Jak zapavolić stareńnie? Miedyki i navukoŭcy ŭsio bolš daviedvajucca pra heta.
Siońnia dažyć da 100 hadoŭ — heta ŭžo nie niezvyčajnaja źjava, ale ŭsio jašče redkaść. The Economist robić cikavy ahlad apošnich namahańniaŭ u honcy čałavieka za pradaŭžeńniem žyćcia.
Asabliva važlivaj metaj ujaŭlajecca nie pradaŭžeńnie žyćcia jak takoje, a kab dadatkovyja hady byli zdarovymi i prynosili zadavalnieńnie. Prahres, dasiahnuty siońnia, dahetul nakiravany na baraćbu z pryčynami śmierci, asabliva ź infiekcyjnymi zachvorvańniami. Adnak sam praces stareńnia z takimi spadarožnymi chvarobami, jak, naprykład, demiencyja, navukoŭcam pakul nie pad siłu zapavolić. Tamu ciapier usio bolš namahańniaŭ skiravana mienavita na heta.
Ideja zaklučajecca ŭ tym, kab manipulavać bijałahičnymi pracesami, źviazanymi sa stareńniem, jakija pry dośledach na łabaratornych žyviołach, zdajecca, pradaŭžajuć ich žyćcio. Niekatoryja ź mietadaŭ daŭno viadomyja, naprykład, strohaje abmiežavańnie kolkaści kałoryj, jakija spažyvaje žyvioła ŭ ramkach zbałansavanaj dyjety. Viadoma, žyć z abmiežavańniem kałoryj vielmi składana dla bolšaści ludziej, ale preparaty, jakija ŭpłyvajuć na adpaviednyja bijałahičnyja šlachi, zdajecca, prynosiać padobnyja vyniki.
Adzin z takich preparataŭ — mietfarmin (metformin), jaki byŭ uchvaleny dla vykarystańnia suprać dyjabietu 2 typu. Inšy — rapamicyn — imunasupresant, jaki vykarystoŭvajecca pry transpłantacyi orhanaŭ. Niekatoryja karystalniki pačynajuć prymać hetyja leki «nie pa pryznačeńni», samastojna abo tady, kali padpisvajuć kantrakty na absłuhoŭvańnie z novym kłasam firmaŭ, jakija zajmajucca daŭhalećciem.
Inšy šlach zaklučajecca ŭ raspracoŭcy lekaŭ, što zabivajuć staryja kletki, jakija arhanizmu bolš nie patrebnyja. Sienalityki — heta kłas supraćuzrostavych lekavych preparataŭ, admietnaj asablivaściu jakich źjaŭlajecca zdolnaść vybaračna inicyjavać hibiel sastarełych kletak. Naturalnyja srodki dla ŭtylizacyi hetych kletak, jak i šerah inšych miechanizmaŭ adnaŭleńnia, sami słabiejuć z časam. Praciahnuć im ruku dapamohi — heta nie prosta navieści paradak. Kletki, što starejuć, vyklikajuć raznastajnyja zboi ŭ svaich zdarovych susiedziaŭ. A sienalityčnyja preparaty, nakiravanyja na ich, stvarajuć vidavočnuju niebiaśpieku: ciažka źniščyć adzin typ kletak i nie paškodzić inšy. Ale napramak dla navukoŭcaŭ zrazumieły.
Dla sapraŭdnych aptymistaŭ heta tolki pačatak. Hrupy akademičnych i kamiercyjnych daśledčykaŭ vyvučajuć, jak amaładzić kletki i tkanki šlacham źmieny «epihienietyčnych» markieraŭ na chramasomach, jakija paviedamlajuć kletkam, jakija hieny jany pavinny aktyvavać. Hetyja markiery nazapašvajucca z uzrostam. Mnohija ličać, što šlacham manipulacyi ź imi možna stvaryć kletki 20-hadovaha cieła ŭnutry cieła 65-hadovaha čałavieka.
Adna z hałoŭnych pryčyn dla turboty navukoŭcaŭ — čałaviečy mozh. Zapavoleńnie stareńnia nie źmienić taho fakta, što mozh maje abmiežavanuju jomistaść i, jak miarkujecca, šlacham naturalnaha adboru prystasavany da zvyčajnaj praciahłaści žyćcia. Hetaje pytańnie staić asobna ad turboty pra demiencyju, jakaja vyklikajecca peŭnymi zachvorvańniami. Takim čynam, doŭhažycharam treba budzie znajści sposaby prystasavacca da narmalnaha, zvyčajnaha stareńnia mozhu: naprykład, ludzi mohuć apynucca ŭ situacyi, kali ŭsio bolš jany buduć źviartacca da svajho pamočnika sa štučnym intelektam z pytańniami, adkazy na jakija jany kaliści ŭspomnili b biez namahańniaŭ.
Ni adna z vyšej zhadanych idej jašče nie była aficyjna vyprabavanaja na ludziach. Heta zbolšaha tamu, što kirujučyja orhany pa zaćviardžeńni lekaŭ jašče nie pryznajuć staraść zachvorvańniem, jakoje paddajecca lačeńniu, što ŭskładniaje rehistracyju vyprabavańniaŭ. Pa svajoj pryrodzie ŭ takich vyprabavańniach pavinny ŭdzielničać tysiačy ludziej na praciahu mnohich hadoŭ, što pavialičvaje košt i składanaść daśledavańniaŭ.
Adsutnaść testavańnia taksama častkova źviazana z tym, što ŭ mnohich pieršapačatkovych prapanovach vykarystoŭvajucca malekuły, jakija niezapatentavanyja, što mała cikavić farmaceŭtyčnyja kampanii. Tym nie mienš niekatoryja vyprabavańni viaducca: naprykład, u vyprabavańni z vykarystańniem mietfarminu buduć naziracca 3000 amierykancaŭ va ŭzroście 60-70 hadoŭ. Meta — daviedacca, ci sapraŭdy preparat dapamahaje pradaŭžeńniu žyćcia ŭ cełym. Kaniečnie, takija daśledavańni abaviazkova zojmuć čas.
Što budzie, kali ŭsio ž taki atrymajecca?
Niekatoryja ludzi, nazirajučy zacikaŭlenaść miljarderaŭ u startapach, jakija spryjajuć daŭhalećciu, niepakojacca, što pieravahi atrymajuć u asnoŭnym bahatyja, što pryviadzie da taho, što kłas doŭhažycharoŭ-supierludziej budzie panavać nad niedaŭhaviečnymi zvyčajnymi ludźmi. Ale technałohii raspaŭsiudžvajucca i tańniejuć. Ciažka ŭjavić pryvilej, jaki z bolšaj imaviernaściu moža vyklikać paŭstańnie, čym najaŭnaść kirujučaha kłasa, jaki nazapašvaje srodki dla pradaŭžeńnia ŭzrostu, kab paźbiehnuć vialikaha ŭraŭnialnika ŭ abliččy śmierci.
Kali niekatoryja ludzi buduć žyć značna daŭžej, heta budzie mieć dalokija nastupstvy. Vidavočna, što pracoŭny ŭzrost budzie pavialičany, a dla žančyn adkryjecca bolš mahčymaściaŭ nie achviaravać svajoj karjeraj z-za naradžeńnia dziaciej, što, mahčyma, źmienšyć niaroŭnaść na pracoŭnym miescy. Z časam mohuć adbycca i bolš hłybokija zruchi. Ludzi, jakija žyvuć daŭžej, mohuć bolš kłapacicca pra pahrozy, jakija znachodziacca dalej u časie, naprykład, pra stan śvietu ŭ 2100 hodzie. Daŭhalećcie dazvalaje ciarpliva nazapašvać kapitał, jaki jość faktaram źjaŭleńnia siaredniaha kłasa. Siemji buduć achoplivać navat bolš pakaleńniaŭ i, jak miarkujecca, bolš šyrokija sietki raznastajnych zvodnych bratoŭ, siaścior i čatyrochjuradnych kuzenaŭ. Heta pierasvaryć ich ci abjadnaje? Ci budzie lišak stahadovych ludziej marhinalizavać moładź, ci ŭźniknie kult maładości, ci pieršaje i druhoje razam?
Vidavočna adno: ludzi ŭchopiacca za eliksir žyćcia, kali jon stanie dastupnym. Ale naturalny adbor nie zacikaŭleny ŭ biaskoncym daŭhalećci jak takim. Tym nie mienš unutranaje imknieńnie trymacca za žyćcio — mahčyma, samaja asnoŭnaja rysa z usich, što ŭłaścivyja žyvym arhanizmam.
Kamientary