Pakarany śmierciu Ryhor Juzapčuk, čyj stryječny brat byŭ rasstralany piać hadoŭ tamu
Jon zabiŭ svajho sukamiernika z «nizkim sacyjalnym statusam».
Mahiloŭski abłasny sud paviedamiŭ, što ŭ adnosinach da Ryhora Juzapčuka vykanany śmiarotny prysud. 45-hadovy mužčyna asudžany za zabojstva sukamiernika. Toj nibyta prajhraŭ svajo žyćcio ŭ damino.
Ryhor Juzapčuk.
Śmiarotny prysud Ryhoru Juzapčuku, vyniesieny 23 krasavika 2013, nie vyklikaŭ vialikaha rezanansu. Heta źviazana z adsutnaściu infarmacyi pra spravu, pra asobu samoha zabojcy. Doŭhi čas aficyjnyja orhany nie nazyvali navat proźvišča asudžanaha.
Kryminalnaja historyja Juzapčuka
Paźniej hramadskaści stała viadoma, što Ryhor Juzapčuk naradziŭsia ŭ Žytomirskaj vobłaści (Ukraina) u 1969 hodzie, pa nacyjanalnaści – cyhan, biez peŭnaha miesca žycharstva. Jon byŭ sudzimy siem razoŭ.
Apošni termin — 25 hadoŭ — Juzapčuk atrymaŭ za dvajnoje zabojstva. Pavodle infarmacyi pieradačy «Tajamnicy śledstva» na BT, jon ustupiŭ u intymnuju suviaź žančynaj, a ich sabutelniku heta nie spadabałasia. Achviaraŭ jon zakałoŭ nažom «na hlebie reŭnaści». Za heta Juzapčuka nakiravali ŭ Mahiloŭskuju turmu №4, dzie 5 červienia 2012 jon ździejśniŭ čarhovaje zabojstva. Na hety raz — svajho sukamiernika.
Jahonaja čarhovaja achviara, sirata i dzietdomaviec 22-hadovy Ihar Chadakoŭ, byŭ asudžany na 18 hadoŭ za toje, što padčas svarki zabiŭ rodnaha dziadźku, jaki dahladaŭ jaho.
U siužecie BT adznačałasia, što Juzapčuk ździejśniŭ zabojstva razam ź jašče adnym sukamiernikam. Usie troje nibyta vyrašyli zhulać u damino — na žyćcio. Taho, chto prajhraŭ, zadušyli.
U hetaj historyi adrazu niekalki važnych pytańniaŭ zastajucca biez adkazaŭ.
Pa-pieršaje,
zabojstva ździejśniena ŭ tak zvanaj «krytaj turmie», što praduhledžvaje asabliva ŭzmocnieny nahlad za asudžanymi. Azartnyja hulni stroha zabaronienyja.
U siužecie adznačałasia, što
ŭ dzień zabojstva achoŭnik dvojčy padychodziŭ da dźviarej kamiery i bačyŭ, što vočka na dźviarach, praź jakoje nahladniki sočać za paradkam, zaleplena hazietaj.
Departamient vykanańnia pakarańniaŭ tak i nie paviedamiŭ, ci byŭ pryciahnuty da adkaznaści niechta z administracyi turmy za toje, što tam adbyłosia zabojstva.
Pa-druhoje,
Juzapčuka za parušeńnie paradku źmiaścili ŭ kamieru, dzie ŭžo znachodzilisia dva zeki z tak zvanym «nizkim sacyjalnym statusam».
Heta značycca, što ŭ inšych kamierach ich prymušali b vykonvać usiu brudnuju pracu, nichto ź siadzielcaŭ da ich nie dakranaŭsia i pry mahčymaści navat nie razmaŭlaŭ. «Naležali da inšaj turemnaj kasty», — charaktaryzujuć zekaŭ u siužecie BT.
Aproč Chadakova, u kamiery №10 siadzieŭ 22-hadovy Pavieł Pietrakoŭ, jakoha asudzili na 10 hadoŭ za zhvałtavańnie zaviedama niepaŭnaletniaha. Maładyja zeki pasiabravali, vučyli adzin adnaho italjanskaj movie.
Miarkujecca, što pamiž hetymi mužčynami była seksualnaja suviaź. Pakazalny fakt: da svajho padzielnika Pietrakova Juzepčuk źviartaŭsia žanočym imiem.
Pietrakoŭ, raskazvajučy pra śmierć siabra, nie chavaje śloz.
Pieravod u takuju kamieru Juzapčuka, jaki šmat hod znachodziŭsia za kratami, nie moh być vypadkovym. Administracyja papraŭčaj ustanovy viedaje, što,
pa zonaŭskich praviłach, čałaviek, jakoha źmiaścili ŭ takuju kamieru, pavinien abo «ŭskryć» siabie, abo zabić taho, chto maje hety samy nizki sacyjalny status.
Zvyčajnaha čałavieka takija paradki ździŭlajuć i aburajuć, ale ŭ biełaruskich turmach, na žal, žyvuć nie tolki pa zakonach, ale i pa svaich paniaćciach.
Čamu sistema maŭčyć pra rasstreły?
25 krasavika 2013 hoda Mahiloŭski abłasny sud pryhavaryŭ Ryhora Juzapčuka da śmiarotnaha pakarańnia. Spravu razhladali ŭ Mahiloŭskim SIZA u zakrytym režymie. Viarchoŭny sud pakinuŭ prysud u sile.
U Mahiloŭskim sudzie «Našaj Nivie» paćvierdzili: Juzapčuka rasstralali.
Datu vykanańnia prysuda i miesca jaho pachavańnia trymajuć u sakrecie. Ministerstva ŭnutranych spraŭ adniesła hetuju infarmacyju da raździełu «tolki dla słužbovaha karystańnia».
Pravaabaronca Andrej Pałuda, jaki maje dośvied pracy ŭ pravaachoŭčych orhanach, kaža, što
zaviesa sakretnaści, jakaja isnuje vakoł śmiarotnaha pakarańnia, – spadčyna savieckich časoŭ.
«Heta praktyka NKVD, kali ludziej rasstrelvali tysiačami. Jak prykład, historyja Kurapataŭ. Tahačasnyja instrukcyi — schavać kolkaść zabitych, nie paviedamlać hramadstvu, chto i za što rasstralany — dajšli da siońniašniaha času. Svajakam nie vydajuć cieła rasstralanaha. Im nie paviedamlajuć miesca, dzie pachavany čałaviek. A hramadstvu, kali tolki pravaabaroncy i žurnalisty nie padymajuć hetu temu, navat nie ahučvajuć, kali prysud byŭ vykanany. Pry hetym čynoŭniki ŭvieś čas paŭtarajuć: śmiarotnaje pakarańnie strymlivaje złačynnaść. Dyk čamu ž jany tady adkryta nie havorać pra rasstreły?»
Mižnarodnaja pravaabarončaja arhanizacyja Amnesty International nakiroŭvała zapyt biełaruskim uładam. Z adkazu vynikaje, što ŭ 2013 nivodny śmiarotny prysud nie vykonvaŭsia. Heta dazvalaje mierkavać, što Juzepčuka rasstralali sioleta.
«Były načalnik minskaha SIZA №1 Aleh Ałkajeŭ raskazvaŭ, što rasstrelnaja kamanda zvyčajna źbirajecca dla vykanańnia adrazu niekalki prysudaŭ. Tamu Ryhora Juzapčuka mahli zabić razam z Paŭłam Sielunom. Pra rasstreł apošniaha advakatu paviedamili 18 krasavika, choć aficyjnaha paćvierdžańnia dahetul niama», —
adznačyŭ Pałuda.
Jašče adzin rasstralany Juzapčuk
U 2009-m proźvišča «Juzapčuk» užo fihuravała ŭ «rasstrelnych śpisach». Tady da śmiarotnaha pakarańnia asudzili niepiśmiennaha Vasila Juzapčuka, taksama cyhana pa nacyjanalnaści. Jaho abvinavacili ŭ ździajśnieńni sieryi zabojstvaŭ piensijanierak.
Vasil Juzapčuk.
Pravaabaroncy znajšli paćvierdžańnie, što abodva rasstralanyja – Vasil i Ryhor – stryječnyja braty.
Advakaty, jakija abaraniali Vasila, kazali, što ŭ asnovu prysudu lahli abvinavaŭčyja pakazańni supracoŭnikaŭ milicyi. Miedycynskaja ekśpiertyza pakazała, što ŭ asudžanaha lohkaja stupień razumovaj adstałaści, jon kiepska aryjentujecca ŭ navakolli. Darečy,
paśla rasstrełu Juzapčuka na poŭdni Bresckaj vobłaści byli zafiksavanyja novyja zabojstvy piensijanierak.
* * *
Chto jašče čakaje cmierci?
U krasaviku Viarchoŭny sud z roźnicaj u adzin tydzień pakinuŭ u sile dva śmiarotnyja prysudy – 26-hadovamu hamielčuku Alaksandru Hrunovu za žorstkaje zabojstva studentki i 54-hadovamu Eduardu Łykavu za piać zabojstvaŭ, ździejśnienych na praciahu dzieviaci hod.
Kamientary