TEST
Dziesiać zajmalnych pytańniaŭ
pra biełaruska-habrejskuju kuchniu
U vydaviectvie Gutenberg Publisher pry ŭdziele Czabor Publishing vyjšła kniha «Samy cymus» ad vydatnaha znaŭcy histaryčnaj kuchni Alesia Biełaha z aŭtarskimi ilustracyjami Juryja Taŭbkina. Z hetaj nahody prapanujem vam zachaplalnaje padarožža ŭ śviet biełaruska-habrejskaj kuchni, pra jaki raspaviadaje hetaja kniha histaryčnych narysaŭ i tradycyjnych receptaŭ.

Kali vyniki vašaha testu buduć dobrymi, to ŭ kancy vy ŭbačycie pramakod na źnižku 10% na zamovu hetaj knihi, jakaja budzie cudoŭnym padarunkam kožnamu amataru historyi, kulinaryi i ŭsim amataram smačna pajeści!

PAČYNAJEM
Davajcie dla pačatku raźbiaremsia: što aznačaje słova «cymus»?
Słušna, heta słova pajšło ad cymiesu – desiertnaha rahu z morkvy, nutu, razynak, śliŭ i roznych inšych inhredyjentaŭ, časam navat miasa, jakija dadajuć u zaležnaści ad miascovaści. U biełaruskaj movie krychu źmienienaje słova «cymus» zažyło svaim žyćciom i zajmieła pieranosnaje značeńnie.

Nie, kali tolki vy nie mieli na dumcy pieranosnaje značeńnie słova «smak». Nasamreč słova «cymus» pajšło ad cymiesu – desiertnaha rahu z morkvy, nutu, razynak, śliŭ i roznych inšych inhredyjentaŭ, časam navat miasa, jakija dadajuć u zaležnaści ad miascovaści. U biełaruskaj movie krychu źmienienaje słova «cymus» zažyło svaim žyćciom i zajmieła pieranosnaje značeńnie.
Zusim naadvarot! Słova «cymus» pajšło ad cymiesu – desiertnaha rahu z morkvy, nutu, razynak, śliŭ i roznych inšych inhredyjentaŭ, časam navat miasa, jakija dadajuć u zaležnaści ad miascovaści. U biełaruskaj movie krychu źmienienaje słova «cymus» zažyło svaim žyćciom i zajmieła pieranosnaje značeńnie.
Nasamreč nie. Słova «cymus» pajšło ad cymiesu – desiertnaha rahu z morkvy, nutu, razynak, śliŭ i roznych inšych inhredyjentaŭ, časam navat miasa, jakija dadajuć u zaležnaści ad miascovaści. U biełaruskaj movie krychu źmienienaje słova «cymus» zažyło svaim žyćciom i zajmieła pieranosnaje značeńnie.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Jak nazyvajecca habrejskaja sistema praviłaŭ i patrabavańniaŭ da praduktaŭ i sposabaŭ pryhatavańnia ježy?
Blizka, ale niapravilna. Chalal – heta musulmanski termin, jaki aznačaje pravilnaść i dazvolenaść ježy. U habrejaŭ ža heta nazyvajecca kašrut.

Niapravilna. Słova «štetł» abaznačaje miastečka ci haradok, dzie sialilisia habrei Uschodniaj Jeŭropy. A charčavalisia jany zhodna z praviłami kašrutu.
Tak, heta absalutna pravilny adkaz!
Nie, hiešeft – heta vyhadnaja ci navat śpiekulatyŭnaja ŭhoda. Da ježy heta słova nie maje nijakaha dačynieńnia. A voś praviły, pavodle jakich charčujucca habrei, nazyvajucca kašrut.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Jakuju kłasičnuju biełaruskuju stravu, jak miarkujecca, na našy ziemli prynieśli habrei?
Niapravilna. U heta składana pavieryć, ale habrei mahli prynieści na biełaruskija ziemli bulbianyja aładki, jakija my nazyvajem draniki. Radzima hetaj stravy – Hiermanija, a «ahientami» niamieckaha śvietu, jakija, chutčej za ŭsio, i zanieśli draniki ŭ Biełaruś i Litvu, byli habrei ź ich movaj idyš, rodnasnaj niamieckaj. Darečy, draniki habrei nazyvajuć łatkies, tolki ŭ ich heta nie štodzionnaja, a śviatočnaja strava.
Nie, heta nie tak. Tym bolš, dla pryhatavańnia vieraščaki, jak praviła, treba śvinoje miasa, jakoje habrei nie jaduć. U heta składana pavieryć, ale habrei mahli prynieści na biełaruskija ziemli bulbianyja aładki, jakija my nazyvajem draniki. Radzima hetaj stravy – Hiermanija, a «ahientami» niamieckaha śvietu, jakija, chutčej za ŭsio, i zanieśli draniki ŭ Biełaruś i Litvu, byli habrei ź ich movaj idyš, rodnasnaj niamieckaj. Darečy, draniki habrei nazyvajuć łatkies, tolki ŭ ich heta nie štodzionnaja, a śviatočnaja strava.
Nie, jakraz z zacirkaj adbyłosia naadvarot: chutčej ad biełarusaŭ hety sup pierajšoŭ na habrejski stoł. Habrei ŭ svaju čarhu mahli prynieści na biełaruskija ziemli bulbianyja aładki, jakija my nazyvajem draniki. Radzima hetaj stravy – Hiermanija, a «ahientami» niamieckaha śvietu, jakija, chutčej za ŭsio, i zanieśli draniki ŭ Biełaruś i Litvu, byli habrei ź ich movaj idyš, rodnasnaj niamieckaj. Darečy, draniki habrei nazyvajuć łatkies, ad biełaruskaha «aładki», tolki ŭ ich heta nie štodzionnaja, a śviatočnaja strava (na śviata Chanuka).
Słušna! U heta składana pavieryć, ale heta mahčyma. Radzima hetaj stravy – Hiermanija, a «ahientami» niamieckaha śvietu, jakija, chutčej za ŭsio, i zanieśli draniki ŭ Biełaruś i Litvu, byli habrei ź ich movaj idyš, rodnasnaj niamieckaj. Darečy, draniki habrei nazyvajuć łatkies, tolki ŭ ich heta nie štodzionnaja, a śviatočnaja strava.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Jakaja papularnaja va ŭsim śviecie bułačka nasamreč staražytnaja habrejskaja strava?
Nu, nie! Zamachvacca na francuzskuju kuchniu nie treba. Havorka idzie pra biejhły – kruhłyja ci, dakładniej, «taraidalnyja» bułački, padobnyja da bublikaŭ ci abarankaŭ. Paśla taho, jak habrei zavieźli biejhły ŭ ZŠA, jany stali tam šalona papularnyja i razyšlisia pa ŭsim śviecie.
Pravilna! Biejhły – kruhłyja ci, dakładniej, «taraidalnyja» bułački, padobnyja da bublikaŭ ci abarankaŭ. Paśla taho, jak habrei zavieźli biejhły ŭ ZŠA, jany stali tam šalona papularnyja i razyšlisia pa ŭsim śviecie.
Nie, brecel – heta vypiečka ŭ formie krendziela, papularnaja ŭ niamieckamoŭnych krainach. Habrejskaja bułačka – heta biejhł. Paśla taho, jak habrei Uschodniaj Jeŭropy zavieźli biejhły ŭ ZŠA, jany stali tam šalona papularnyja i razyšlisia pa ŭsim śviecie.
Niapravilna. Havorka idzie pra biejhły – kruhłyja ci, dakładniej, «taraidalnyja» bułački, padobnyja da bublikaŭ ci abarankaŭ. Paśla taho, jak habrei zavieźli biejhły ŭ ZŠA, jany stali tam šalona papularnyja i razyšlisia pa ŭsim śviecie.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Nut, tachini, aliŭkavy alej, časnok, limonny sok, papryka, zira – inhredyjenty tradycyjnaj habrejskaj stravy, jakaja apošnim časam stanovicca papularnaj i ŭ Biełarusi. Jak jana nazyvajecca?
Nie, šakšuka – heta habrejskaja jaječnia, a my pytalisia pra chumus.
A voś i nie. Sabich – heta taki admysłovy sendvič ź pity sa smažanymi bakłažanami, jajkami, sałataj, zielaninaj i sousam. A my pytalisia pra chumus.
Pravilna! Chumus – heta pasta ź pieraličanych vyšej praduktaŭ. Viadoma, jość mnostva vidaŭ chumusu, i dadavać možna ŭ jaho što zaŭhodna. Ale baza zastajecca bazaj.
Heta nie tak. Matbucha – sałata z pamidoraŭ i piercaŭ. A my pryviali składniki chumusu.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Šmalec ci šmalc – nieadjemnaja častka kuchni aškienazaŭ, jeŭrapiejskich habrejaŭ. A što heta takoje?
Tak, heta pravilny adkaz! Šmalc stahodździami vykarystoŭvajuć u samych roznych stravach.
Nie, napeŭna vy pierabłytali šmalc ź pitaj ci z macoj. Husiny tłušč stahodździami vykarystoŭvajuć u samych roznych stravach.
Nie, heta faršmak. A šmalc – heta husiny tłušč. Jaho stahodździami vykarystoŭvajuć u samych roznych stravach.
Nie, kunžutnaja pasta nazyvajecca tchina abo tachini. A šmalc – heta husiny tłušč. Jaho stahodździami vykarystoŭvajuć u samych roznych stravach.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Adna z hałoŭnych straŭ na paschalnym stale ŭ habrejaŭ – hiefiłte fiš. Kali z druhim słovam usio jasna – heta ryba, to jakim čynam jaje hatujuć?
Nie, hiefiłte fiš – heta litaralna faršyravanaja ryba. Rybinu skuru načyniajuć faršam z hetaj ža ryby z roznymi dadatkami. Paśla ŭsio heta varać i narazajuć na kavałki.
Nie, hiefiłte fiš – heta litaralna faršyravanaja ryba. Rybinu skuru načyniajuć faršam z hetaj ža ryby z roznymi dadatkami. Paśla ŭsio heta varać i narazajuć na kavałki.
Nie, hiefiłte fiš – heta litaralna faršyravanaja ryba. Rybinu skuru načyniajuć faršam z hetaj ža ryby z roznymi dadatkami. Paśla ŭsio heta varać i narazajuć na kavałki.
Słušna, hiefiłte fiš – heta litaralna faršyravanaja ryba. Rybinu skuru načyniajuć faršam z hetaj ža ryby z roznymi dadatkami. Paśla ŭsio heta varać i narazajuć na kavałki.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Strava, jakuju my nazyvajem bulbianoj babkaj, u litoŭskaj movie nazyvajecca kuhielis. Heta suhučna z tradycyjnaj habrejskaj zapiakankaj kuhiel, ale jaje čaściej za ŭsio hatavali nie z bulby. A z čaho?
Słušna! Tradycyjny kuhiel – heta pudynh z łokšyny z tym samym šmalcam, zalitaja jajkam.
Niapravilna. Tradycyjny kuhiel – heta pudynh z łokšyny z tym samym šmalcam, zalitaja jajkam.
Niapravilna. Tradycyjny kuhiel – heta pudynh z łokšyny z tym samym šmalcam, zalitaja jajkam.
Rabili i z tvarahu, ale tradycyjny kuhiel – heta pudynh z łokšyny z tym samym šmalcam, zalitaja jajkam.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
U habrejskaj kuchni jość strava choliškies, anałahičnaja dobra nam znajomym hałubcam. Ale jość adno istotnaje adroźnieńnie ŭ tym, jak jaduć choliškies u paraŭnańni z hałubcami. Jakoje?
Nie, jaduć ich haračymi, jak i hałubcy. Tolki zhodna z kašrutam miasnyja pradukty z małočnymi jeści nielha, tamu vykarystańnie śmiatany pad zabaronaj, kali tolki načynka ŭ ich nie z harodniny.
Słušna! Zhodna z kašrutam miasnyja pradukty z małočnymi jeści nielha, tamu vykarystańnie śmiatany pad zabaronaj, kali tolki načynka ŭ ich nie z harodniny.
Nie, takoha praviła niama. A voś zhodna z kašrutam miasnyja pradukty z małočnymi jeści nielha, tamu vykarystańnie śmiatany pad zabaronaj, kali tolki načynka ŭ ich nie z harodniny.
Dy nie, heta vyklučana. Choliškies hatavali niebahatyja ludzi, jakija nie mahli dazvolić sabie vykidać toje, što možna źjeści. Tym bolš, kali jano takoje smačnaje. Zhodna z kašrutam miasnyja pradukty z małočnymi jeści nielha, tamu vykarystańnie śmiatany pad zabaronaj, kali tolki načynka ŭ ich nie z harodniny.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Jaki tradycyjny sup niekalki stahodździaŭ byŭ hałoŭnaj stravaj jak biełarusaŭ, tak i habrejaŭ-litvakoŭ?
Nie, i biełarusy, i habrei lubili jeści krupnik. Tradycyjna jaho varyli ź jačmiennaj, hreckaj, prasianoj abo žytniaj krupy, dadajučy morkvu, cybulu, časta hryby, a taksama miasa.
Dy nie, i biełarusy, i habrei lubili jeści krupnik. Tradycyjna jaho varyli ź jačmiennaj, hreckaj, prasianoj abo žytniaj krupy, dadajučy morkvu, cybulu, časta hryby, a taksama miasa.
Nie, i biełarusy, i habrei lubili jeści krupnik. Tradycyjna jaho varyli ź jačmiennaj, hreckaj, prasianoj abo žytniaj krupy, dadajučy morkvu, cybulu, časta hryby, a taksama miasa.
Pravilna! I biełarusy, i habrei lubili jeści krupnik. Tradycyjna jaho varyli ź jačmiennaj, hreckaj, prasianoj abo žytniaj krupy, dadajučy morkvu, cybulu, časta hryby, a časam miasa.
DALEJ
PRAVIERYĆ
PAKAŽYCIE VYNIK
Ničoha! Sproba — heta taksama dobra
Na žal, promakod vy nie vyjhrali, ale vy možacie pasprabavać prajści test jašče raz. Ci zamović knihu — pa hetaj spasyłcy.
PASPRABAVAĆ JAŠČE RAZ
Pasprabujcie jašče raz!
Nie pieražyvajcie!

Na žal, promakod vy nie vyjhrali, ale vy možacie pasprabavać prajści test jašče raz. Ci zamović knihu — pa hetaj spasyłcy.
PASPRABAVAĆ JAŠČE RAZ
Niabłaha, ale vy dakładna možacie lepš!
Nie pieražyvajcie, u nastupny raz vam bolš pašancuje!

Na žal, promakod vy nie vyjhrali, ale vy možacie pasprabavać prajści test jašče raz. Ci zamović knihu — pa hetaj spasyłcy.
PASPRABAVAĆ JAŠČE RAZ
Nadzvyčaj dobry vynik!
Vy vielmi staralisia, nie chapiła zusim kryšačku.

Na žal, promakod vy nie vyjhrali, ale vy možacie pasprabavać prajści test jašče raz. Ci zamović knihu — pa hetaj spasyłcy.
PASPRABAVAĆ JAŠČE RAZ
Zusim krychu nie chapiła
Vy pakazali vydatnyja viedy!

Vy vyjhrali promakod na źnižku 10% na nabyćcio knihi «Samy cymus» — uvodźcie nashaniva ŭ adpaviednaje akienca pry apłacie. Zamović knihu možna pa hetaj spasyłcy.
PASPRABAVAĆ JAŠČE RAZ
Fantastyka! Vy prosta kulinarny ekśpiert
Takim vynikam možna hanarycca!

Vy vyjhrali promakod na źnižku 10% na nabyćcio knihi «Samy cymus» — uvodźcie nashaniva ŭ adpaviednaje akienca pry apłacie. Zamović knihu možna pa hetaj spasyłcy.
PASPRABAVAĆ JAŠČE RAZ
Zamoŭcie knihu pa spasyłcy
15 narysaŭ i niekalki dziasiatkaŭ aryhinalnych receptaŭ ad vydatnaha znaŭcy histaryčnaj kuchni Alesia Biełaha. Aŭtarskija ilustracyi Juryja Taŭbkina.
© Naša Niva, 2024