Pišam daŭhija teksty z 1906 hoda
© 2018 | Naša Niva
© 2018 | Naša Niva
Parom praz Mora Hieradota
Ad Łuninca da Pietrykava: repartaž ź niejmaviernaha Paleśsia
Łuniniec. Pačatak
Pra toje, što na Paleśsi było mora, śviedčyŭ jašče historyk Hieradot. A etnohrafy-ramantyki XIX stahodździa «pasialili»
pad Pinskam rymskaha paeta Avidyja, jaki nibyta tym moram prypłyŭ. Choć i Avidyj toj nasamreč byŭ vysłany z Ryma za drennyja pavodziny ŭ rumynskuju Kanstancu. Ale jak być z vyjavaj marskich chvalaŭ na lištvach Stolinščyny?
My startavali z centra Minska a 5-j ranicy. Za Łunincam, stroha na poŭdzień, praź dziesiać kiłamietraŭ, čakaje Prypiać i pieršaja na našym šlachu paromnaja pieraprava. Parom chodzić pa raskładzie, my spaźniajemsia na try chviliny. Šłahbaum začynieny. Ale miesca na paromie jość, i paromnik u aranžavaj kamizelcy zaprašalna machaje rukoj. Tut usio pa-prostamu: vychodzim, adčyniajem sami šłahbaum, zajazdžajem. Dziakujem, što pačakali.
Pra toje, što na Paleśsi było mora, śviedčyŭ jašče historyk Hieradot. A etnohrafy-ramantyki XIX stahodździa «pasialili»
pad Pinskam rymskaha paeta Avidyja, jaki nibyta tym moram prypłyŭ. Choć i Avidyj toj nasamreč byŭ vysłany z Ryma za drennyja pavodziny ŭ rumynskuju Kanstancu. Ale jak być z vyjavaj marskich chvalaŭ na lištvach Stolinščyny?
My startavali z centra Minska a 5-j ranicy. Za Łunincam, stroha na poŭdzień, praź dziesiać kiłamietraŭ, čakaje Prypiać i pieršaja na našym šlachu paromnaja pieraprava. Parom chodzić pa raskładzie, my spaźniajemsia na try chviliny. Šłahbaum začynieny. Ale miesca na paromie jość, i paromnik u aranžavaj kamizelcy zaprašalna machaje rukoj. Tut usio pa-prostamu: vychodzim, adčyniajem sami šłahbaum, zajazdžajem. Dziakujem, što pačakali.
Chto nam dapamahaje
Hetym razam my vypravilisia z Volkswagen u Biełarusi pahladzieć, jak pracuje samy staražytny ŭ śviecie transpart — paromy. Na takuju dalokuju darohu ŭ nas — dyzielny ŭsiedarožnik Volkswagen Tiguan. Pieršy kirunak — Prypiać. Mienavita tut, niahledziačy na ŭsie technałohii i infrastrukturnyja zdabytki XXI stahodździa, chavać paromy jašče rana.
Parom adšvartoŭvajecca. Heta mietaličny płyt z parenčami, miescami dla mašyn i schovankaj dla pasažyraŭ, nakštałt prypynku transpartu. Cieraz Prypiać jaho viadzie nievialiki katar, pryšvartavany nosam, nasustrač płyni.
Pavodle zakanadaŭstva, parom ličycca nie transpartnym srodkam, a častkaj darohi. «Kali što zdarajecca, DAI raźbirajecca, a my navat nie adkazvajem»,— kažuć paromniki. A DTZ na paromie byvali — chtości nie paśpiavaŭ zatarmazić dy biŭ piaredniuju mašynu. Praŭda, takoha, kab padali za bort ludzi ci aŭto, nie prypaminajuć. Praz paru chvilin zachodzim u port vioski Korabje.
Na katary ŭstalavany dyzielny ruchavik na 150 konskich siłaŭ. Taki parom moh by paciahnuć i naš Tiguan, jaki maje pad kapotam stolki ž. Aproč kapitana, tut pracujuć dvoje pamahatych — jany švartujuć parom da pryparomkaŭ-pryčałaŭ na bierahach. Pryparomki płyvučyja, prymacavanyja trasami da bieraha. Letam vada spadaje, i treba rehulavać, kab jany byli z paromam na adnym uzroŭni, inakš ciažka budzie zajazdžać-vyjazdžać.
Pavodle zakanadaŭstva, parom ličycca nie transpartnym srodkam, a častkaj darohi. «Kali što zdarajecca, DAI raźbirajecca, a my navat nie adkazvajem»,— kažuć paromniki. A DTZ na paromie byvali — chtości nie paśpiavaŭ zatarmazić dy biŭ piaredniuju mašynu. Praŭda, takoha, kab padali za bort ludzi ci aŭto, nie prypaminajuć. Praz paru chvilin zachodzim u port vioski Korabje.
Na katary ŭstalavany dyzielny ruchavik na 150 konskich siłaŭ. Taki parom moh by paciahnuć i naš Tiguan, jaki maje pad kapotam stolki ž. Aproč kapitana, tut pracujuć dvoje pamahatych — jany švartujuć parom da pryparomkaŭ-pryčałaŭ na bierahach. Pryparomki płyvučyja, prymacavanyja trasami da bieraha. Letam vada spadaje, i treba rehulavać, kab jany byli z paromam na adnym uzroŭni, inakš ciažka budzie zajazdžać-vyjazdžać.
Pieršymi ŭ historyi paromami byli płyty i prosta stvały drevaŭ, na jakich staražytny čałaviek pierapłyvaŭ reki. Ciapier jość paromy navat akijanskija, što złučajuć bierahi vialikich zalivaŭ. Płyty byvajuć samachodnyja (z ruchavikom) i niesamachodnyja (kanaty miž bierahami). Na fota: parom u Łunincy.
Kataram kiruje surovy kapitan Mikałaj Piatrovič. Jon nie dazvalaje stupić u svajo nadrajenaje carstva: fatahrafujcie z paroma. Mikałaj žyŭ va Uładzivastoku, chadziŭ u handlovym fłocie SSSR pa ŭschodnich morach: Japonija, Kitaj, Vjetnam. Baćka jaho rodam z Maładziečna. «Kali Sajuz razvaliŭsia, ja ŭ Rasii byŭ. Tam i pašpart atrymaŭ. Dyk vyjšła, što moj brat biełarus, a ja — ruski».
Zachavanaje ŭ torfie
Pravy bierah Prypiaci. Adrazu za viaskovymi harodami pačynajecca bałota. Alšeŭnik pa kalena ŭ vadzie vyhladaje jak manhravyja zaraśniki ŭ Amazonii. Torf niby kansiervuje technałohii i čas. Całkam naturalna vyhladajuć pobač stohadovaja pčalinaja kałoda na dubie ŭ vioscy Stachava i tranzitnyja numary, nabityja na drevy ŭzdoŭž darohi, jak habarytnyja znaki.
U Łunincy ŭ 1912-m, paśla trochhadovaj adsiedki ŭ turmie, pracavaŭ tady «narodny vučyciel», a paśla — kłasik našaj litaratury Jakub Kołas. Ciapier u škołu naŭrad ci ŭziali b nastaŭnika paśla turmy, a pry cary heta prakatvała. Pra Paleśsie — tolki ŭschodniaje, pietrykaŭskaje — i apovieść Jakuba Kołasa «Dryhva», u jakoj fihuruje kultavy biełaruski partyzan dzied Tałaš. Ale pra jaho trochi paźniej.
Brukavanki
U Płotnicy i Sicicku traplajucca sałamianyja strechi — staryja, sčarniełyja. Tam ža sustrakajem i viaskovuju brukavanku — heta była terytoryja Zachodniaj Biełarusi da vajny. Kolki pa hetych brukavankach pajeździli letaś! Nižej spasyłka na naš minułahodni prajekt.
A ŭ Paroscach nam traplajecca adryna, tak jakasna krytaja sałomaj, što zdajecca novaja. Chodzim vakoł, raty raziaviŭšy ad zachapleńnia. «Čaho tut putajeciesia? Idzicie chlebarobaŭ fatahrafirujcie!» — viartaje da realnaści miascovaja prychilnica tradycyjnych padychodaŭ da žurnalistyki.
Kačanovičy
Kab pabačyć kačanovicki parom na ručnoj ciazie, naš «Tyhuan» doŭha prabiraŭsia ŭhłyb Paleśsia. A parom tam zatanuŭ jašče na pačatku 90-ch. «Vadałazy nyrali, rezali jaho na kavałki», — raskazali miascovyja. U Kačanovičach jość tolki zdymnaja płacina, jakaja stavicca na čas spadu vady, i tady pa joj možna pierajści na druhi bok Prypiaci.
Jašče adna admietnaść Paleśsia: u kožnaj vioscy, dzie carkvy niama, stajać kaplicy. Niedzie staryja — 1930-ch, niedzie zusim śviežyja. Muravali jaje sami miascovyja ludzi, raśpisvaŭ taksama mastak z tutejšych.
Kab pabačyć kačanovicki parom na ručnoj ciazie, naš «Tyhuan» doŭha prabiraŭsia ŭhłyb Paleśsia. A parom tam zatanuŭ jašče na pačatku 90-ch. «Vadałazy nyrali, rezali jaho na kavałki», — raskazali miascovyja. U Kačanovičach jość tolki zdymnaja płacina, jakaja stavicca na čas spadu vady, i tady pa joj možna pierajści na druhi bok Prypiaci.
Jašče adna admietnaść Paleśsia: u kožnaj vioscy, dzie carkvy niama, stajać kaplicy. Niedzie staryja — 1930-ch, niedzie zusim śviežyja. Muravali jaje sami miascovyja ludzi, raśpisvaŭ taksama mastak z tutejšych.
Śviatyja, trochi ŭ naiŭnaj maniery Aleny Kiš, kantrastujuć z paraj starych vyjaŭ, što zastalisia ad carkvy, razburanaj u 1960-ja. Na jaje miescy staić abročny kryž i kamień, na jakim možna rasčytać «Ivan'» — nadmahille adnaho sa śviataroŭ.
Carkva była bližejšaj da bieraha, i viasnoj pavodka padychodziła da samych ścien. «Na Vialikdzień čaŭnoŭ dźvieście-trysta prypłyvała», — uspaminajuć kačanoŭcy. Pierad kaplicaj ukapany kamień z marmurovaj tablicaj. Na im infarmacyja pra toje, što Kačanovičy ŭpieršyniu zhadvajucca ŭ 1522 hodzie. Pryjemna, što ludzi inicyjavali i pastavili jaho sami dla siabie.
Carkva była bližejšaj da bieraha, i viasnoj pavodka padychodziła da samych ścien. «Na Vialikdzień čaŭnoŭ dźvieście-trysta prypłyvała», — uspaminajuć kačanoŭcy. Pierad kaplicaj ukapany kamień z marmurovaj tablicaj. Na im infarmacyja pra toje, što Kačanovičy ŭpieršyniu zhadvajucca ŭ 1522 hodzie. Pryjemna, što ludzi inicyjavali i pastavili jaho sami dla siabie.
4Motion Active Control
Hetaja sistema dazvalaje vybrać aptymalny režym ruchu ŭ roznych darožnych (abo biezdarožnych) umovach. Kruhły kantroler 4Motion znachodzicca na centralnaj kansoli, pobač z ryčahom karobki pieradač, pad pravaj rukoj.
Jon maje čatyry režymy: dla śniehu, asfaltu, biezdarožža i jašče adzin dla biezdarožža ź indyvidualnymi naładami. U «Asfalta», jak najčaściej vykarystoŭvanaha, jość piać svaich padrežymaŭ (naciskaješ na kantroler i bačyš ich na dyspłei), jakija dazvalajuć rehulavać płaŭnaść chodu aŭto, źmianiajučy padaču paliva.
Režymy biezdarožža abvastrajuć «reakcyi» aŭtamabila na źmienu abstanoŭki. Adaptavać padviesku, rulavoje, pryvad, padaču paliva i aśviatleńnie pad svaje patreby možna taksama nacisnuŭšy na kantroler i vybraŭšy na dyspłei patrebnyja nałady. Kantralavać situacyju padčas jazdy pa biezdarožžy dapamahajuć i kamiery kruhavoha ahladu.
Režym «Śnieh», jaki ŭžo achryścili «elektronnaj niańkaj», — nie tolki dla zimy: dla piasčanych trasaŭ jon taksama ok. Kali aŭtamabil, naprykład, pačynaje zanosić, na pavarocie, aŭtamatyčna źmianšajecca padača paliva i padbłakoŭvajecca častka kołaŭ. U vyniku aŭto idealna słuchajecca rula navat na ślizkim pakryćci.
Hetaja sistema dazvalaje vybrać aptymalny režym ruchu ŭ roznych darožnych (abo biezdarožnych) umovach. Kruhły kantroler 4Motion znachodzicca na centralnaj kansoli, pobač z ryčahom karobki pieradač, pad pravaj rukoj.
Jon maje čatyry režymy: dla śniehu, asfaltu, biezdarožža i jašče adzin dla biezdarožža ź indyvidualnymi naładami. U «Asfalta», jak najčaściej vykarystoŭvanaha, jość piać svaich padrežymaŭ (naciskaješ na kantroler i bačyš ich na dyspłei), jakija dazvalajuć rehulavać płaŭnaść chodu aŭto, źmianiajučy padaču paliva.
Režymy biezdarožža abvastrajuć «reakcyi» aŭtamabila na źmienu abstanoŭki. Adaptavać padviesku, rulavoje, pryvad, padaču paliva i aśviatleńnie pad svaje patreby možna taksama nacisnuŭšy na kantroler i vybraŭšy na dyspłei patrebnyja nałady. Kantralavać situacyju padčas jazdy pa biezdarožžy dapamahajuć i kamiery kruhavoha ahladu.
Režym «Śnieh», jaki ŭžo achryścili «elektronnaj niańkaj», — nie tolki dla zimy: dla piasčanych trasaŭ jon taksama ok. Kali aŭtamabil, naprykład, pačynaje zanosić, na pavarocie, aŭtamatyčna źmianšajecca padača paliva i padbłakoŭvajecca častka kołaŭ. U vyniku aŭto idealna słuchajecca rula navat na ślizkim pakryćci.
4Motion Active Control
Hetaja sistema dazvalaje vybrać aptymalny režym ruchu ŭ roznych darožnych (abo biezdarožnych) umovach. Kruhły kantroler 4Motion znachodzicca na centralnaj kansoli, pobač z ryčahom karobki pieradač, pad pravaj rukoj.
Jon maje čatyry režymy: dla śniehu, asfaltu, biezdarožža i jašče adzin dla biezdarožža ź indyvidualnymi naładami. U «Asfalta», jak najčaściej vykarystoŭvanaha, jość piać svaich padrežymaŭ (naciskaješ na kantroler i bačyš ich na dyspłei), jakija dazvalajuć rehulavać płaŭnaść chodu aŭto, źmianiajučy padaču paliva.
Režymy biezdarožža abvastrajuć «reakcyi» aŭtamabila na źmienu abstanoŭki. Adaptavać padviesku, rulavoje, pryvad, padaču paliva i aśviatleńnie pad svaje patreby možna taksama nacisnuŭšy na kantroler i vybraŭšy na dyspłei patrebnyja nałady. Kantralavać situacyju padčas jazdy pa biezdarožžy dapamahajuć i kamiery kruhavoha ahladu.
Režym «Śnieh», jaki ŭžo achryścili «elektronnaj niańkaj», — nie tolki dla zimy: dla piasčanych trasaŭ jon taksama ok. Kali aŭtamabil, naprykład, pačynaje zanosić, na pavarocie, aŭtamatyčna źmianšajecca padača paliva i padbłakoŭvajecca častka kołaŭ. U vyniku aŭto idealna słuchajecca rula navat na ślizkim pakryćci.
Hetaja sistema dazvalaje vybrać aptymalny režym ruchu ŭ roznych darožnych (abo biezdarožnych) umovach. Kruhły kantroler 4Motion znachodzicca na centralnaj kansoli, pobač z ryčahom karobki pieradač, pad pravaj rukoj.
Jon maje čatyry režymy: dla śniehu, asfaltu, biezdarožža i jašče adzin dla biezdarožža ź indyvidualnymi naładami. U «Asfalta», jak najčaściej vykarystoŭvanaha, jość piać svaich padrežymaŭ (naciskaješ na kantroler i bačyš ich na dyspłei), jakija dazvalajuć rehulavać płaŭnaść chodu aŭto, źmianiajučy padaču paliva.
Režymy biezdarožža abvastrajuć «reakcyi» aŭtamabila na źmienu abstanoŭki. Adaptavać padviesku, rulavoje, pryvad, padaču paliva i aśviatleńnie pad svaje patreby možna taksama nacisnuŭšy na kantroler i vybraŭšy na dyspłei patrebnyja nałady. Kantralavać situacyju padčas jazdy pa biezdarožžy dapamahajuć i kamiery kruhavoha ahladu.
Režym «Śnieh», jaki ŭžo achryścili «elektronnaj niańkaj», — nie tolki dla zimy: dla piasčanych trasaŭ jon taksama ok. Kali aŭtamabil, naprykład, pačynaje zanosić, na pavarocie, aŭtamatyčna źmianšajecca padača paliva i padbłakoŭvajecca častka kołaŭ. U vyniku aŭto idealna słuchajecca rula navat na ślizkim pakryćci.
4Motion Active Control
Hetaja sistema dazvalaje vybrać aptymalny režym ruchu ŭ roznych darožnych (abo biezdarožnych) umovach. Kruhły kantroler 4Motion znachodzicca na centralnaj kansoli, pobač z ryčahom karobki pieradač, pad pravaj rukoj.
Jon maje čatyry režymy: dla śniehu, asfaltu, biezdarožža i jašče adzin dla biezdarožža ź indyvidualnymi naładami. U «Asfalta», jak najčaściej vykarystoŭvanaha, jość piać svaich padrežymaŭ (naciskaješ na kantroler i bačyš ich na dyspłei), jakija dazvalajuć rehulavać płaŭnaść chodu aŭto, źmianiajučy padaču paliva.
Režymy biezdarožža abvastrajuć «reakcyi» aŭtamabila na źmienu abstanoŭki. Adaptavać padviesku, rulavoje, pryvad, padaču paliva i aśviatleńnie pad svaje patreby možna taksama nacisnuŭšy na kantroler i vybraŭšy na dyspłei patrebnyja nałady. Kantralavać situacyju padčas jazdy pa biezdarožžy dapamahajuć i kamiery kruhavoha ahladu.
Režym «Śnieh», jaki ŭžo achryścili «elektronnaj niańkaj», — nie tolki dla zimy: dla piasčanych trasaŭ jon taksama ok. Kali aŭtamabil, naprykład, pačynaje zanosić, na pavarocie, aŭtamatyčna źmianšajecca padača paliva i padbłakoŭvajecca častka kołaŭ. U vyniku aŭto idealna słuchajecca rula navat na ślizkim pakryćci.
Hetaja sistema dazvalaje vybrać aptymalny režym ruchu ŭ roznych darožnych (abo biezdarožnych) umovach. Kruhły kantroler 4Motion znachodzicca na centralnaj kansoli, pobač z ryčahom karobki pieradač, pad pravaj rukoj.
Jon maje čatyry režymy: dla śniehu, asfaltu, biezdarožža i jašče adzin dla biezdarožža ź indyvidualnymi naładami. U «Asfalta», jak najčaściej vykarystoŭvanaha, jość piać svaich padrežymaŭ (naciskaješ na kantroler i bačyš ich na dyspłei), jakija dazvalajuć rehulavać płaŭnaść chodu aŭto, źmianiajučy padaču paliva.
Režymy biezdarožža abvastrajuć «reakcyi» aŭtamabila na źmienu abstanoŭki. Adaptavać padviesku, rulavoje, pryvad, padaču paliva i aśviatleńnie pad svaje patreby možna taksama nacisnuŭšy na kantroler i vybraŭšy na dyspłei patrebnyja nałady. Kantralavać situacyju padčas jazdy pa biezdarožžy dapamahajuć i kamiery kruhavoha ahladu.
Režym «Śnieh», jaki ŭžo achryścili «elektronnaj niańkaj», — nie tolki dla zimy: dla piasčanych trasaŭ jon taksama ok. Kali aŭtamabil, naprykład, pačynaje zanosić, na pavarocie, aŭtamatyčna źmianšajecca padača paliva i padbłakoŭvajecca častka kołaŭ. U vyniku aŭto idealna słuchajecca rula navat na ślizkim pakryćci.
4Motion Active Control
Hetaja sistema dazvalaje vybrać aptymalny režym ruchu ŭ roznych darožnych (abo biezdarožnych) umovach. Kruhły kantroler 4Motion znachodzicca na centralnaj kansoli, pobač z ryčahom karobki pieradač, pad pravaj rukoj.
Jon maje čatyry režymy: dla śniehu, asfaltu, biezdarožža i jašče adzin dla biezdarožža ź indyvidualnymi naładami. U «Asfalta», jak najčaściej vykarystoŭvanaha, jość piać svaich padrežymaŭ (naciskaješ na kantroler i bačyš ich na dyspłei), jakija dazvalajuć rehulavać płaŭnaść chodu aŭto, źmianiajučy padaču paliva.
Režymy biezdarožža abvastrajuć «reakcyi» aŭtamabila na źmienu abstanoŭki. Adaptavać padviesku, rulavoje, pryvad, padaču paliva i aśviatleńnie pad svaje patreby možna taksama nacisnuŭšy na kantroler i vybraŭšy na dyspłei patrebnyja nałady. Kantralavać situacyju padčas jazdy pa biezdarožžy dapamahajuć i kamiery kruhavoha ahladu.
Režym «Śnieh», jaki ŭžo achryścili «elektronnaj niańkaj», — nie tolki dla zimy: dla piasčanych trasaŭ jon taksama ok. Kali aŭtamabil, naprykład, pačynaje zanosić, na pavarocie, aŭtamatyčna źmianšajecca padača paliva i padbłakoŭvajecca častka kołaŭ. U vyniku aŭto idealna słuchajecca rula navat na ślizkim pakryćci.
Hetaja sistema dazvalaje vybrać aptymalny režym ruchu ŭ roznych darožnych (abo biezdarožnych) umovach. Kruhły kantroler 4Motion znachodzicca na centralnaj kansoli, pobač z ryčahom karobki pieradač, pad pravaj rukoj.
Jon maje čatyry režymy: dla śniehu, asfaltu, biezdarožža i jašče adzin dla biezdarožža ź indyvidualnymi naładami. U «Asfalta», jak najčaściej vykarystoŭvanaha, jość piać svaich padrežymaŭ (naciskaješ na kantroler i bačyš ich na dyspłei), jakija dazvalajuć rehulavać płaŭnaść chodu aŭto, źmianiajučy padaču paliva.
Režymy biezdarožža abvastrajuć «reakcyi» aŭtamabila na źmienu abstanoŭki. Adaptavać padviesku, rulavoje, pryvad, padaču paliva i aśviatleńnie pad svaje patreby možna taksama nacisnuŭšy na kantroler i vybraŭšy na dyspłei patrebnyja nałady. Kantralavać situacyju padčas jazdy pa biezdarožžy dapamahajuć i kamiery kruhavoha ahladu.
Režym «Śnieh», jaki ŭžo achryścili «elektronnaj niańkaj», — nie tolki dla zimy: dla piasčanych trasaŭ jon taksama ok. Kali aŭtamabil, naprykład, pačynaje zanosić, na pavarocie, aŭtamatyčna źmianšajecca padača paliva i padbłakoŭvajecca častka kołaŭ. U vyniku aŭto idealna słuchajecca rula navat na ślizkim pakryćci.
Biełaruskija emiraty
Praź Vidzibar my jedziem u Dubaj – pahladzieć na viosku-ciozku najbujniejšaha horada i marskoha porta Arabskich Emirataŭ. Dy ŭsio tam amal toje samaje. Tolki nacisk u našaj naźvie – na pieršy skład. I zamiest naftavych paloŭ vakoł – pali z rasadaj pad spanbondam.
Rubiel
Heta nastupnaja za Dubajem vioska. Kab u jaje trapić, treba pieraadoleć raku Haryń pa pantonnym moście. Heta dychtoŭnaja płavučaja i trochi hrymučaja kanstrukcyja, nakštałt doŭhaha stacyjanarnaha paroma. Zimoj jaho pryciahvajuć da bieraha labiodkami, kab nie paniesła ź ledachodam. Za paradkam tut sočyć dziažurny, žychar taho samaha Rubla.
Heta nastupnaja za Dubajem vioska. Kab u jaje trapić, treba pieraadoleć raku Haryń pa pantonnym moście. Heta dychtoŭnaja płavučaja i trochi hrymučaja kanstrukcyja, nakštałt doŭhaha stacyjanarnaha paroma. Zimoj jaho pryciahvajuć da bieraha labiodkami, kab nie paniesła ź ledachodam. Za paradkam tut sočyć dziažurny, žychar taho samaha Rubla.
Rubiel
Heta nastupnaja za Dubajem vioska. Kab u jaje trapić, treba pieraadoleć raku Haryń pa pantonnym moście. Heta dychtoŭnaja płavučaja i trochi hrymučaja kanstrukcyja, nakštałt doŭhaha stacyjanarnaha paroma. Zimoj jaho pryciahvajuć da bieraha labiodkami, kab nie paniesła ź ledachodam. Za paradkam tut sočyć dziažurny, žychar taho samaha Rubla.
Heta nastupnaja za Dubajem vioska. Kab u jaje trapić, treba pieraadoleć raku Haryń pa pantonnym moście. Heta dychtoŭnaja płavučaja i trochi hrymučaja kanstrukcyja, nakštałt doŭhaha stacyjanarnaha paroma. Zimoj jaho pryciahvajuć da bieraha labiodkami, kab nie paniesła ź ledachodam. Za paradkam tut sočyć dziažurny, žychar taho samaha Rubla.
Piśmieńnik Uładzimir Karatkievič nazyvaŭ Rubiel «Biełaruskim Šanchajem», najbolšaj vioskaj u krainie. Paŭstahodździa tamu, u 1969-m, kultavy piśmieńnik z fatohrafam Valancinam Ždanovičam dy mastactvaznaŭcam Zianonam Paźniakom prajechaŭ Paleśsiem ad Homiela da Pinska. Ese «Zvany ŭ pradońniach azior», apaviadańnie «Kraina Cyhanija» — z taje vandroŭki.
Praŭda, za paŭstahodździa Rubiel abahnali Alšany. «Ciapier u Rubli, — prymružvaje voka dziažurny na pantonie, — 1380 damoŭ pa hazie. A Alšany na dziasiatuju tysiaču čałaviek pajšli».
Praŭda, za paŭstahodździa Rubiel abahnali Alšany. «Ciapier u Rubli, — prymružvaje voka dziažurny na pantonie, — 1380 damoŭ pa hazie. A Alšany na dziasiatuju tysiaču čałaviek pajšli».
Parniki, parniki, parniki. Heta pieršaje, što kidajecca ŭ vočy ŭ Rubli. Parniki sotak na dziesiać, jakija nakryvajuć ceły prysiadzibny ŭčastak, pakidajučy miesca tolki dla žytła i prachodu. Parniki z kominami dla aciapleńnia, ź piečkami-buržujkami z 200-litrovych mietaličnych bočak. Ź vientylatarami, kab haniać haračaje pavietra… Parniki z horami droŭ kala ich - piečki raskačaharvajuć jašče ŭ sakaviku, kab nahreć parnik.
Davyd-Haradok
U Davyd-Haradku pierastavili pomnik Leninu. Sinchranizavali z pomnikam kniaziu Davydu, zasnavalniku horada. Ciapier jany pakazvajuć prykładna adzin napramak: Davyd dzidaj — na restaran «Paleśsie», Iljič rukoj — na zamkavuju haru. Spačatku idziom viernaj darohaj u restaran. Karatkievič apisvaŭ davyd-haradockuju čajnuju: žančyny ŭ tradycyjnych chustkach, kałarytnyja dziadźki ź pivam, cyhaniaty… U restaranie nikoha. Kompleks z troch stravaŭ kaštuje 3,50 rub. Administratarka akazvajecca rodam z Alšan.
— Jak ža vy pakinuli svaje takija bahatyja Alšany, pra jakija lehiendy chodziać?
— Pracavać chočacca.
— A chibaž tam raboty niama?
— Dzie, u parniku? Z ranicy da nočy?
U Davyd-Haradku pierastavili pomnik Leninu. Sinchranizavali z pomnikam kniaziu Davydu, zasnavalniku horada. Ciapier jany pakazvajuć prykładna adzin napramak: Davyd dzidaj — na restaran «Paleśsie», Iljič rukoj — na zamkavuju haru. Spačatku idziom viernaj darohaj u restaran. Karatkievič apisvaŭ davyd-haradockuju čajnuju: žančyny ŭ tradycyjnych chustkach, kałarytnyja dziadźki ź pivam, cyhaniaty… U restaranie nikoha. Kompleks z troch stravaŭ kaštuje 3,50 rub. Administratarka akazvajecca rodam z Alšan.
— Jak ža vy pakinuli svaje takija bahatyja Alšany, pra jakija lehiendy chodziać?
— Pracavać chočacca.
— A chibaž tam raboty niama?
— Dzie, u parniku? Z ranicy da nočy?
Na zamkavaj hary apošnim zbudavańniem była staražytnaja carkva Uvaskrasieńnia Chrystovaha, jakaja zhareła ŭ 1936-m. Raźbirajučy zavały paśla pažaru, ludzi adkryli siaredniaviečnyja kniaskija mahiły ŭ dubovych damavinach. Ahladać ich pryjazdžaŭ ź Vilni Anton Łuckievič, zasnavalnik «Našaj Nivy» i adzin z aŭtaraŭ biełaruskaj niezaležnaści. U vilenski Biełaruski muziej staražytnaściaŭ jon pavioz z Davyd-Haradka staražytny kniaski abutak z łasinaj skury.
Apaviadańnie Karatkieviča «Kraina Cyhanija» pra Davyd-Haradok. Cyhanski viarchoŭny sudździa, jaki patanuŭ, ratujučy biełaruskuju dziaŭčynu, taksama isnavaŭ u realnaści. Praŭda, Karatkievič, vidać, nie moh u 1969-m nazvać Harasima Bazyleviča, pachavanaha na davyd-haradockich mohiłkach, «cyhanski baron» — cenzura b nie dazvoliła. Jaki baron u BSSR? Daviałosia pisać «sudździa».
Karatkievič apisvaŭ hadavuju pa Bazyleviču, a nam paščaściła havaryć sa śviedkami samoha pachavańnia. «Cyhanoŭ sabrałasia – padvod trysta, tady ž mašyn nie było. Chavali na treci dzień, na zachodzie sonca – zvyčaj taki ŭ ich. Mahiłu z cehły vymuravali, kilimami zasłali, hrošy kidali tudy…»
Karatkievič apisvaŭ hadavuju pa Bazyleviču, a nam paščaściła havaryć sa śviedkami samoha pachavańnia. «Cyhanoŭ sabrałasia – padvod trysta, tady ž mašyn nie było. Chavali na treci dzień, na zachodzie sonca – zvyčaj taki ŭ ich. Mahiłu z cehły vymuravali, kilimami zasłali, hrošy kidali tudy…»
Alšany
U Alšany, stalicu biełaruskich ahurkovych emirataŭ, my zajazdžajem ź niekatorym trymcieńniem. Mroilisia pałacy z zołata, padletki biez pravoŭ na supierdarahich aŭto, jakija parušajuć usie praviły. Pabačyli ž šmatludnuju pracoŭnuju viosku ź nieabsiažnymi parnikami, anharami-składami dla harodniny.
Amazonija. Turaŭski kałaps
Kirujemsia ŭ Turaŭ i ŭsio vytelefanoŭvajem haspadaroŭ zdymnych kvater dy pakojaŭ, kab choć kudy ŭbicca na načleh. Heta akazałasia prablemaj: usio zaniata. U budni dzień. U haradku na try tysiačy čałaviek. Zdymać žytło ŭ Turavie davodzicca rabotnikam - šmat chto ź ich jeździć na pracu z druhoha boku Prypiaci, z Žytkavič. Kali abrynuŭsia most, davodziłasia rabić koła ŭ 280 kiłamietraŭ – praz Łuniniec ci praz Mazyr. «Ludzi a 4-j ranicy z domu vyjazdžali i ŭ hadzinu nočy viartalisia», - raskazali nam.
Kirujemsia da mosta cieraz Prypiać. Toj most byŭ da avaryi (i, spadziajemsia, znoŭ budzie paśla ramontu) unikalnaj turystyčnaj atrakcyjaj. Uźjechaŭšy na jaho, z vyšyni možaš ahladać pojmu biełaruskaj Amazonki - Prypiaci ź jaje starareččami, papłavami i dubrovami. Zaŭždy chaciełasia zapavolić aŭto i na minimalnaj chutkaści prajazdžać hetyja 900 mietraŭ.
Kirujemsia da mosta cieraz Prypiać. Toj most byŭ da avaryi (i, spadziajemsia, znoŭ budzie paśla ramontu) unikalnaj turystyčnaj atrakcyjaj. Uźjechaŭšy na jaho, z vyšyni možaš ahladać pojmu biełaruskaj Amazonki - Prypiaci ź jaje starareččami, papłavami i dubrovami. Zaŭždy chaciełasia zapavolić aŭto i na minimalnaj chutkaści prajazdžać hetyja 900 mietraŭ.
Ciapier most zieŭraje pustym pralotam, a padjezd da jaho z turaŭskaha boku pierakapany. Dla Prypiaci zrabili abvadnoje rečyšča, pa jakim z šalonaj chutkaściu lacić vada. Kali spadzie pavodka, staroje rečyšča zusim pierakryjuć, kab prosta pad most, na suchoje, zahnać budaŭničuju techniku dy adnavić abvaleny kavałak. Most, darečy, tak i budavaŭsia – na suchim. Bližejšyja masty, kab vy viedali, u Łunincy i Mazyry. Pakul naładzili pierapravu, bierahi na adlehłaści 191 km byli biez suviazi.
A Prypiać možna ciapier pierajechać dvuma sposabami: časovym pantonnym mostam i paromam. Da miesca pierapravy niekalki kiłamietraŭ krucić zihzahi nasypanaja daroha – prosta praz pojmu z usimi jaje cudami i pryhažościu.
A Prypiać možna ciapier pierajechać dvuma sposabami: časovym pantonnym mostam i paromam. Da miesca pierapravy niekalki kiłamietraŭ krucić zihzahi nasypanaja daroha – prosta praz pojmu z usimi jaje cudami i pryhažościu.
Prypiacki pantonny most nie paraŭnaješ z tym, što na Haryni pad Rublom. Śviatłafory z abodvuch bakoŭ, jakary, učeplenyja ŭ dno, dva katary koleru chaki, jakija raz na dzień adpichvajuć most da bieraha — Prypiać ža sudnachodnaja raka. Kožny taki katar źjadaje 48 litraŭ paliva za hadzinu, skazaŭ nam načalnik Žytkavickaha MNS, jaki niekalki raz na dzień byvaje ŭ hetym «haračym punkcie».
Nazirajem, jak zdymajuć most, kab prapuścić baržy z hruzam da Łuninca i Pinska
Chłopcy z MNS padymajuć ciažkija mietaličnyja listy, jakimi panton trymajecca za bierahi. Z adnaho bieraha čaplajuć da mosta trosam vajskovy KrAZ, padkłaŭšy jamu pad koły stopary. Kala druhoha bieraha ŭ most upirajucca katary i pačynajuć jaho šturchać suprać płyni. Adnačasova mns-niki vybirajuć trosy jakaraŭ, dapamahajučy kataram.
MNS robić sms-rassyłku ŭsim žycharam rehijona, papiaredžvajučy, kali panton nie budzie pracavać. Ale nie ŭsie ž miascovyja. Tamu ŭviečary, na zvarotnym šlachu ŭ Turaŭ, my traplajem u łakalny transpartny kałaps.
MNS robić sms-rassyłku ŭsim žycharam rehijona, papiaredžvajučy, kali panton nie budzie pracavać. Ale nie ŭsie ž miascovyja. Tamu ŭviečary, na zvarotnym šlachu ŭ Turaŭ, my traplajem u łakalny transpartny kałaps.
Sprava ŭ tym, što parom, jaki pracuje pobač, – 80-mietrovaja barža-rudavoz z mahutnym kataram – biare tolki ciažkija fury, dyj tych moža źmiaścić piać štuk. Uvieś lahčejšy transpart idzie pantonnym mostam. A jaho treba časam zdymać, a tut jašče padaje vada, most asiadaje, i treba čas ad času padkopvać bierahi, kab vyjezd z mosta byŭ nie zanadta kruty… Pakul pracavali buldoziery, padkopvajučy bierahi, na dambie pierad pantonam sabrałasia siemdziesiat mašyn.
Žytkavicki parom
daŭžynia
80,2 m
šyrynia
10,18 m
vyšynia borta
8,3 m
asadka (parožni)
0,44 m
asadka (zahružany)
0,78 m
miescaŭ dla pasažyraŭ
39 čałaviek
hruzapadymalnaść
204 t
daŭžynia
80,2 m
šyrynia
10,18 m
vyšynia borta
8,3 m
asadka (parožni)
0,44 m
asadka (zahružany)
0,78 m
miescaŭ dla pasažyraŭ
39 čałaviek
hruzapadymalnaść
204 t
Žytkavicki parom
Daŭžynia: 80,2 m
Šyrynia: 10,18 m
Vyšynia borta 8,3 m
Asadka (parožni) 0,44 m
Asadka (zahružany) 0,78 m
Kolkaść pasažyraŭ 39 čałaviek
Hruzapadymalnaść 204 t
Daŭžynia: 80,2 m
Šyrynia: 10,18 m
Vyšynia borta 8,3 m
Asadka (parožni) 0,44 m
Asadka (zahružany) 0,78 m
Kolkaść pasažyraŭ 39 čałaviek
Hruzapadymalnaść 204 t
Kala hadziny čakali, usłuchoŭvajučysia ŭ hrukat techniki i ŭhladajučysia ŭ ahni dalokaha paroma. Kali most adkryli, chapiła chvilin dvaccaci, kab zatory na abodvuch bierahach raźjechalisia. Biełarusy — arhanizavany narod.
Minščyna ŭžo i zabyłasia pra viesnavyja vody. A na Paleśsi ad turaŭskaj paromna-pantonnaj pierapravy da samaha Mazyrskaha mosta – 150 kiłamietraŭ – Prypiać nie daje nivodnaha šancu pierajechać jaje. Dadaje vady Ubarć, što pačynajecca až na karpackich pałaninach. I tamtejšyja daždžy-śniahi adbivajucca na pavodkavym stanie Prypiaci. Pryroda ihnaruje dziaržaŭnyja miežy.
Paroma miž vioskami Vyšałaŭ i Śniadzin navat nie vidać ad kraja vady, što staić pry samaj vyšałaŭskaj vulicy – da jaho jašče kiłamietry try. Miascovyja pakazali nam mašynu kapitana paroma: kinuŭ jaje la vady, abuŭ rybackija boty i pajšoŭ ubrod pilnavać svaju haspadarku. Ratavalniki sprabavali na "Nivie" dajechać da paroma – viarnulisia z paŭdarohi. Naš Tiguan taksama pasprabavaŭ siabie ŭ roli levijafana – my jechali pa nasypnoj darozie kolki mietraŭ, pakul vada nie pačała dachodzić da dnišča.
Hetyja miaściny, pa jakich Prypiać raspuskaje rukavy-zatoki, naležać Nacyjanalnamu parku "Prypiacki". Jaho centralnaja siadziba – u Laskavičach, ahraharadku sa skandynaŭskaha dyzajnu carkvoj i hustoŭnymi katedžami, muziejem pryrody i kruiznym kataram "Kiryła Turaŭski", pryšvartavanym da płyvučaha restarana. Tut navat dynazaŭry jość – stajać kala hatela, darma, što płastykavyja: tryceratops pamieram z dobruju karovu i tyranazaŭr.
Za Vyšałavam levy bierah Prypiaci robicca vysoki. I ot kaho nikoli nie zalivaje – dyk heta viosku Turok, jakaja na im staić. Vulica idzie ŭzdoŭž raki, stajać kala płatoŭ łavy – možna sieści pobač sa starymi ludźmi i miedytavać na vadu ledź nie da haryzontu, słuchajučy ich adviečnaje – pra sienakosy i statak u trysta karoŭ, što raniej tut byli, pra toje, što ŭsio ciapier nie toje i nie tak, i łazoj zarasło, i pracavać moładź razvučyłasia.
Adaptyŭny kruiz-kantrol (ASS)
Funkcyju aŭtamatyčnaha kiravańnia chutkaściu aŭto my vielmi acanili ŭ hetym padarožžy. Kab chutčej trapić na Paleśsie, my vybirali małazahružanyja trasy, dzie možna trymać pastajannuju chutkaść (naprykład, ad Słucka da Žytkavič možna jechać praź Lubań i Urečča).
Z dapamohaj knopak na ruli možna adnym palcam zadać Volkswagen Tiguan patrebnuju chutkaść, jakuju jon budzie trymać biez udziełu piedali hazu. Heta daje kiroŭcu mahčymaść trochi adpačyć.
Adaptyŭny kruiz-kantrol adroźnivajecca ad prosta kruiz-kantrolu najaŭnaściu datčyka adlehłaści. Faktyčna heta mini-radar, jaki vypramieńvaje elektramahnitnyja chvali na 150 mietraŭ upierad. Kali ŭ miežach ich dasiahalnaści na darozie źjaŭlajecca aŭto, infarmacyja pieradajecca na elektronny błok kiravańnia, dzie apracoŭvajucca źviestki pra adlehłaść da pieraškody i chutkaść jaje ruchu. Błok kiravańnia pieradaje kamandy vykanaŭčym prystasavańniam – u vypadku Volkswagen heta drosielnaja zasłanka i aŭtamatyčnaja karobka pieradač.
Kali mašyna śpieradu idzie pavolna, naša chutkaść taksama aŭtamatyčna zapavolicca, kab nie adbyłosia sutyknieńnia. (Kali źnižeńnie chutkaści małaistotnaje – prosta źmianšeńnie padačy paliva. Kali my źmianiajem pałasu i pieraškoda śpieradu źnikaje, aŭto aŭtamatyčna viartajecca ŭ raniejšy chutkasny režym.) Adklučyć ASS možna lohkim naciskam na piedal tormazu.
Adaptyŭny kruiz-kantrol (ASS)
Funkcyju aŭtamatyčnaha kiravańnia chutkaściu aŭto my vielmi acanili ŭ hetym padarožžy. Kab chutčej trapić na Paleśsie, my vybirali małazahružanyja trasy, dzie možna trymać pastajannuju chutkaść (naprykład, ad Słucka da Žytkavič možna jechać praź Lubań i Urečča).
Z dapamohaj knopak na ruli možna adnym palcam zadać Volkswagen Tiguan patrebnuju chutkaść, jakuju jon budzie trymać biez udziełu piedali hazu. Heta daje kiroŭcu mahčymaść trochi adpačyć.
Adaptyŭny kruiz-kantrol adroźnivajecca ad prosta kruiz-kantrolu najaŭnaściu datčyka adlehłaści. Faktyčna heta mini-radar, jaki vypramieńvaje elektramahnitnyja chvali na 150 mietraŭ upierad. Kali ŭ miežach ich dasiahalnaści na darozie źjaŭlajecca aŭto, infarmacyja pieradajecca na elektronny błok kiravańnia, dzie apracoŭvajucca źviestki pra adlehłaść da pieraškody i chutkaść jaje ruchu. Błok kiravańnia pieradaje kamandy vykanaŭčym prystasavańniam – u vypadku Volkswagen heta drosielnaja zasłanka i aŭtamatyčnaja karobka pieradač.
Kali mašyna śpieradu idzie pavolna, naša chutkaść taksama aŭtamatyčna zapavolicca, kab nie adbyłosia sutyknieńnia. (Kali źnižeńnie chutkaści małaistotnaje – prosta źmianšeńnie padačy paliva. Kali my źmianiajem pałasu i pieraškoda śpieradu źnikaje, aŭto aŭtamatyčna viartajecca ŭ raniejšy chutkasny režym.) Adklučyć ASS možna lohkim naciskam na piedal tormazu.
Adaptyŭny kruiz-kantrol (ASS)
Funkcyju aŭtamatyčnaha kiravańnia chutkaściu aŭto my vielmi acanili ŭ hetym padarožžy. Kab chutčej trapić na Paleśsie, my vybirali małazahružanyja trasy, dzie možna trymać pastajannuju chutkaść (naprykład, ad Słucka da Žytkavič možna jechać praź Lubań i Urečča).
Z dapamohaj knopak na ruli možna adnym palcam zadać Volkswagen Tiguan patrebnuju chutkaść, jakuju jon budzie trymać biez udziełu piedali hazu. Heta daje kiroŭcu mahčymaść trochi adpačyć.
Adaptyŭny kruiz-kantrol adroźnivajecca ad prosta kruiz-kantrolu najaŭnaściu datčyka adlehłaści. Faktyčna heta mini-radar, jaki vypramieńvaje elektramahnitnyja chvali na 150 mietraŭ upierad. Kali ŭ miežach ich dasiahalnaści na darozie źjaŭlajecca aŭto, infarmacyja pieradajecca na elektronny błok kiravańnia, dzie apracoŭvajucca źviestki pra adlehłaść da pieraškody i chutkaść jaje ruchu. Błok kiravańnia pieradaje kamandy vykanaŭčym prystasavańniam – u vypadku Volkswagen heta drosielnaja zasłanka i aŭtamatyčnaja karobka pieradač.
Kali mašyna śpieradu idzie pavolna, naša chutkaść taksama aŭtamatyčna zapavolicca, kab nie adbyłosia sutyknieńnia. (Kali źnižeńnie chutkaści małaistotnaje – prosta źmianšeńnie padačy paliva. Kali my źmianiajem pałasu i pieraškoda śpieradu źnikaje, aŭto aŭtamatyčna viartajecca ŭ raniejšy chutkasny režym.) Adklučyć ASS možna lohkim naciskam na piedal tormazu.
Funkcyju aŭtamatyčnaha kiravańnia chutkaściu aŭto my vielmi acanili ŭ hetym padarožžy. Kab chutčej trapić na Paleśsie, my vybirali małazahružanyja trasy, dzie možna trymać pastajannuju chutkaść (naprykład, ad Słucka da Žytkavič možna jechać praź Lubań i Urečča).
Z dapamohaj knopak na ruli možna adnym palcam zadać Volkswagen Tiguan patrebnuju chutkaść, jakuju jon budzie trymać biez udziełu piedali hazu. Heta daje kiroŭcu mahčymaść trochi adpačyć.
Adaptyŭny kruiz-kantrol adroźnivajecca ad prosta kruiz-kantrolu najaŭnaściu datčyka adlehłaści. Faktyčna heta mini-radar, jaki vypramieńvaje elektramahnitnyja chvali na 150 mietraŭ upierad. Kali ŭ miežach ich dasiahalnaści na darozie źjaŭlajecca aŭto, infarmacyja pieradajecca na elektronny błok kiravańnia, dzie apracoŭvajucca źviestki pra adlehłaść da pieraškody i chutkaść jaje ruchu. Błok kiravańnia pieradaje kamandy vykanaŭčym prystasavańniam – u vypadku Volkswagen heta drosielnaja zasłanka i aŭtamatyčnaja karobka pieradač.
Kali mašyna śpieradu idzie pavolna, naša chutkaść taksama aŭtamatyčna zapavolicca, kab nie adbyłosia sutyknieńnia. (Kali źnižeńnie chutkaści małaistotnaje – prosta źmianšeńnie padačy paliva. Kali my źmianiajem pałasu i pieraškoda śpieradu źnikaje, aŭto aŭtamatyčna viartajecca ŭ raniejšy chutkasny režym.) Adklučyć ASS možna lohkim naciskam na piedal tormazu.
Adaptyŭny kruiz-kantrol (ASS)
Funkcyju aŭtamatyčnaha kiravańnia chutkaściu aŭto my vielmi acanili ŭ hetym padarožžy. Kab chutčej trapić na Paleśsie, my vybirali małazahružanyja trasy, dzie možna trymać pastajannuju chutkaść (naprykład, ad Słucka da Žytkavič možna jechać praź Lubań i Urečča).
Z dapamohaj knopak na ruli možna adnym palcam zadać Volkswagen Tiguan patrebnuju chutkaść, jakuju jon budzie trymać biez udziełu piedali hazu. Heta daje kiroŭcu mahčymaść trochi adpačyć.
Adaptyŭny kruiz-kantrol adroźnivajecca ad prosta kruiz-kantrolu najaŭnaściu datčyka adlehłaści. Faktyčna heta mini-radar, jaki vypramieńvaje elektramahnitnyja chvali na 150 mietraŭ upierad. Kali ŭ miežach ich dasiahalnaści na darozie źjaŭlajecca aŭto, infarmacyja pieradajecca na elektronny błok kiravańnia, dzie apracoŭvajucca źviestki pra adlehłaść da pieraškody i chutkaść jaje ruchu. Błok kiravańnia pieradaje kamandy vykanaŭčym prystasavańniam – u vypadku Volkswagen heta drosielnaja zasłanka i aŭtamatyčnaja karobka pieradač.
Kali mašyna śpieradu idzie pavolna, naša chutkaść taksama aŭtamatyčna zapavolicca, kab nie adbyłosia sutyknieńnia. (Kali źnižeńnie chutkaści małaistotnaje – prosta źmianšeńnie padačy paliva. Kali my źmianiajem pałasu i pieraškoda śpieradu źnikaje, aŭto aŭtamatyčna viartajecca ŭ raniejšy chutkasny režym.) Adklučyć ASS možna lohkim naciskam na piedal tormazu.
Funkcyju aŭtamatyčnaha kiravańnia chutkaściu aŭto my vielmi acanili ŭ hetym padarožžy. Kab chutčej trapić na Paleśsie, my vybirali małazahružanyja trasy, dzie možna trymać pastajannuju chutkaść (naprykład, ad Słucka da Žytkavič možna jechać praź Lubań i Urečča).
Z dapamohaj knopak na ruli možna adnym palcam zadać Volkswagen Tiguan patrebnuju chutkaść, jakuju jon budzie trymać biez udziełu piedali hazu. Heta daje kiroŭcu mahčymaść trochi adpačyć.
Adaptyŭny kruiz-kantrol adroźnivajecca ad prosta kruiz-kantrolu najaŭnaściu datčyka adlehłaści. Faktyčna heta mini-radar, jaki vypramieńvaje elektramahnitnyja chvali na 150 mietraŭ upierad. Kali ŭ miežach ich dasiahalnaści na darozie źjaŭlajecca aŭto, infarmacyja pieradajecca na elektronny błok kiravańnia, dzie apracoŭvajucca źviestki pra adlehłaść da pieraškody i chutkaść jaje ruchu. Błok kiravańnia pieradaje kamandy vykanaŭčym prystasavańniam – u vypadku Volkswagen heta drosielnaja zasłanka i aŭtamatyčnaja karobka pieradač.
Kali mašyna śpieradu idzie pavolna, naša chutkaść taksama aŭtamatyčna zapavolicca, kab nie adbyłosia sutyknieńnia. (Kali źnižeńnie chutkaści małaistotnaje – prosta źmianšeńnie padačy paliva. Kali my źmianiajem pałasu i pieraškoda śpieradu źnikaje, aŭto aŭtamatyčna viartajecca ŭ raniejšy chutkasny režym.) Adklučyć ASS možna lohkim naciskam na piedal tormazu.
Admietnaść pietrykaŭskaha navakolla — bramy z vostrakaniečnymi makavinami na słupach nakštałt minaretaŭ. Haspadarčaja łohika ŭ takim dyzajnie jość: z vostraha doždž ściakaje, śnieh nie kładziecca — słup nie tak skora zhnije. U padobnaj stylistycy aformlenaja brama, što ŭpryhožvaje dom-muziej kultavaha biełaruskaha partyzana dzieda Tałaša ŭ vioscy Navasiołki pad Pietrykavam. Kultavym Vasil Tałaš staŭ dziakujučy svajoj charyźmie, doŭhažycharstvu, dziaržaŭnaj prapahandzie, a najpierš — Jakubu Kołasu, jaki napisaŭ pra jaho apovieść «Dryhva».
Dzied Tałaš naradziŭsia až u 1844-m, i mieŭ 75 hadoŭ, kali stupiŭ na partyzanskuju ściežku ŭ 1919-m. I paśla skandaliŭ z Kołasam: tych polskich žaŭnieraŭ, jakich jon adnym macham raskidaŭ, było nie šaściora, jak napisana ŭ "Dryhvie", a piatnaccać. Taksama niaŭrymślivy Tałaš dabivaŭsia ad Kołasa pałovy hanarara za apovieść i danosiŭ na susiedziaŭ u ČK. Kali pačałasia Druhaja suśvietnaja, Tałaša vyvieźli ŭ Maskvu. Tam jon zatroliŭ samoha Stalina: pabačyŭ u milicyjanta-rehuliroŭščyka kala hatela doŭhi skurany płašč i vyprasiŭ taki samy ŭ kiraŭnika SSSR. Kali ŭ jaho spytali – navošta, adkazaŭ: poły možna adrezać i chalavy dla botaŭ pašyć. Z astatniaha dobraja kurtka vyjdzie… Pražyŭ Tałaš 102 hady.
«Nastalhija»
Pietrykaŭ staić vysoka nad Prypiaćciu. Vulica da byłoha račnoha vakzała nahadvaje spusk pa hornym sierpancinie. Davodzicca ŭžyvać tarmažeńnie ruchavikom.
Draŭlany błakitny vakzalčyk, ad jakoha koliś adpłyvali «rakiety» na padvodnych kryłach, ciapier zabity doškami. Pobač sumuje na sušy jachta "Nastalhija", lažać pieraviernutyja čaŭny. "Ciapier narod hrošy ličyć, bolej jeździć ciahnikom", -- aceńvaje pryčyny zapuścieńnia šlachietny spadar u biełym kapielušy i kaściumie. Na vyhlad – dyrektar muzieja, nie mieniej. Nikoli nie skažaš, što zaŭziaty rybak, jakomu nie škada płacić 70 rubloŭ za licenziju.
Cyvilizacyja rek
Da pietrykaŭskaha paroma, skazaŭ naš surazmoŭca, darohi pakul niama. Ale my ŭsio ž sprabujem. I tarmozim pierad vodnaj pieraškodaj. Šyroka raźliłosia biełaruskaje mora, ni bierahoŭ, ni navat paroma nie vidać. Chiba što busieł, jaki chodzić tut ža pobač, moža jaje pieralacieć. Staiš pierad hetaj biaskrajniaj vadoj, i pahłynaje jana mituśniu i tryvohi. Krajavid, jaki supakojvaje.
Dziakujem Volkswagen u Biełarusi za pradstaŭleny dla padarožža aŭtamabil.
Dziakujem Volkswagen u Biełarusi za pradstaŭleny dla padarožža aŭtamabil.
Za što adkazvaŭ:
fota, videa, śpiecefiekty, techničnaja adaptacyja, hrafičnaja abałonka i vizualny naratyŭ
fota, videa, śpiecefiekty, techničnaja adaptacyja, hrafičnaja abałonka i vizualny naratyŭ
Za što adkazvaŭ:
tekst, redaktura, faktčekinh, łakacyi i maršrut, zbor i adaptacyja histaryčnych dadzienych
tekst, redaktura, faktčekinh, łakacyi i maršrut, zbor i adaptacyja histaryčnych dadzienych
Naša Niva | Pišam doŭhija teksty z 1906 hoda
© Pryvatnaje pradpryjemstva «Surodzičy»
UNP 190786828
© Pryvatnaje pradpryjemstva «Surodzičy»
UNP 190786828