«Dalej budzie tolki bolš». Biełarus-raspracoŭščyk u halinie ŠI, jaki pracuje ŭ Ńju-Jorku, raskazaŭ, što nas čakaje
Andruś Chrapavicki rodam z Hłybokaha, vučyŭsia ŭ Połacku, a ciapier pracuje ŭ ZŠA — užo 6 hadoŭ u halinie štučnaha intelektu i vialikich danych. U svaim artykule, napisanym dla «Našaj Nivy», jon raskazvaje, što nas čakaje ŭ nastupnyja niekalki hadoŭ i raić, jakija knihi i ese varta pačytać na hetuju temu.
Ujavi sabie budučyniu. Ty žyvieš u śviecie, dzie vynajdzienyja leki ad chvarobaŭ, jakija jašče paru hod tamu ličylisia nievylečnymi. Praciahłaść tvajho žyćcia značna daŭžejšaja za 100 hadoŭ. Užo nichto nie vinšuje «100 lat!» Takoje vinšavańnie paraŭnalnaje ź niečym ala «Kab ty zdoch!»
Ty pracuješ nie dziela taho, kab zarabić sabie na chleb, a tamu, što tabie cikava toje, što ty robiš. Kali ž tabie ničoha nie cikava, nie pracuj sabie na zdaroŭje, ale darmavyja hrošy ŭsio adno buduć prychodzić tabie na rachunak.
U tvaim domie jość robat. Minimum adzin, mahčyma niekalki. Jon robić za ciabie rucinnyja pracy. Ź im možaš parazmaŭlać na lubyja temy. Jon pamiataje tvaje zvyčki i prefierencyi. Nie budu ŭdavacca ŭ padrabiaznaści, što jašče možna rabić z robatam. Dadumaj u mieru svajoj razbeščanaści.
Hulni, u jakija ty hulaješ, nastolki realistyčnyja, što časam ciažka adroźnić virtualny śviet ad realnaha. Moža nie zusim WestWorld, ale chočaš u fotarealistyčny VKŁ časoŭ Vitaŭta? Kali łaska!
Kaśmičnyja razumnyja zondy daśledujuć suśviety za miežami našaj soniečnaj sistemy, a aŭtamatyzavanyja kaśmičnyja karabli zdabyvajuć karysnyja vykapni z asteroidaŭ.
Heta i mnohaje inšaje možna sabie ŭjavić, kali raźvićcio štučnaha intelektu pojdzie pavodle stanoŭčaha scenaru. Nie budu reiteravać aptymistyčnyja prahnozy Kurćviejla i inšych futurystaŭ. Ale paraju esie Darjo Amadei, hienieralnaha dyrektara kampanii Anthropic «Mašyny zamiłavanaj łaski» (Machines of Loving Grace), dzie jon apisvaje šerah realistyčnych źmienaŭ da lepšaha, jakija moža dać ahulny štučny intelekt ciaham bližejšych sta hadoŭ.
Praryŭ u śfiery moŭnych madelaŭ
Ja pačaŭ pracavać u halinie štučnaha intelektu (ŠI) pryblizna šeść hod tamu. Faktyčna ad samaha pačatku ja pracavaŭ z moŭnymi madelami i ŭ pryvatnaści z transformierami (ałharytmičnaj architekturaj, jakaja staić za čatam GPT).
I moh bačyć ich patencyjał. Tady, kali ja pačynaŭ, najbolš chajpu stvarali madeli navučańnia z padmacavańniem (reinforcement learning ci RL), jakija pieramahali čempijonaŭ śvietu pa Go, šachmatach, šohi i inšych hulniach. Užo tady padavałasia, što praryvam u śfiery budzie intehracyja transformieraŭ z padychodami navučańnia z padmacavańniem. Ale na toj momant daśledčym kampanijam nie stavała jakasnaha žaleza, adpaviednych dadzienych dla treninhu i banalna inviestycyjaŭ.
Jašče ŭ 2019 hodzie baćka haliny navučańnia z padmacavańniem Ryčard Satan napisaŭ ese «Horkaja navuka», dzie śćvierdziŭ, što samaja vialikaja navuka, jaki možna vynieści z 70-hadovych daśledavańniaŭ štučnaha intelektu, zaklučajecca ŭ tym, što ahulnyja mietady, jakija maštabujuć vyličeńni, urešcie vyjaŭlajucca najbolš efiektyŭnymi i ź vialikim adryvam.
Mienavita hetym šlacham pajšła kampanija OpenAI, maštabujučy vyličeńni (to bok vykarystoŭvajučy ŭsio bolš i bolš kampjutarnych mahutnaściaŭ dla treniroŭki svaich niejronnych sietak, vykarystoŭvajučy bolš i bolš danych, trenirujučy madeli daŭžej), a taksama vynajšaŭšy padychod, jaki nazvali navučańniem z padmacavańniem na asnovie čałaviečaj zvarotnaj suviazi (RLHF), dzie vykarystoŭvajecca fidbek ludziej dla ŭdaskanaleńnia adkazaŭ, jakija hienierujuć moŭnyja madeli. Heta i stała sakretnym soŭsam čatu GPT i chutka było pieraniata inšymi vialiki hulcami ŭ industryi.
Źjaŭleńnie ŭ masy čata GPT stała tym momantam, kali mnostva ludziej adčuła, što ŠI — heta nie niejkaja mała prydatnaja ŭ žyćci źjava, a heta davoli karysny instrumient, ź jakim nam daviadziecca ŭzajemadziejničać u dalejšym.
Pamiž chajpam i realnaściu
My žyviom u niezvyčajny čas. Pa-pieršaje, my sutykajemsia sa škvałam chajpu na temu ŠI, jak z boku vialikich kampanij ci navat startapaŭ u śfiery, tak i technaaptymistaŭ, jakija relihijna vierać u stanoŭčuju budučyniu, što voś-voś nadydzie.
Pa-druhoje, my majem techna-dumieraŭ, jakija bjuć tryvohu pra niebiaśpieki ŠI. Kiepskich scenaroŭ śviet. Ad aŭtanomnych dronaŭ, jakija buduć źniščać celi praz raspaznavańnie tvaraŭ, i štučnych virusaŭ, jakich raznastajnyja terarystyčnyja struktury zmohuć raspracavać pry dapamozie ŠI, da straty pracy, sensu žyćcia miljonami ludziej, ci ŭ najbolš ekstremalnych viersijach da źniščeńnia cyvilizacyi.
Pa-treciaje, my majem skieptykaŭ, kštałtu Hary Markusa dy inšych, jakija sprabujuć astudzić chajp i źviarnuć uvahu na proćmu niavyrašanych, mahčyma nievyrašalnych, jak jany ličać, prablem: halucynacyjaŭ vialikich moŭnych madelaŭ, niaŭmieńnia štučnych ahientaŭ navučacca ź nievialikaj kolkaści prykładaŭ, niedaskanałaściaŭ ałharytmaŭ ŠI, i h.d.
Niezvyčajnaść našaha cajthajstu ŭ tym, što peŭnuju racyju majuć i technaaptymisty, i skieptyki, tak i mnohija intelektuały, zaniepakojenyja honkaj biez tarmazoŭ, jakaja nazirajecca ŭ techindustryi. Dakładna vyznačyć, chto maje racyju, składana. Ale dzie mnohija hałasy, jak aptymistyčnyja, tak i piesimistyčnyja, źlivajucca va ŭnison, dyk heta ŭ zaniepakojenaści, što ni ciapierašnija palityki, ni hramadstvy faktyčna nijakaj krainy śvietu nie hatovyja da prychodu ahulnaha štučnaha intelektu, tym bolš da źjaŭleńnia štučnaha zvyšintelektu.
Spyniusia na hetych terminach.
Ahulny štučny intelekt (AGI) — heta, kali sistema/madel ŠI moža razumieć, vyvučać i prymianiać viedy ŭ šyrokim dyjapazonie zadač i śfieraŭ.
Štučny zvyšintelekt — heta kali ahulnaja sistema ŠI maje intelekt, jaki [značna] pieravyšaje čałaviečy intelekt.
Dzie my znachodzimsia ciapier?
U siecivie ŭžo niekatory čas cyrkuluje (źviarnu ŭvahu — aficyjna niepaćvierdžany) unutrany płan, darožnaja karta kampanii OpenAI na šlachu da AGI. Płan hety maje 5 asnoŭnych etapaŭ.
1. Čat-boty z razmoŭnaj movaj: prykładami tut mohuć być, jak GPT-4 i GPT-3.5 i mnohija inšyja vialikija moŭnyja madeli. Hetyja sistemy zdolnyja padtrymlivać źviaznyja dyjałohi z karystalnikami na naturalnaj movie.
2. «Dumajučyja» sistemy sa zdolnaściu rašać zadačy na ŭzroŭni čałavieka: OpenAI ličyć, što znachodzicca na parozie dasiahnieńnia hetaha ŭzroŭniu. Takija sistemy zmohuć vyrašyć bazavyja prablemy nie horš, čym čałaviek z doktarskaj stupieńniu, nie majučy dostupu da źniešnich instrumientaŭ. Z publična dastupnych sistemaŭ ź vialikimi ahavorkami ŭ hetuju katehoryju my možam adnieści madel o1 i šerah inšych, jakija natreniravanyja davać adkaz nie adrazu, padychodzić da prablemy pakrokava, što ŭ mnohich vypadkach zabiaśpiečvaje lepšyja vyniki, asabliva ŭ matematyčnych, navukovych zadačach, jakija raniej davalisia ŠI ź ciažkaściu i jakija patrabujuć bolš doŭhich łahičnych razvah abo šmatetapnych vyličeńniaŭ.
3. Ahienty: sistemy, jakija mohuć samastojna dziejničać ad imia karystalnika. Takija madeli ŠI zmohuć vykonvać šmatuzroŭnievyja zadačy, jakija patrabujuć pryniaćcia rašeńniaŭ, ź minimalnym pryciahnieńniem čałavieka.
4. Navatary: madeli ŠI, zdolnyja dapamahčy ŭ adkryćciach i patencyjalna ŭnieści ŭniosak u daśledavańnie samoha ŠI. Na hetym uzroŭni rola ŠI značna pašyrajecca ad prostaha vykanańnia ŭkazańniaŭ da aktyŭnaha ŭdziełu ŭ inavacyjnaj dziejnaści.
5. Sistemy ŠI, zdolnyja vykonvać pracu cełaj arhanizacyi, uklučajučy pryniaćcie stratehičnych rašeńniaŭ i aptymizacyju pracesaŭ u maštabach usioj kampanii. Tut ŠI stanovicca nieadjemnaj častkaj funkcyjanavańnia biznesu.
Kolki času zojmie prajści ŭsie etapy i jakaja kampanija budzie pieršaj, nie viedaje nichto, ale kali adšturchoŭvacca ad hetaj darožnaj karty, ahulny štučny intelekt insajdaram u śfiery nie padajecca čymści fantastyčnym i nierealistyčnym. Z peŭnaj dolaj imaviernaści etapy 2-3 mohuć być adolenyja ŭžo ŭ bližejšy hod. Z etapami 4 i 5 tajmfrejm moža być daŭžejšy, i chutčej za ŭsio spatrebiacca novyja ałharytmičnyja padychody.
Užo ciapier jość šmatabiacalnyja kirunki daśledavańniaŭ, jakija mohuć pryvieści da vypraŭleńnia chibaŭ ciapierašnich sistem. Jak i nie spyniajecca patok inviestycyjaŭ u žaleza, nieabchodnaje dla treniroŭki i vypusku ŭ śviet darahich sistem ŠI. Pakazalna taksama toje, što šerah kampanij, naprykład Meta, Alibaba i inšych, hatovy opiensorsić, to bok dzialicca kodam najnoŭšych prasunutych madelaŭ, jašče bolš paskarajučy daśledčuju pracu.
Što nas čakaje ŭ bližejšy čas? U nastupnym hodzie my pabačym štučnych ahientaŭ, jakija buduć mieć šmat lepšuju «pamiać» u adroźnieńnie ad tych sistem, jakija zabyvajuć kantekst papiarednich hutarak. Pabačym vialiki prahres u biznes-aryjentavanych multyahienckich sistemach, dzie šerah štučnych ahientaŭ uzajemadziejničajuć adzin z adnym dla dasiahnieńnia peŭnych metaŭ. Pabačym taksama prahres u šmatmadalnych sistemach, jakija pracujuć, jak z tekstam, tak z fota i videa.
Niama harantyi, što navat dasiahnuŭšy etapu 5 u (nieaficyjnym) płanie OpenAI, my zajmiejem štučny zvyšintelekt kštałtu takoha, jaki apisvali Nik Bostram u svajoj našumiełaj knizie «Zvyšintelekt» ci Maks Tehmark u knizie «Žyćcio 3.0». Prynamsi pakul što. Vyniki mohuć być kudy bolš pryziamlenymi. Ale navat hetyja bolš pryziamlenyja sistemy ŠI buduć nastolki prasunutymi i praktyčna karysnymi dla biznesaŭ i zvyčajnych ludziej, što ich prychod u šyroki ŭžytak biassprečna źmienić naš śviet u samych roznych aśpiektach.
Na žal, my da hetaha nie hatovy navat blizka. Nazirajučy za palityčnym dyskursam, niepakoić fundamientalnaje nierazumieńnie tych vyklikaŭ, jakija stajać pierad čałaviectvam.
Pužaje toje, što my nie hatovy navat da tych sistemaŭ ŠI, jakija jość u nas užo siońnia. Užo ciapier my bačym sproby vykarystańnia dypfejkaŭ — padmannaha kantentu, zhienieravanaha pry dapamozie ŠI, u palityčnych i markietynhavych kampanijach, na sajtach kštałtu OnlyFans i h.d.. Užo ciapier ałharytmy ŠI vyznačajuć, što my bačym u pošukavikach, stužkach sacyjalnych sietak. Nastaŭniki ŭžo ciapier sutykajucca z prablemaj, jak aceńvać chatnija zadańni vučniaŭ, bo nie sakret, što mnohija ź ich karystajucca čatam GPT, Kłodam, Perplexity i h.d. Užo ciapier ŠI moža pisać prahramy nie horš, a ŭ mnohich vypadkach lepš za prahramistaŭ (navat nie pačatkoŭcaŭ), a taksama słužać štodzionnymi pamočnikami raspracoŭščykam faktyčna ŭ luboj kampanii, jakaja nie choča zastacca daloka zzadu i być rastaptanaj kankurentami.
Ciaham apošniaha času my bačyli masavyja zvalnieńni ŭ niekatorych bujnych kampanijach. Kiraŭniki kazali pra pavieličeńnie efiektyŭnaści pracy i vydatkaŭ. Redka chto pryznaje, ale faktam jość toje, što niekalki čałaviek z dostupam da hetych novych razumnych štučnych pamočnikaŭ mohuć rabić tuju ž samuju pracu, jakuju rabili vialikija kamandy. I čym dalej, tym takoha budzie bolš.
Jak chtości skazaŭ, «ŠI nie pazbavić vas pracy. Heta zrobić čałaviek, jaki vykarystoŭvaje ŠI».
Z druhoha boku, mnohija krainy śvietu, u tym liku Biełaruś, stajać na parozie demahrafičnaj jamy. Kali situacyja z naradžalnaściu nie vypravicca, va ŭmovach starejučaha nasielnictva ničoha inšaha nie zastaniecca, jak mienšaj kolkaści pracujučych ludziej rabić svaju pracu bolš efiektyŭna. I tut robaty i sistemy ŠI buduć hrać niezamiennuju rolu dla ŭtrymańnia vializnaj kolkaści niepracujučych i ludziej piensijnaha vieku.
Pradkazvać budučyniu niaŭdziačnaja sprava. Navat kali abrysy hetaj budučyni vymaloŭvajucca ŭžo siońnia. Niezaležna ad taho, dzie vy znachodziciesia. Štučny intelekt užo staŭ častkaj našaha žyćcia. Dalej budzie tolki bolš.
«Dalej budzie tolki bolš». Biełarus-raspracoŭščyk u halinie ŠI, jaki pracuje ŭ Ńju-Jorku, raskazaŭ, što nas čakaje14
Kamientary