Što moža stajać za adpraŭkaj paŭnočnakarejskich vajskoŭcaŭ u dalokuju Ukrainu i ci moža heta akazacca častkaj bolš maštabnaha płanu treciaha boku? «Naša Niva» raspytała pra heta historyka i palityčnaha analityka Alaksandra Frydmana.
«Naša Niva»: Jakaja vyhada moža być dla Kim Čen Yna va ŭdziele ŭ vajnie va Ukrainie na baku Rasii? Navošta jamu adpraŭlać svaich sałdat tak daloka?
Alaksandr Frydman: Łohika Kim Čen Yna zrazumiełaja — jon zacikaŭleny ŭ tym, kab asłabić vielizarnuju zaležnaść ad Kitaja. Jon choča atrymlivać technałohii, inviestycyi, jon choča asabista atrymać niešta finansavaje, materyjalnaje. Akramia taho, jaho cikavić madernizacyja paŭnočnakarejskaj armii. I nie ŭ apošniuju čarhu, a moža i hałoŭnaje — jon prahnie dapamohi ŭ raźvićci ŭłasnaj jadziernaj prahramy, jakuju moža dać Rasija.
Rasija maje što prapanavać Paŭnočnaj Karei, i tut uźnikaje pytańnie takoje: a što tut asabliva moža prapanavać Paŭnočnaja Kareja? Nu dobra, jana adpraŭlaje svaju zbroju, choć taja i nie asabliva jakasnaja, ale jana, tym nie mienš, vykarystoŭvajecca Rasijaj. Nu i, viadoma, ułasnych sałdat adpraŭlaje. Inšych kaštoŭnych dla Kramla resursaŭ u KNDR niama.
Voś tamu i była zaklučana hetaja ździełka, kab nakiravać va Ukrainu sałdat, jakich Pucin zmoža vykarystoŭvać jak «harmatnaje miasa», jakoje, napeŭna, tańniejšaje za tych ža rasijskich vajskoŭcaŭ. I heta Kramlu ŭdałosia arhanizavać praściej, čym, mahčyma, uziać sałdat ź Biełarusi.
Raz tak patrebnyja vajskoŭcy, Kreml moh uziać i biełaruskuju armiju. Adnak karejski varyjant, napeŭna, akazaŭsia dla jaho bolš pryvabnym z materyjalnaha i prapahandysckaha punktaŭ hledžańnia, asabliva z-za taho, što budzie tracicca mienš ułasnych resursaŭ.
Ale ŭsio heta pakul tolki teoryi i hipotezy.
«NN»: Pavodle danych ukrainskaj i paŭdniovakarejskaj raźviedak, Kim Čen Yn adpraŭlaje va Ukrainu bolš za 10 tysiač paŭnočnakarejskich bajcoŭ, uklučajučy śpiecnaz i piłotaŭ. Skažycie, na vašu dumku, ci moža Kim Čen Yn tym samym rychtavacca da pachodu na Paŭdniovuju Kareju, dajučy svajmu vojsku sapraŭdny bajavy dośvied?
AF: Kimu sapraŭdy patrebnaja madernizacyja armii, ale supracoŭnictva z Kitajem u hetym kirunku abmiežavanaje. Kitajcy ŭvohule dosyć aściarožna supracoŭničajuć z hetym režymam.
A z Rasijaj Paŭnočnaja Kareja zmoža atrymlivać vajenny dośvied dla svaich sałdat, choć tut dla režymu Kima i isnuje peŭnaja ryzyka, datyčnaja ich mahčymych pavodzin na froncie — niekatoryja mohuć zdacca ŭ pałon albo metanakiravana pierabiehčy na inšy bok.
Ukraina ŭžo pačała rychtavacca da padobnych scenaraŭ. I da jaje tut, mahčyma, padklučacca śpiecyjalisty z Paŭdniovaj Karei, jakija lepš viedajuć śpiecyfiku pracy z paŭnočnakarejcami.
A što tyčycca roznych vajennych płanaŭ Kim Čen Yna, to ja nie dumaju, što jon prahnie vieści novuju vajnu na Karejskim paŭvostravie. Jon bolš zacikaŭleny ŭ tym, kab stabilizavać ułasny režym, i tamu šukaje krynicy finansaŭ i zabieśpiačeńnia ŭłasnaj mocy.
Viadoma, nie varta skidać z rachunkaŭ Rasiju, jakaja moža być zacikaŭlenaja ŭ pavyšeńni ŭzroŭniu eskałacyi na Karejskim paŭvostravie, kab adciahnuć uvahu Złučanych Štataŭ ad Ukrainy. U hetym sensie mohuć być niejkija pravakacyi, ale ja nie dumaju, što tam budzie niešta surjoznaje.
«NN»: Kamientujučy adpraŭku va Ukrainu paŭnočnakarejskich piłotaŭ, vy ŭ svaim telehram-kanale vykazali mierkavańnie, što heta, chutčej za ŭsio, nie mahło adbycca biez zhody Kitaja. Čamu Kimu, na vašu dumku, patrebnaja zhoda Piekina, kali jon choča asłabić zaležnaść ad Kitaja?
AF: KNDR ekanamična i palityčna vielmi zaležnaja ad Kitaja. Faktyčna, na hety momant, Kitaj dla Paŭnočnaj Karei — heta akno ŭ śviet. Ale kitajskaja palityka aściarožnaja da režymu Kima ŭ tym sensie, što supracoŭnictva z Paŭnočnaj Karejaj nie pavinna parušać roznyja mižnarodnyja sankcyi. Kitajcy dziela svajoj ža ekanamičnaj karyści pilna sočać za pytańniem sankcyj. Jašče jany dakładna viedajuć, što Kim — vielmi składany dla ich partnior.
Kitaj zdolny pierakryć kisłarod Paŭnočnaj Karei i daloka nie zaŭsiody zadavalniaje pažadańni Kima. Mnie ciažka ŭjavić, što Paŭnočnaja Kareja moža pajści na takoje aktyŭnaje supracoŭnictva z Rasijaj, navat dasyłać svaich piłotaŭ, biez taho, kab Kitaj pra heta nie viedaŭ i nie pahadziŭsia. Kali b kitajcy zajavili, što im heta nie padabajecca, Kim nie staŭ by ryzykavać.
Pryviadu anałohiju. Voś Łukašenka vyrašyŭ, što pašle svaje vojski, naprykład, u Azierbajdžan, i pry hetym nie pytaje nijakaha dazvołu i mierkavańnia Rasii. Jak by taja adreahavała? Ciažka taki scenar ujavić, uličvajučy mocnuju zaležnaść Łukašenki ad Maskvy. I pamiž Kitajem i KNDR isnuje takaja ž suviaź.
Pry hetym cikava zusim inšaje. Faktar hetaha kitajskaha ŭpłyvu pakul nijak aficyjna nie kamientujecca ni Złučanymi Štatami, ni Paŭdniovaj Karejaj. Nichto nie kaža ŭ pytańni adpraŭki paŭnočnakarejskich vojskaŭ va Ukrainu, što KNDR — zaležny ad Kitaja satelit, i što na heta treba źviarnuć bolš uvahi.
Pakul nichto tak nie abvinavačvaje Kitaj. Mahčyma, jość niekija sakretnyja pieramovy, dzie zachodnija krainy kažuć: «Kitaj, pastaŭcie Kima na miesca, inakš uźniknuć prablemy».
«NN»: Ci moh Piekin metanakiravana dać dazvoł Kimu, kab padoŭžyć vajnu va Ukrainie, pavialičyć napružanaść na Karejskim paŭvostravie i tym samym adciahnuć uvahu Zachadu ad kitajskich płanaŭ uvarvańnia na Tajvań?
AF: U pryncypie, heta była b razumnaja taktyka i stratehija z boku Kitaja, bo heta dazvalaje jamu nakiroŭvać inšyja siły dla vyrašeńnia ŭłasnych prablem. Satelitaŭ, u hetym sensie, kaniečnie, možna vykarystoŭvać, u tym liku dla pavyšeńnia napružanaści na Karejskim paŭvostravie. Adnak hetyja skoki napružanaści adbyvalisia tam rehularna i pakul nie pryvodzili da surjoznych kanfliktaŭ.
A pa Ukrainie ŭ Kitaja dvaistaja pazicyja: z adnaho boku, niama adkrytaj kitajskaj vajskovaj dapamohi Rasii, a z druhoha, Kitaj na hetaj vajnie nažyvajecca i nie choča, kab Rasija jaje prajhrała. U hetym sensie, čamu b nie vykarystać paŭnočnakarejskija resursy, kab dapamahčy Rasii? Mnie padajecca, što Kitaj jak minimum nie suprać hetaha.
Taksama mahčyma, što tym samym Kitaj pavyšaje staŭki.
«NN»: Kali abjadnoŭvajucca takija siły, jak KNDR, Rasija i Iran, Zachad zvyčajna adkazvaje dypłamatyčna, nie chočučy ich pravakavać. Ci pravilny heta, na vašu dumku, padychod?
AF: Ja dumaju, treba razmaŭlać z supiernikami toj movaj, jakuju jany razumiejuć. Bo kroki administracyi Bajdena, što iduć pad łozunham «deeskałacyja», usprymajucca jak słabaść.
Kali kroki ŭsprymajucca jak słabaść, heta tolki padšturchoŭvaje da bolš rašučych dziejańniaŭ z boku Rasii i, mahčyma, Kitaja. Zachad nie choča vajny, ale mnie padajecca, što pakul ad Zachadu nie było dakładnaha sihnału ni Kitaju, ni Rasii, što jany pavinny spynicca, inakš usio moža zajści ŭ radykalny i niepryjemny kirunak.
Hetaje žadańnie deeskałacyi hraje kontrpraduktyŭnuju rolu, bo vajna va Ukrainie praciahvajecca, i niama nijakaj achvoty z boku Rasii zaklučyć mir. I značnaha cisku z boku Kitaja na Rasiju my taksama nie bačym. Tak što hetaja miakkaja stratehija Zachadu pakul asabliva ničoha nie pryniesła.
Nastupnaj amierykanskaj administracyi, chto b heta ni byŭ, varta budzie pierahledzieć hetuju stratehiju, bo pakul usio raźvivajecca nie na karyść Zachadu.
Ci vydaść sud u Haazie pastanovu ab aryšcie Łukašenki i jak heta paŭpłyvaje na jaho palityku i atačeńnie? Razvažaje Frydman
Na paradzie ŭ Karei z vajskoŭcami maršyravali sabaki-robaty. Pakazali taksama rakietu, zdolnuju źniščyć Kim Čen Yna ŭ lubym bunkiery VIDEA
Pucinu ekskluziŭna pakazali pratatyp valuty BRIKS, «jakaja abrynie dalar». My adšukali aryhinał banknoty, jość dziŭnaści sa ściaham Biełarusi
Kamientary
U tradycyjach impieryj vykarystoŭvać abaryhienaŭ z adnoj pieryfieryi na inšaj pieryfieryi. I ŭ hibrydnych apieracyjach apošnich hadoŭ z "ichtamnietami" i razmazanaj adkaznaściu.