Historyja44

Vyjaviłasia, što salist «Pieśniaroŭ» Leanid Bartkievič — rodzič adnaho z ajcoŭ BNR

Leanid Bartkievič, šmathadovy salist hurta «Pieśniary», nie tolki pachodzić sa šlachieckaha rodu, ale i davodzicca davoli blizkim svajakom staršyni Rady BNR. Heta vynikaje z materyjałaŭ, apublikavanych amatarkaj hienieałahičnych vyšukaŭ Alenaj Karoŭčankaj u fejsbuku.

Daśledčycy ŭdałosia adšukać u archivie mietryčny zapis pra šlub pradzieda pieśniara, dvaranina Ramualda Bartkieviča, junaka 23 hadoŭ, z dvarankaj Antaninaj Dabužynskaj, dziaŭčynaj 22 hadoŭ, jaki adbyŭsia 9 krasavika 1874 hoda pa starym styli ŭ paniaviežskim kaściole. Z Paniavieža (ciapier horad Paniaviežys u centralnaj častcy Litvy) pachodzili aboje maładyja. 

U hetym šlubie naradziłasia piaciora dziaciej: Ryčard (1881), Maryja (1883), Ivan (1886), Fielicyja (1892), Jadviha (1896). Mienavita ad šlubu starejšaha syna Ryčarda z Hannaj z Majkoŭskich narodzicca ŭ 1925 hodzie Leanid — baćka budučaha pieśniara. 

Siamiora dziaciej Ryčarda Bartkieviča nad trunoj svajoj maci Hanny, 1934. Fota: fejsbuk-supołka «Zapisy biełarusavieda»

Ryčarda Ramualdaviča, jaki žyŭ u Miensku pa adrasie vulica Staražoŭskaja, dom № 43, stalinskija karniki aryštujuć u pačatku 1933 hoda i za antysavieckuju ahitacyju prysudziać jamu piać hadoŭ papraŭča-pracoŭnych łahieraŭ. Žonka Ryčarda Ramualdaviča pamre ŭ nastupnym 1934 hodzie. Sirotami zastaniecca siamiora dziaciej. 

«Žančyna ŭ čornym» — Maryja Ramualdaŭna Kračeŭskaja z Bartkievičaŭ. Fota: fejsbuk-supołka «Zapisy biełarusavieda»

Da hetaj znachodki daśledčycy krajaznaviec Siarhiej Knyrevič, jaki žyvie ŭ Prazie, apublikavaŭ fota Maryi Ramualdaŭny Bartkievič, za jaki jana i «začapiłasia» ŭ svaich pošukach. Jak vyśvietliłasia, Maryja ŭ ankiecie, znojdzienaj Knyrevičam, paznačyła toj ža minski adras, što fihuruje ŭ kartcy represavanaha Ryčarda. Heta ŭžo nie mahło być supadzieńniem. I mienavita praz Maryju, siastru svajho dzieda Ryčarda, salist «Pieśniaroŭ» paviazany svajactvam ź dziejačam Biełaruskaj Narodnaj Respubliki.

Piotra Kračeŭski, staršynia Rady BNR i stryječny dzied pieśniara Leanida Bartkieviča. Fota: Wikimedia Commons

Reč u tym, što Maryja ŭziała šlub ź Piotram Kračeŭskim. Cikava, što jana była kataličkaj, a muž pachodziŭ z dynastyi pravasłaŭnych śviataroŭ.

Kračeŭski stajaŭ la samych vytokaŭ biełaruskaj dziaržaŭnaści i byŭ udzielnikam losavyznačalnaha Usiebiełaruskaha źjezda ŭ 1917 hodzie. Paśla razhonu źjezda jon uvajšoŭ u Vykanaŭčy kamitet Rady Usiebiełaruskaha źjezda, jaki paźniej byŭ pierajmienavany ŭ Radu BNR. U vykanaŭčym orhanie novaj biełaruskaj dziaržavy, Narodnym sakrataryjacie Biełarusi, Kračeŭski zajmaŭ pasadu narodnaha sakratara (ministra) finansaŭ. 

Staršynia Rady BNR Piotra Kračeŭski sa svajoj žonkaj Maryjaj i dziaržaŭnym sakratarom urada BNR Uładzimiram Prakulevičam na sustrečy biełaruskaha nacyjanalnaha aktyvu ŭ Prazie da 40-ch uhodkaŭ śmierci V. Dunina-Marcinkieviča, 30 śniežnia 1924 h. Fota: Wikimedia Commons

Z kanca 1919 hoda Piotra Kračeŭski byŭ staršynioj Rady BNR. Z 1920 hoda — u emihracyi ŭ Prazie, dzie razam sa staršynioj apynułasia ŭ vyhnańni i znachodzicca dahetul Rada BNR. Tut jon sklikaŭ Usiebiełaruskuju kanfierencyju, jakaja asudziła haniebny dla biełarusaŭ Ryžski mirny dahavor i paćvierdziła ideały niezaležnaści Biełarusi. Kračeŭski damohsia ad urada Čechasłavakii stypiendyj dla biełaruskich studentaŭ, jakimi skarystalisia mnohija zachodniebiełaruskija dziejačy.

U 1928 hodzie Piotra Kračeŭski pamior i byŭ pachavany na pražskich Olšanskich mohiłkach. Viadoma, što ŭdava źbirała srodki na nadmahilny pomnik mužu, ale zastajecca zahadkaj, kali jana sama pamierła i dzie pachavanaja.

U 1920-ja hady źjeduć z krainy i małodšyja siostry Ryčarda — Fielicyja i Jadviha. Ich dalejšy los taksama nieviadomy.

Hienieałahičnaje dreva Bartkievičaŭ. Fota: fejsbuk-supołka «Zapisy biełarusavieda»

Syn ža Ryčarda, Leanid, projdzie Druhuju suśvietnuju vajnu i ad atrymanych na froncie ranieńniaŭ zaŭčasna pamre za dva miesiacy da naradžeńnia syna. Vidać, praź ciažkuju dla maci stratu chłopčyk naradziŭsia raniej za termin — 25 maja 1949 hoda. Daktary byli ŭpeŭnienyja, što jon nie praciahnie doŭha, ale maci zdoleła jaho vychadzić. Chłopčyka nazvali ŭ honar pamierłaha baćki Leanidam. Pastaleŭšy, jon kinie architekturu, jakoj vučyŭsia, i ŭ 1969 stanie salistam zvyšpapularnych «Pieśniaroŭ».

Leanid Bartkievič, Uładzimir Mulavin i Ihar Łučanok, 1970. Fota: kniha «Pieśniary» i Olha»

Leanid Leanidavič taksama pakinie i prykmietny hienieałahičny śled: u kožnym z troch šlubaŭ u jaho narodzicca pa synie, jašče adzin — ad pazašlubnaj suviazi z fanatkaj. Darečy, svajho druhoha syna ad biełaruskaj himnastki Volhi Korbut jon nazavie Ryčardam u honar svajho represavanaha dzieda.

Leanid Bartkievič pamior u 2021 hodzie. Ën, jaki doŭhija hady pražyŭ u asiarodździ biełaruskaj dyjaspary ŭ ZŠA i šmat śpiavaŭ u biełaruskich asiarodkach, nie moh i padumać, što Rada BNR, jakaja znachodzicca ŭ vyhnańni z časoŭ staršynstva jahonaha dzieda, budzie pryznanaja karnymi orhanami režymu Łukašenki «ekstremisckim farmiravańniem».

«Naša Niva» — bastyjon biełaruščyny

PADTRYMAĆ

 

 

 

Kamientary4

  • Huślar
    13.06.2023
    Vidać, tamu i syn u Loni z Volhaj Račard...
  • mikola
    13.06.2023
    Korbut zbila jago z darogi...Byu by z *Pesnjarami*....
  • viersalski badziaha
    14.06.2023
    Cikavy artykuł, dziakuj.

«Vialiki absalutna čałaviek». Kola Łukašenka raskazaŭ, što dla jaho baćka i ŭ čym jahonaja apazicyjnaść29

«Vialiki absalutna čałaviek». Kola Łukašenka raskazaŭ, što dla jaho baćka i ŭ čym jahonaja apazicyjnaść

Usie naviny →
Usie naviny

Palicyja znoŭ razahnała mitynh u centry Tbilisi

Što viadoma pra biełarusa Viktara Paviełku, jakoha ŭ Polščy padazrajuć u arhanizacyi napadaŭ na rasijskich apazicyjanieraŭ7

Što śviet dumaje pra vajnu va Ukrainie ciapier? Karta pazicyj krain1

Kamandzir Pałka Kalinoŭskaha: Biełaruskija dobraachvotniki majuć tyja ž sacyjalnyja harantyi, što i ŭkrainskija vajskoŭcy6

U Hruzii praciahvajucca pratesty, palicyja prymianiła vadamioty1

Śpievaka Dziadziu Vaniu buduć sudzić za ŭdzieł u pratestach4

Navukoŭcy znajšli tłumačeńnie «tumanu ŭ hałavie» paśla kavidu1

Minskija ŭłady pradpisvajuć upryhožvać navahodnija vitryny tolki «elemientami słavianskaha pachodžańnia»7

Departamient dziaržbiaśpieki Litvy kaža, što rost kolkaści imihrantaŭ ź Biełarusi ŭjaŭlaje pahrozu. Ale pa statystycy biełarusaŭ u Litvie stanovicca mienš10

bolš čytanych navin
bolš łajkanych navin

«Vialiki absalutna čałaviek». Kola Łukašenka raskazaŭ, što dla jaho baćka i ŭ čym jahonaja apazicyjnaść29

«Vialiki absalutna čałaviek». Kola Łukašenka raskazaŭ, što dla jaho baćka i ŭ čym jahonaja apazicyjnaść

Hałoŭnaje
Usie naviny →