Віншую. За 15 год анічога не зразумеў, анічаму не навучыўся. Працягвае развіваць русскій мір, нават уцекшы ад яго на чужыну. 

Адна з вельмі частых частых і надзвычай тыповых мантраў сьвядомых спадароў РПЦшнага веравызнання або паходжання – гэта мантра пра існаванне калісьці, даўніша-раздаўніша, ў недатаваныя часы, немаскоўскага бела-рускага праваслаўя. Ходзяць сабе люццы да Лемяшонка "акармляцца", і нешта пра "немаскоўскасць" мармычуць... Дазвольце невялічкі крытычны разбор вашай мантры.

На які канкрэтна перыяд вы спасылаецеся? Найбольш немаскоўскім тутэйшае праваслаўе было ў 15-16 ст. Перадусім пасля Фларэнтыйскай уніі 1438 г., якая акурат перавяла гэтае праваслаўе, хай сабе і фармальна… ў Унію! Розныя мітрапаліты па-рознаму ставіліся да сваіх абавязкаў перад Уніяй, а большасць шараговых вернікаў, мабыць, і ўвогуле пра яе не падазравала, але тым не менш… такое трохі “сапсаванае” праваслаўе, не знаходзіце? А калі біскупы вырашылі ўзяцца за справу Уніі ўсур’ёз (1596 г.), тады і тым больш… У гэты момант уласна праваслаўныя (дызуніты, або схізматыкі, ў тэрміналогіі палітычнага класу ВКЛ) якраз і звяртаюцца за падтрымкай менавіта да Масквы, якая ж тут “немаскоўскасць”? Пррытым менавіта белыя русы, ў параўнанні з украінцамі, найбольш паслядоўна арыентуюцца на Маскву. Калі сярод украінцаў доўгі час, груба, пароўну прыхільнікаў арыентацыі на Маскву і , альтэрнатыўна, складанай (і наіўнай стратэгічна) гульні з ёй у “хаўрус чыста палітычны”, але ў складзе Канстантынопальскага Патрыярхату, дык епіскапія Бела-Руская (мсціслаўска-аршанская) першай пераходзіць у фактычнае кіраванне з Масквы, і робіцца плацдармам для захопу ўлады над усёй Кіеўскай мітраполіяй.

  Калі загадкавае “немаскоўскае праваслаўе” некалі існавала, дык дзе яго знакавыя тэксты? Дзеячы? Звычаі? Характэрныя прыкметы адрознення. Гэта, спадары, як і з Крамбамбуляй. Усе сьвядомыя спадары «ведаюць» што яна была ў беларусоў спрадвеку. Але ніхто не можа прывесці ніводнага канкрэтнага гістарычнага прыкладу з датай і месцам, каб яе нехта вырабляў ці спажываў . Канкрэтныя выпадкі вашаму міфалагічнаму мысленню нецікавыя, таму што іх пошук разбурае міф. Усе мы ведаем перабежчыкаў з Уніі Сімяона Полацкага, Баброўскага і Сямашку, ведаем Грыгорыя Каніскага, Грыгаровіча, Шпілеўскага і Каяловіча – хто з іх “немаскоўскі”? Ці каго з “немаскоўскіх” можаце паставіць з імі побач?

Або такіх дзеячоў, тэкстаў, звычаяў, эталонных перыядаў ніколі не існавала, і тады вы проста хлусіце. А калі існавалі, і вы не парупіліся каб напісаць пра іх нармальны ўцямны тэкст, не тое што кнігу, але хаця б артыкул, - тады вы лайдакі і людзі з неахайным, неарганізаваным мысленнем. І тое і другое – ўласцівасці акурат Рускіх Праваслаўных Людзей, цалкам сабе маскоўскіх, манілаўска-абломаўскіх.

А адзінае яскравае “немаскоўскае праваслаўе”, якое я асабіста ведаю – гэта, прабачце, Унія…