Навукоўцы з дапамогай 3D-сканавання даследавалі загадкавую рымскую практыку пахавання
Археолагі з брытанскага Ёрка выкарысталі 3D-сканаванне для вывучэння пахавальнай практыкі рымлян, пры якой целы памерлых, што ляжалі ў трунах, залівалі вадкім гіпсам.
10.06.2023 / 20:12
Сканаванне схаваных поласцей гіпсавых злепкаў са старажытнарымскіх пахаванняў. Фота: Музей графства Ёркшыр / york.ac.uk
Як заўважаюць навукоўцы з Ёркскага ўніверсітэта, выкарыстанне 3D-сканавання дазволіла даведацца аб падрабязнасцях пахавання цэлай сям'і, якая памерла каля дзвюх тысяч гадоў таму ў ваколіцах Ёрка. У тыя часы гэта была тэрыторыя Рымскай Імперыі.
Па незразумелых прычынах у тыя часы рымляне залівалі нябожчыкаў у свінцовых ці каменных трунах паверх адзення гіпсавым растворам перад тым, як іх пахаваць.
Пасля таго, як гіпс цвярдзеў, вакол цел утваралася поласць, якая захоўвала першапачатковую паставу і контуры памерлых. Гіпс захоўваў адбіткі саванаў, адзення, абутку. Дзякуючы гэтаму вучоныя могуць шмат даведацца аб матэрыялах, якія хутка парахнеюць.
Даследчыкі гавораць, што пакуль незразумела, навошта і для каго быў абраны гэты рытуал. Аднак, хутчэй за ўсё, ён быў звязаны з людзьмі высокага статусу. Сляды духмяных смол з Міжземнаморʼя і Аравіі, раней знойдзеныя ў трох гіпсавых пахаваннях у Ёрку, сведчаць аб выкарыстанні ў адзенні дарагіх і экзатычных рэчываў, якія маглі сабе дазволіць толькі прадстаўнікі эліты.
Падобныя гіпсавыя пахаванні былі знойдзеныя ў розных месцах Еўропы і Паўночнай Афрыкі, што ўваходзілі калісьці ў склад Рымскай Імперыі. Толькі ў Ёрку і яго ваколіцах з канца ХІХ стагоддзя было зарэгістравана не менш за 45 пахаванняў такога тыпу. Непасрэдна ў Музеі графства Ёркшыр захоўваецца 16 такіх гіпсавых злепкаў.
Навукоўцы даследавалі пахаванне сямʼі, якое складаецца з двух дарослых і немаўляці. Усе яны памерлі адначасова.
Прафесар Морын Кэрал (Maureen Carroll), загадчыца аддзялення рымскай археалогіі Ёркскага ўніверсітэта, адзначыла:
«Контуры трох чалавек у гіпсе можна ўбачыць няўзброеным вокам, але цяжка разабраць паставы целаў адносна адно аднаго і распазнаць, як яны былі апранутыя і ў што загорнутыя. 3D-мадэль дазволіла ашаламляльным чынам праясніць гэтыя незразумелыя моманты».
Як высветлілі навукоўцы, пры падрыхтоўцы да пахавання ўсе целы былі поўнасцю з галавы да ног загорнутыя ў саваны і тканіны рознай якасці і пляцення.
На атрыманай мадэлі яскрава відаць драбнюткія дэталі, напрыклад, завязкі, якімі быў перавязаны пахавальны саван над галавою аднаго з дарослых, палосы тканіны, якімі было абгорнута немаўля.
Па словах куратара аддзела археалогіі Музея графства Ёркшыр Люсі Крэйтан (Lucy Creighton),
«перадавыя тэхналогіі адкрываюць публіцы новыя захапляльныя спосабы знаёмства з нашымі калекцыямі. Вынікі 3D-сканавання адкрываюць нам вочы на мінулае і паказваюць момант трагедыі».
Даследаванне навукоўцаў з Ёркскага ўніверсітэта дэманструе, як перадавыя тэхналогіі дазваляюць паглыбіць навуковыя даследаванні. Яны даюць магчымасць правесці аналіз дробных дэталяў археалагічнага матэрыялу, якія схаваныя ад чалавечага вока. З другога боку, новыя тэхналогіі даюць магчымасць шырокай грамадскасці новым займальным чынам убачыць інтэрактыўныя лічбавыя версіі старажытных абʼектаў.
Далей вучоныя спадзяюцца падобным чынам даследаваць і астатнія гіпсавыя злепкі, каб лепш зразумець прыроду тканін, якія выкарыстоўваліся ў пахаваннях, і магчымы сацыяльны статус нябожчыкаў. Другая задача — высветліць культурныя, рытуальныя або практычныя прычыны, якія абумовілі такі метад абыходжання з памерлымі ў старажытнай Рымскай Імперыі.
Чытайце яшчэ:
Навукоўцы: эўтаназія, магчыма, існавала ў імперыі інкаў