Navukoŭcy adkryli niečakany efiekt zvyčajnaha słabicielnaha
Niadaŭniaje daśledavańnie pakazała, što prukałapryd, jaki ŭ mnohich krainach śvietu vykarystoŭvaŭsia jak zvyčajnaje słabicielnaje, palapšaje kahnityŭnyja funkcyi i pamiać. Vučonyja spadziajucca, što hetyja leki zmohuć dapamahčy pry lačeńni kahnityŭnych parušeńniaŭ i simptomaŭ depresii.
29.06.2023 / 17:11
Prukałapryd navat u nievialikich kliničnych dozach moža palepšyć kahnityŭnyja funkcyi i pamiać. Fota: vecteezy.com
Kahnityŭnyja parušeńni časta suisnujuć z rasstrojstvam nastroju i inšymi psichičnymi stanami, ale siońnia isnuje tolki abmiežavanaja kolkaść dastupnych mietadaŭ lačeńnia takich prablem.
Novaje daśledavańnie pakazała, što taki preparat, jak prukałapryd, jaki zvyčajna prymajuć pry zaporach, aktyvuje sierataninavyja receptary i moža mieć patencyjnuju terapieŭtyčnuju karyść pry simptomach parušeńnia psichiki.
Vyniki daśledavańnia apublikavanyja ŭ časopisie Biological Psychiatry: Cognitive Neuroscience and Neuroimaging.
Navukoŭcy adznačajuć, što receptary sierataninu, asabliva receptar 5-NT4, šyroka raspaŭsiudžanyja ŭ roznych abłaściach hałaŭnoha mozha, u tym liku ŭ tych, što adyhryvajuć vyrašalnuju rolu ŭ kahnityŭnych funkcyjach i rehulacyi nastroju (łobnaja častka, bazalnyja jadry i hipakamp).
Hetyja receptary — asnoŭnyja mišeni antydepresantaŭ, ale lačeńnie rasstrojstvaŭ nastroju nie abaviazkova palahčaje kahnityŭnyja simptomy.
Dla svajho daśledavańnia vučonyja zaprasili 50 zdarovych dobraachvotnikaŭ. Pałova ź ich ciaham šaści dzion prymała prukałapryd, jaki pry ŭzajemadziejańni ź sierataninavym receptaram 5-HT4 źmianiaje jaho stan, pryvodziačy da bijałahičnaha vodhuku.
Inšaja pałova ŭdzielnikaŭ atrymała płaceba. Udzielniki, daśledčyki i ekśpierty nie viedali ab raźmierkavańni pa hrupach, a kapsuły prukałaprydu i płaceba byli identyčnymi.
Praz šeść dzion udzielniki daśledavańnia prajšli skanavańnie z dapamohaj funkcyjanalnaj mahnitna-rezanansnaj tamahrafii ŭ stanie spakoju mozhu. Zbor danych u stanie spakoju pravodziŭsia, kali ŭdzielnikaŭ prasili rassłabicca, ale trymać vočy raspluščanymi.
Navukoŭcy adznačajuć, što ich papiarednija daśledavańni prukałaprydu pakazali, što navat u nievialikich kliničnych dozach jon moža palepšyć kahnityŭnyja funkcyi i pamiać u zdarovych ludziej.
Ciapier jany vyvučyli nieŭrałahičny miechanizm, z dapamohaj jakoha heta adbyvajecca.
Dla myśleńnia mozh vykarystoŭvaje roznyja vobłaści (kahnityŭnyja sietki), złučanyja pamiž saboju admysłovymi niervovymi vałoknami, što pieradajuć sihnały. Kab myśleńnie było pravilnym, treba, kab hetyja sihnały dobra dachodzili da patrebnych abłaściej mozha i nie pieraškadžali adzin adnamu. Heta nazyvajecca funkcyjanalnaj suviaźziu (rsFC) pamiž sietkami mozha i ŭnutry ich.
Jak adznačajecca ŭ artykule, va ŭdzielnikaŭ, jakija atrymali prukałapryd, u paraŭnańni z tymi, chto prymaŭ płaceba, u stanie spakoju nazirałasia bolšaja funkcyjanalnaja suviaź pamiž centralnaj vykanaŭčaj sietkaj (CEN — sietkaj mozha, u jakoj adbyvajecca apracoŭka dumak i rašeńnie zadač) i kłastaram, jaki składajecca z zadniaj (RSS) i piaredniaj (ASS) pajasnoj kary (abłaściami mozha, jakija rehulujuć apracoŭku infarmacyi i ŭvahu ŭ mozhu).
Taksama bolš funkcyjanalnych suviaziaŭ nazirałasia pamiž kłastaram zadniaj (RSS) i piaredniaj (ASS) pajasnoj kary i levaj łateralnaj patyličnaj karoj (vobłaściu, jakaja adkazvaje za apracoŭku vizualnaj infarmacyi i dapamahaje źviartać uvahu na važnyja abjekty).
Akramia taho, jak adznačajecca ŭ artykule, va ŭdzielnikaŭ, jakija atrymlivali prukałapryd, było vyjaŭlena źnižeńnie funkcyjanalnych suviaziej u sietcy pasiŭnaha režymu raboty mozhu (DNM) u paraŭnańni z tymi, chto prymaŭ płaceba.
A dakładniej, była źnižana suviaź pamiž levym i pravym hipakampam (vobłaść mozha, jakaja siarod inšych funkcyj adkazvaje za zachoŭvańnie pamiaci), nižniaj ciemiannoj dolaj (adkaznaj za aryjentacyju ŭ prastory i ŭsprymańnie navakolnych pradmietaŭ) i nižniaj łobnaj (adkaznaj za myśleńnie i maŭleńnie) źvilinaj.
Hety fakt, na dumku navukoŭcaŭ, — jašče adzin dokaz taho, što prukałapryd akazvaje ŭpłyŭ na vobłaści mozha, jakija palapšajuć kahnityŭnyja funkcyi jak za košt pavieličeńnia, tak i za košt pamianšeńnia suviazi pamiž peŭnymi abłaściami mozha pa miery nieabchodnaści.
Navukoŭcy ŭpeŭnienyja, što vyniki daśledavańnia dazvolać papoŭnić pieralik srodkaŭ, jakija lečać depresiju i kahnityŭnyja parušeńni.
Čytajcie jašče:
Čamu 3000 hadoŭ tamu čałaviečy mozh byŭ bolšy
Try prostyja parady ad niejrabijołaha, jakija dapamohuć zachavać zdarovy rozum u staraści