Frau Mierkiel «kansalidavałasia z admarozkami»

Novy skład bundestaha prahałasavaŭ 28 kastryčnika za taho ž samaha kanclera. Nijakaj intryhi nie było. Usie viedali, što ŭ Anhieły Mierkiel druhi termin užo ŭ kišeni jaje harnitura. Tamu i niadaŭnija parłamienckija vybary ŭ Hiermanii, za jakimi daviałosia nazirać i aŭtaru hetych radkoŭ, ahladalniki nazvali nudnymi.

Toje ž kažuć i pra biełaruskija vybary, na jakich voś užo paŭtara dziesiacihodździa niaźmienna pieramahajuć Alaksandr Łukašenka i jaho niefarmalnaja partyja ŭłady. Ale hetyja dźvie nudy — nieba i ziamla, skažu ja vam.

Niaźmienny prezident Biełarusi artystyčna skardzicca pierad telekamierami: maŭlaŭ, narodnaja luboŭ prosta zaškalvaje, davodzicca navat źlohku adkručvać vyniki volevyjaŭleńnia.

Voś jak, pavodle jaho viersii, było ŭ 2006 hodzie: «Ja addaŭ kamandu, kab nie 93% było, a dzieści tam 80, ja nie pamiataju kolki. Tamu što za 90 — heta ŭžo psichałahična nie ŭsprymajecca».

I raniej na hetuju temu: «Apošnija vybary my sfalsifikavali, ja ŭžo zachodnikam pra heta havaryŭ… Za prezidenta Łukašenku prahałasavała 93,5%. Kažuć — heta nie jeŭrapiejski pakazčyk. My zrabili 86».

Ščyra kažučy, i heta — nie jeŭrapiejski pakazčyk. U demakratyjach Staroha Śvietu takich «elehantnych pieramoh» praktyčna nie byvaje. Bo tam — raźvitaja partyjnaja sistema, realnaja palityčnaja kankurencyja, zmahańnie idej. Da taho ž nie ŭžyvajecca termajadzierny administracyjny resurs. Tak što simpatyi šmatsłojnaha, niuansavanaha hramadstva naturalnym čynam raskładvajucca pa palicach.

Pahladzim na prykładzie Hiermanii. Kansiervatyŭny błok Anhieły Mierkiel —

CHDS/CHSS — nabraŭ na vybarach 27 vieraśnia 33,8%. Zusim nie tryumf, zaŭvažcie.

Zrešty, piva na viečaryncy ŭ kansiervataraŭ liłosia rakoj, paćviardžaju jak śviedka. Ale potym nastupili surovyja budni. I kab stvaryć urad, daviałosia amal ceły miesiac na ćviarozuju hałavu damaŭlacca ź libierałami sa Svabodnaj demakratyčnaj partyi na čale z Hida Viesterviele. Pryčym tyja naohuł nabrali tolki 14,6%. Ale kansiervatary addali pieravahu kaalicyi z hetymi ŭčarašnimi apazicyjanierami, a nie z sacyjał‑demakratami, u jakich farmalna vynik byŭ lepšy — 23%.

Dla biełaruskaha abyvaciela ŭsia hetaja aryfmietyka — ciomny les. Niemcy ž adsočvali pierad vybarami dynamiku sacyjałahičnych apytańniaŭ, źviartajučy ŭvahu na doli pracenta.

Darečy, pra niezaležnuju sacyjałohiju. U nas jaje trymajuć u abcuhach. Ekzit‑połaŭ bajacca jak čumy. NISEPD, jak i EHU, vycisnuli ŭ Vilniu: niama čaho kidać cień na elehantnyja pieramohi!

U Hiermanii aficyjnyja vyniki vybaraŭ u bundestah praktyčna supali jak z prahnozami, tak i sa źviestkami ekzit‑połaŭ,

što byli abvieščany na ŭsiu krainu pa haračych śladach. Dakładnaść niezaležnaha manitorynhu na ŭsich stadyjach kampanii — aptekarskaja. Heta značyć, što «miž inšym» pierakinuć siudy‑tudy dziesiatak pracentaŭ u ich tam u pryncypie niemahčyma.

Nu a sacyjał‑demakraty, sajuz ź jakimi (vo ŭžo sapraŭdy sajuz vuža i vožyka!) frau Mierkiel razarvała, ciapier sami apynulisia ŭ apazicyi. Ale heta zusim nie aznačaje, što šanoŭnaha hiera Štajnmajera i jaho doblesnych partajhienosie zaraz buduć rehularna dubasić palicejskija. Apazicyja ŭ ich, bač ty, sistemnaja.

Sacyjał‑demakratyčnyja lidery (u katehoryjach ajčynnaj prapahandy — «admarozki, jakija rvucca da ŭłady») buduć siadzieć u tych ža sinich kresłach pad prazrystym kupałam rejchstaha. Hetkaja nudnaja jeŭrapiejskaja palityčnaja rucina. Nijakaha adrenalinu.

Darečy, acanicie praporcyju: u novym bundestahu ŭ kiroŭnaj kaalicyi — 332 miescy, u apazicyi — 290.

Tamtejšy apazicyjny baraćbit nie apynajecca z pabitymi rebrami ŭ pastarunku paśla niesankcyjanavanaj akcyi. Zbeściŭšy z trybuny ŭrad, «hier admarozak» spakojna idzie damoŭ, pje harbatu ŭ chałacie dy tapkach — i chvalicca žoncy, jaki jon kruty.

Zvyš taho, SDPH budzie i nadalej spraŭna atrymlivać kazionnyja hrošy. Takaja padkormka pryznačana pavodle zakonu, jaki abviaščaje: «Partyi vykonvajuć hramadskuju zadaču i tamu atrymlivajuć srodki ad dziaržavy». Prahrama‑minimum, kab adčynilisia zasieki, nie takaja ŭžo i składanaja: nabrać paŭpracenta hałasoŭ na vybarach u bundestah ci Jeŭraparłamient, adzin pracent — na ziamielnych vybarach.

Karaciej, pavodle ich hniłych demakratyčnych zamaročak dziaržava abaviazana pieścić palityčny pluralizm. Darečy, heta dziŭnaja dla biełarusaŭ praktyka — dziaržfinansavańnie partyj — dziejničaje bolš jak u paŭsotni krain.

Zaraz voś i ajčynnaje načalstva choča krychu spadabacca Jeŭropie. Dniami anansavany navacyi, jakija miarkujecca ŭvieści ŭ vybarčaje zakanadaŭstva. I vusnami kiraŭnicy CVK abiacana navat «stymulavać» partyi.

Ustalavaŭšy dla partyj i hramadskich arhanizacyj kvoty ŭ vybarkamach, Biełaruś farmalna pieraplunie Hiermaniju, dzie takich zakanadaŭčych harantyj niama. Ale, viedajecie, i stalinskaja kanstytucyja, składzienaja budučym «voraham naroda» Bucharynym, vyhladała na papiery vielmi navat prahresiŭna. A «vorahaŭ» tym časam adstrelvali pačkami.

Karaciej, na praktycy ŭ nas mohuć na hetuju kvotu nasadzić u kamisii ludziej z łajalnych struktur (FPB, BRSM, «Biełaja Ruś») i takim čynam iznoŭ elehantna pradynamić «destruktyŭnyja elemienty».

U Hiermanii ž miechanika vybaraŭ nastolki prazrystaja, usie pracedury vykonvajucca z takim piedantyzmam (nu niemcy ž!), što partyjnaść vałancioraŭ, ź jakich farmujucca kamisii (sapraŭdnych dobraachvotnikaŭ, a nie padabranych viertykallu maniekienaŭ), nikoha nie chvaluje. Jakaja roźnica, dakazvali mnie tamtejšyja surazmoŭcy (i palityki, i funkcyjaniery MUS, i zvyčajnyja ludzi), kali imaviernaść falsifikacyj apryjory imkniecca da nula?

I voś što ja vam skažu. U pryncypie i pavodle siońniašniaha kodeksu ŭ nas možna pravieści ŭzorna sumlennyja vybary. Tearetyčna. Ale

ŭsio ŭpirajecca ŭ pačvarnuju, amaralnuju palityčnuju sistemu, dzie pavodle aznačeńnia niama miesca kankurencyi. Kožnaja ŭłada, jak viadoma, razbeščvaje, absalutnaja ž ułada razbeščvaje absalutna.

A voś Anhieła Mierkiel choć treśni nie zdoleła b zadziejničać administracyjny resurs. Tamtejšaja sistema nie dazvalaje: uładnyja haliny adna druhuju strymlivajuć i kantralujuć.

Demakratyja, niachaj heta budzie niamieckaja, amierykanskaja ci inšaja, zusim nie idealnaja reč. Jana nie robić palitykaŭ biełymi dy puchnatymi, ale, daliboh, dobraja ŭžo tym, što nie daje im zachapać usio.

Nu a spadaryniu kanclerku, nie čakajučy nijakich sta dzion, pa poŭnaj prahramie prabiraje ŭžo tamtejšaja presa (całkam, zaŭvažcie, «destruktyŭnaja»: dziaržaŭnaj praktyčna niama). Ahladalnik «Špihiela» nazvaŭ novy ŭrad parkam Jurskaha pieryjadu. Nu što tut skazać? Nie bačyŭ jon parkaŭ Jurskaha pieryjadu.

• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0
• 0