoŭvajuć.
Ale maštaby možna ŭjavić z raniejšych acenak: u 2022 hodzie ŭ navukovym časopisie «Lancet» hrupa navukoŭcaŭ apublikavała acenki nadmiernaj śmiarotnaści ŭ roznych krainach za 2020—21 hady. Pavodle hetych padlikaŭ, za dva pieršyja hady pandemii ŭ Biełarusi nadmiernaja śmiarotnaść skłała kala 85,6 tysiačy čałaviek (dyjapazon — ad 81,6 da 93,4 tysiačy). Heta ŭ 15,35 raza bolš za kolkaść śmierciaŭ ad kavidu, jakuju pryznała na 31 śniežnia 2021 hoda Ministerstva achovy zdaroŭja Biełarusi. I kali ličyć na dušu nasielnictva, heta adzin z najhoršych pakaźnikaŭ u Jeŭropie: kala 483,1 śmierci na 100 tysiač nasielnictva. Horš tolki ŭ Paŭnočnaj Makiedonii (583,6) i Bałharyi (647,3). Pakaźnik Biełarusi — miž Pieru i Livanam, u 4 razy bolšy za siaredni pa śviecie.
Paśla hetaha karanavirus nie pierastaŭ zabivać. Na pačatak 2022 hoda ŭ śviecie zarehistravali 5,5 młn śmierciaŭ ad kavidu, na siońnia viadoma pra 7 młn zarehistravanych śmierciaŭ ad kavidu pa ŭsim śviecie. Kali nadmiernaja śmiarotnaść u Biełarusi mianiałasia pryblizna tak ža, jak kolkaść zarehistravanych śmierciaŭ ad kavidu pa śviecie, to za 2020—24 hady nadmiernaja śmiarotnaść u Biełarusi moža dasiahać 109 tysiač čałaviek. Kali jašče nie bolš.
109 tysiač pamierłych — straty, paraŭnalnyja sa stratami Rasii ŭ vajnie suprać Ukrainy.
Aficyjna Rasija nie raskryvaje svaje straty, Ukraina ž paviedamlaje pra straty Rasii razam zabitymi i ciažka paranienymi (na siońnia heta bolš za 800 tysiač čałaviek). Dy žurnalisty «Miediazony» i «BBC» sabrali imiony 84 761 zahinułaha rasiejskaha vajskoŭca, a na padstavie kolkaści spravaŭ ab spadčynie ličać, što na vajnie va Ukrainie ahułam zahinuła nie mienš jak 120 tysiač rasiejskich vajskoŭcaŭ (raźliki na červień 2024 hoda). To bok, dva z pałovaj hady napadu na Ukrainu prynieśli Rasiei pryblizna stolki ž śmierciaŭ, kolki prynieśli Biełarusi čatyry hady kavidu.
U Biełarusi nie tolki nadzvyčajnaja śmiarotnaść, ale i nadzvyčaj nizkaja naradžalnaść
Biełaruś hublaje nasielnictva nie tolki ad karanavirusu, ale i ad emihracyi, i ad nizkaj naradžalnaści. Jašče niadaŭna nasielnictva Biełarusi było jak u Aŭstryi ci Šviejcaryi, ale ŭžo mienšaje, čym u Śjera-Leone: Kamitet dziaržaŭnaha kantrolu ŭ adnym sa zdabytych BELPOL dakumientaŭ nazyvaŭ statystyku, ź jakoj vynikaje, što ŭ Biełarusi ŭ listapadzie 2024 hoda zastavałasia kala 8,78 młn čałaviek.
Ułady viedajuć, što z demahrafijaj u Biełarusi biada. BELPOL zdabyŭ i pieradaŭ «Biełsatu» analityku Minzdaroŭja ab demahrafii ŭ 2015—2022 hadach, ź jakoj vynikaje, što ŭ Biełarusi z 2017 hoda niaspynna padaje naradžalnaść — i što kavid prynios skačok śmiarotnaści. U raniej zdabytaj BELPOL spravazdačy Minzdaroŭja za 2023 hod pisali, što naradžalnaść u tym hodzie ŭpała da rekordna nizkich 6,96 narodžanych dziaciej na 1000 čałaviek. Navat u 1990-ja, jakimi pužaje biełarusaŭ Alaksandr Łukašenka, hety pakaźnik nie apuskaŭsia nižej za 8,7.
Zialonym: naradžalnaść na 1000 čałaviek. Čyrvonym: śmiarotnaść na 1000 čałaviek. Čornym: naturalnyja straty nasielnictva na 1000 čałaviek. Vyjava: «Biełsat»