Палітычная геаграфія Беларусі — інфаграфіка

Карты першага тура прэзідэнцкіх выбараў 1994 году ў Беларусі па раёнах. Галасаванне за Лукашэнку, Пазняка, Кебіча і Шушкевіча.

01.04.2010 / 00:14

Карты першага тура прэзідэнцкіх выбараў 1994 году ў Беларусі па раёнах. Галасаванне за Лукашэнку, Пазняка, Кебіча і Шушкевіча.

Мапа галасавання за Пазняка ў 1994-м.

Мапа галасавання за Лукашэнку ў 1994-м.

Мапа галасавання за Кебіча ў 1994-м.

Мапа галасавання за Шушкевіча ў 1994-м.

Мапа пераможцаў па раёнах у 1994-м.

Карта галасавання за Пазняка па раёнах

Самая паказальная — карта галасавання за Пазняка. Важнасць яе пераацаніць складана, бо пакуль гэта адзіныя дакладныя вынікі волевыяўлення грамадзянаў Беларусі па раёнах. На астатніх выбарах ужо былі фальсіфікацыі. Так што гэтая карта — фактычна адзіная, якая дае нам поўнае і вельмі дакладнае ўяўленне аб геаграфіі беларускага нацыяналізму.

Пазняк набраў 12,82%.

Больш за ўсё Пазняк набраў у Заходняй Беларусі, а менш за ўсё — ва Усходняй.

Цікавае назіранне аб тым, што тут

цэнтр прыцягнення — Вільня, ад якой разыходзяцца канцэнтрычныя колы. Яшчэ арэал Пазняка вельмі нядрэнна ўпісваецца ў даваенныя межы Беларусі.
Прычым гэтыя арэалы наўрад ці залежаць ад межаў вобласцяў, што добра відаць у Мінскай і асабліва ў Віцебскай вобласці.

Я неяк збіраў спіс адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінак, унутры якіх мы можам назіраць розныя электаральныя паводзіны з прычыны таго, што гэтыя часткі маюць розную гісторыю і ўваходзілі ў розныя палітычныя ўтварэнні. Тут Віцебская вобласць добра падыходзіць, што паказваюць усе тры карты.

На ўсё гэта яшчэ накладаюцца рэлігійны і нацыянальны фактары. За Пазняка галасавалі многія каталікі, якіх асабліва шмат у Заходняй Беларусі і перш за ўсё ў Гродзенскай вобласці.

Палякаў таксама больш за ўсё ў Гродзенскай вобласці — амаль чвэрць насельніцтва. Але яны відавочна не галасавалі за Пазняка ў пераважнай большасці. Больш за ўсё палякаў у Воранаўскім раёне Гродзенскай вобласці — большасць насельніцтва, але тут Пазняк набраў 22%, толькі крыху вышэй за сярэдні па вобласці паказчык. Цалкам магчыма, што беларускі нацыяналізм палякам таксама не блізкі.

Я б выказаў здагадку, што

за Пазняка больш за ўсё галасавалі каталікі, але этнічныя беларусы.
З таго, што на першы погляд зьдзівіла, — Столінскі раён у Брэсцкай вобласці, у якім Пазняк атрымаў 31,8%, — значна больш, чым у навакольных раёнах, але тут 42% пратэстантаў.

Карта галасавання за Лукашэнку

Нагадаю, што гэта (1994 г.) апошнія выбары, на якіх не было значных фальсіфікацый, і апошнія выбары, якія даюць дакладную карціну аб электаральнай геаграфіі краіны.

Лукашэнка тады лічыўся адным з асноўных кандыдатаў, як і Кебіч, Пазняк і Шушкевіч, але 45%, якія ён набраў у першым туры, усё ж былі аглушальнымі, магчыма, таму, што тады не было апытанняў. Ці былі?

Геаграфія галасавання за Лукашэнку не з’яўляецца люстраным адбіткам галасавання за Пазняка і Шушкевіча. Больш за ўсё Лукашэнка набраў у сябе ў Магілёўскай вобласці,
і ў тым ліку 85% у Шклоўскім раёне, дзе ён быў дырэктарам саўгаса.

Але, скажам, у Гомельскай вобласці Лукашэнка набраў менш, чым у Брэсцкай. Часткова гэта звязана з тым, што чарнобыльскія раёны моцна галасавалі за Кебіча. Але ўсё роўна сельскія раёны Брэсцкай вобласці вылучаюцца нават у параўнанні з нечарнобыльскімі раёнамі Гомельскай вобласці.

Менш за ўсё Лукашэнка набраў у самых нацыяналістычных раёнах Гродзенскай вобласці.

Прыкметна менш Лукашэнка набіраў у гарадах.

Сялянам калгаснік-папуліст ад пачатку падабаўся больш. У Мінску Лукашэнка набраў усяго 26,5%, праўда, і гэтага хапіла для першага месца.

Галасаванне за Кебіча

Тут зусім няма дакладных геаграфічных адрозненняў паміж заходняй і ўсходняй часткамі.

Розніца ж па раёнах вельмі прыстойная — можа быць, дзесьці быў адміністрацыйны рэсурс, але ў той жа час у гарадах Кебіч набіраў часцей нават крыху больш, чым на вёсцы,
скажам, у Мінску — на 1% больш за сярэдняе. Вылучаюцца чарнобыльская зона ў Гомельскай вобласці і, у меншай ступені, у Магілёўскай. Як і ў заходніх раёнах Бранскай вобласці і на поўначы Кіеўскай вобласці, тут павышанае галасаванне за ўладу. Магчыма, усе тры выпадкі аб’ядноўвае тое, што тут многія залежаць ад дзяржаўнай дапамогі.

Карта галасавання за Шушкевіча

Шушкевіч набраў 10% галасоў. Але калі ў Пазняка найважнейшым фактарам былі гістарычныя межы, а урбанізацыя была другасным фактарам, то тут сітуацыя адваротная: перш за ўсё, Шушкевіч набіраў больш у гарадах, але толькі крыху больш на захадзе краіны.

У Мінску Шушкевіч заняў другое месца з 21,2% і нават апынуўся на першым месцы ў Савецкім раёне сталіцы, праўда, там адразу чатыры кандыдаты — Шушкевіч, Лукашэнка, Пазняк і Кебіч — набралі крыху больш за 20%.

Карта першых месцаў па раёнах

Тут цалкам дамінуе Лукашэнка. Хіба што ў самых заходніх раёнах перамог Пазняк, а ў двух раёнах Гомельскай вобласці — Кебіч.

Загадкай з’яўляецца перамога Кебіча ў Барысаве.

У Полацкім раёне Віцебскай вобласці Кебіч і Лукашэнка атрымалі па 35,6% таму гэты раён заштрыхаваны. Цікавы Мінск. Тут у Савецкім раёне перамог Шушкевіч, у Цэнтральным і Першамайскім — Кебіч, у астатніх — Лукашэнка. Усе тры раёны, у якіх перамог не Лукашэнка, знаходзяцца на поўначы сталіцы, у тым ліку і Цэнтральны, нягледзячы на сваю назву.

У агульным, геаграфію гэтых вельмі запамінальных выбараў мы вывучылі вельмі нядрэнна. Каму цікава, вынікі па раёнах ёсць на сайце «Электаральная геаграфія» ў выглядзе сканоў з газеты «Свабода».