Byŭ Elkind, staŭ Skitaŭ. Historyja dyrektara «Babuškinaj krynki» i zakuliśsie impieryi kiraŭnictva spraŭ Łukašenki
Prateže Mikałaja Damaškieviča, vychadziec z barysaŭskaha paŭśvietu, hałoŭny pa miasie, hałoŭny pa rybie. I ŭrešcie paśliznuŭsia na małace. Balzakaŭskaja historyja dyrektara «Babuškinaj krynki» i trajektoryja jaho palotu ad adnaho Zajca da druhoha.
17.11.2023 / 21:53
Hiendyrektar AAT «Babuškina krynka» Hienadź Skitaŭ. Fota: mnsvu.org
Hiendyrektar AAT «Babuškina krynka» Hienadź Skitaŭ — centralnaja fihura maštabnaj karupcyjnaj spravy ŭ małakapierapracoŭčaj halinie.
Pieršaja infarmacyja pra aryšty pryjšła 1 listapada. 14 listapada namieśnik načalnika śledčaha ŭpraŭleńnia Kamiteta dziaržaŭnaj biaśpieki Kanstancin Byčak zajaviŭ, što fihurantami spravy stali 26 čałaviek, ź ich 15 utrymlivajucca pad vartaj.
Dziaržaŭnyja ŚMI nazvali kiraŭnika mahiloŭskaha małočnaha hihanta hałoŭnym padazravanym u spravie. A śledstva apublikavała fota zołata i najaŭnych hrošaj, jakija zachoŭvalisia ŭ Hienadzia Skitava.
Kaštoŭnaści, vyjaŭlenyja ŭ Hienadzia Skitava. Fota, raspaŭsiudžanaje Kamitetam dziaržaŭnaj biaśpieki
Alaksandr Łukašenka asabista abvinavaciŭ Hienadzia Skitava ŭ karupcyi i stvareńni klijenteły šlacham pryznačeńnia na kiraŭničyja pasady svaich svajakoŭ, siabroŭ maładości i navat kiroŭcy.
Pa śćviardžeńni KDB, «złačynnyja dachody ad nieabhruntavanaj pasiarednickaj dziejnaści ŭsich udzielnikaŭ supraćpraŭnaj dziejnaści ŭ małočnaj halinie z ulikam roźnicy cen u Biełarusi i Rasii [składali] nie mienš jak 10 młn dalaraŭ za hod».
Va ŭźniknieńni karupcyjnaj schiemy takoha maštabu na vialikich dziaržaŭnych pradpryjemstvach Łukašenka abvinavaciŭ kiraŭnikoŭ abłasnych vykanaŭčych kamitetaŭ. Kiravać małočnym hihantam pastavili bandyta, napisali dziaržaŭnyja ŚMI.
Adnak infarmacyja, jakuju sabrała «Naša Niva», pakazvaje, što i sam Alaksandr Łukašenka, i jaho najbližejšaje atačeńnie vielmi dobra viedali, chto taki Skitaŭ i čym jon zajmaŭsia.
Pieršyja kantakty Hienadzia Skitava ź blizkim kołam Łukašenki mieli miesca jašče padčas prezidenckaj kampanii 1994 hoda, a dalej jon inkarparavaŭsia va ŭładu i atrymlivaŭ adno dalikatnaje pryznačeńnie za druhim. Tolki tady hety niepataplalny działok nasiŭ inšaje proźvišča — Elkind.
Jak Elkind staŭ Skitavym
Skitaŭ — heta nie toje proźvišča, pad jakim Hienadź byŭ viadomy ŭ maładości. Heta proźvišča jaho mamy, jakoje jon voźmie našmat paźniej.
A ŭ 90-ch jon byŭ viadomy jak Hienadź Elkind. I pieršyja zhadki pra jaho i jahonaha brata Siarhieja datyčać koła, źviazanaha z barysaŭskim kryminalnym aŭtarytetam Mikałajem «Zajcam». «Zajca» zabili paśla taho, jak jon pierastaŭ skidvacca na ahulnabiełaruski «abščak». Spalili prosta ŭ jahonaj mašynie ŭ Piečach.
Braty Elkindy trapili ŭ padazravanyja padčas rasśledavańnia złačynstvaŭ «Zajca».
Siarhiej Elkind (treci źleva) z bratvoj na mahile aŭtaryteta «Maćvieja», pierajemnikam jakoha staŭ «Zajac». Fota: Ježiednievnik
Apieratyŭnyja materyjały toj spravy publikavała internet-vydańnie «Ježiednievnik». Ciapier jahony redaktar Siarhiej Sacuk adbyvaje 8-hadovy termin pakarańnia pa artykułach, jakija ŭklučajuć «raspalvańnie varožaści». Pravaabaroncy pryznali Sacuka palityčnym źniavolenym.
Z materyjałaŭ, jakija publikavaŭ «Ježiednievnik», stała viadoma, što ŭ pole zroku pravaachoŭnych orhanaŭ Elkindy trapili padčas rasśledavańniaŭ zabojstvaŭ, učynienych bandaj «Zajca».
Hienadź Elkind (ciapierašniaje jaho proźvišča — Skitaŭ) krajni sprava ŭ kampanii ludziej, niekatorych ź jakich adnosili da barysaŭskaha kryminalitetu. Fota: Ježiednievnik
Samich Elkindaŭ «Ježiednievnik» nazyvaŭ «mieniedžarami pa suviaziach z uładaj», a nie vybivałami.
U bazach, jakimi vałodaje «Biełpoł» značycca, što na samoha Skitava (Elkinda) było zaviedziena try kryminalnyja spravy. Jaho padazravali ŭ padrobcy dakumientaŭ i vymahańni. Hetyja spravy datujucca 1996 i 2000 hadami. Adnak spravy da suda nie dajšli.
Pa viersii tych, chto źliŭ materyjały spraŭ «Ježiednievniku» — praz zastupnictva vyšejšych siłaŭ. Aficyjnaja farmuloŭka była — «za adsutnaściu padziei złačynstva».
Pa spravie ab vymahańni dva braty prachodzili razam, u joj byŭ paciarpieły.
U 2018 hodzie Siarhiej Elkind skazaŭ «Našaj Nivie», što siłavikam chaciełasia jaho pasadzić. «Ja padmanvać nie budu: ja znaŭ Kolu Zajca. Nu, jak znaŭ: ja ź Vialikaj Uchałody, a jon — z Łošnicy. Sieŭ na rovar dy pajechaŭ. My siabravali, ale ja nie rabavaŭ, nie zabivaŭ. Kab było niešta, to daŭno b siadzieŭ», — skazaŭ jon.
Čytajcie taksama: Chto taki Siarhiej Elkind, fihurant novaha skandału ŭ Kurapatach, i jak jon byŭ źviazany z kryminalnym aŭtarytetam «Zajcam»
Sumiesnaje fota Siarhieja Elkinda i aŭtaryteta Mikałaja Zajca. Fota: Ježiednievnik
Surazmoŭcy «Našaj Nivy» ŭ Barysavie źviazvajuć nastupny karjerny ŭźlot bratoŭ Elkindaŭ ź siabrami ichnaha baćki Viktara Elkinda.
Viktar Elkind šmat hadoŭ uznačalvaŭ pieradavy saŭhas «Hvardyja» ŭ vioscy Vialikaja Uchałoda Barysaŭskaha rajona, a paśla — barysaŭskuju harrajinśpiekcyju pa ekałohii. Heta byŭ krok uniz u «tabieli ab ranhach». Ale karjera Elkinda-starejšaha rezka pajšła ŭharu paśla prychodu Alaksandra Łukašenki da ŭłady — na momant vybaraŭ 1994 hoda Elkindu-baćku było 42 hady.
Jaho zabraŭ da siabie daradcam Mikałaj Damaškievič, adzin z samych blizkich da Alaksandra Łukašenki ludziej, jaki paśla prychodu jaho da ŭłady staŭ kiraŭnikom Kamiteta dziaržaŭnaha kantrolu, a paśla (1998) staršynioj Minskaha abłvykankama. Elkind-baćka, praŭda, niadoŭha papracavaŭ u stalicy, zaŭčasna pamior — u 1999-m.
Tym nie mienš, jon paśpieŭ vyvieści ŭ ludzi svaich synoŭ Hienadzia i Siarhieja.
Sam Hienadź lubiŭ raskazvać siabram pa Barysavie, što jany ź Siarhiejem na prośbu ich baćki praz Damaškieviča ŭ 1994-m finansava dapamahali štabu Łukašenki-kandydata, dzie ŭsim kiravali Šejman z Damaškievičam.
Faktam jość, što paśla śmierci baćki jahonymi synami zaapiekavaŭsia toj samy Mikałaj Damaškievič. Jon zabraŭ ich na pracu ŭ pradpryjemstvy Kiraŭnictva spraŭ prezidenta i mahutnym šturškom vyvieŭ na kalaŭładnuju arbitu.
Vychad na kalaprezidenckuju arbitu
Kažuć, što mienavita ź inicyjatyvy Damaškieviča Hienadź Elkind uziaŭ sabie novaje, matčyna proźvišča — Skitaŭ, kab padvieści tłustuju rysu pad sprečnymi 90-mi. Nieŭzabavie Hienadź Skitaŭ uznačalić Barysaŭski miasakambinat, łasaje miesca dla amataraŭ sytnaha kavałačka.
«Tady byli takija časy, što Kiraŭnictva spraŭ Łukašenki padminała pad siabie adnu halinu ekanomiki, adnu śfieru handlu za druhoj, — raskazaŭ «Našaj Nivie» biznesoviec, jaki pierasiakaŭsia z Elkindami ŭ 90-ja. — Siarhieja Elkinda pastavili na rybu, a Hienadzia, užo Skitava, — na miasa ŭ Barysaŭ. I jon tam prajaviŭ siabie: zavaliŭ Maskvu i bližniuju Rasiju kaŭbasoj».
Tady sietki biełaruskich kram u Rasii nie było, a hipiermarkiety jašče tolki pačynali zajmać rynak. Značnaja dola pradukcyi pradavałasia praz vuličnych kamiersantaŭ, rynki. Skitaŭ zdoleŭ adładzić praces prodažu praz rynki.
«Heta była vyhadnaja schiema dla ŭmiełaha baryšnika: ani padatkaŭ, ani ŭliku. Usie zadavolenyja. Potym rasiejcy hety siektar padrehulavali, i samo žyćcio źmianiłasia», — raskazaŭ nam biznesoviec.
Potym braty pamianialisia miescami. Starejšy ź miasa pierajšoŭ u «Biełrybu», sieŭ na manapolny kanał pastavak, a Siarhieja adpravili na miasa.
Paśla Hienadź Skitaŭ niejki čas pracavaŭ dyrektaram departamienta ŭ Kiraŭnictvie spraŭ prezidenta.
«Kiraŭnictva spraŭ — heta ž impieryja. Ciciankoŭ, Damaškievič, Korbut, Šejman, Nazaraŭ — jakija fihury na čale!» — adznačaje naš surazmoŭca, minski pradprymalnik.
«Mnohija paśla škoły Kiraŭnictva spraŭ, atrymaŭšy suviazi i razumieńnie pracesaŭ, stvaryli svoj biznes. A Skitaŭ, choć u jaho kamiercyjny talent jość, zastaŭsia pracavać na Łukašenku, — raskazaŭ «Našaj Nivie» hety staličny pradprymalnik. — Ën dumaŭ, što pry Łukašenku budzie zaŭsiody zarablać našmat bolš pry mienšych zatratach enierhii. Svoj biznes — heta ryzyka».
Hienadź Skitaŭ pierachodzić kamiercyjnym dyrektaram na dziaržaŭny MAZ, potym jaho zabraŭ da siabie ŭ Barysaŭ na zavod BATE Anatol Kapski. U śpisie pasadaŭ Skitava taksama ščučynski zavod «Aŭtaprovad» i sielskahaspadarčaje AAT «Tarasava».
Rola Zajcaŭ u žyćci Skitava
Pa ironii losu važnuju rolu ŭ žyćci Hienadzia Skitava adyhraŭ jašče adzin Zajac — Leanid, ciapierašni vice-premjer, jaki z 2019 da 2021 hoda ŭznačalvaŭ Mahiloŭski abłvykankam.
Mienavita Zajac, jaki pierad Mahilovam siem hadoŭ uznačalvaŭ Ministerstva sielskaj haspadarki i viedaŭ Skitava «pa miasie» i pa «Tarasavie», jakraz i zaprasiŭ taho na «Babuškinu krynku».
Heta było samaje vialikaje z usiaho, što dastavałasia ŭ rasparadžeńnie vychadca z Barysava.
«Babuškina krynka» paŭstała z savieckaha małočnaha kambinata, uźviedzienaha ŭ 1979 hodzie. Heta adno z samych vialikich małakapierapracoŭčych pradpryjemstvaŭ nie tolki Biełarusi, ale i Uschodniaj Jeŭropy. Ahulnaja kolkaść rabotnikaŭ hetaha chołdynhu siahaje 4 tysiač čałaviek. Pavodle nacyjanalnaha ahienctva Biełarusi, jana zajmaje 9 miesca ŭ top-100 adkrytych akcyjaniernych tavarystvaŭ krainy. 98% akcyj naležała dziaržavie.
U 2020 hodzie dachod «Babuškinaj krynki» skłaŭ 613 miljonaŭ rubloŭ, što dazvoliła kampanii zaniać treci radok u top-15 małočnych pradpryjemstvaŭ pa abjomie vyručki. Ale pa čystym prybytku «Babuškina krynka» mieła tolki 14-je miesca. Dachodnaść kampanii składała 3,6 miljona rubloŭ. Dla paraŭnańnia: lidar na toj momant, pryvatny «Savuškaŭ pradukt», mieŭ 51,3 miljona.
«Skitaŭ zaŭsiody byŭ takim chlebasolnym, zaprašaŭ da siabie, chvaliŭsia pamieram kabinieta, sprabavaŭ padkupić, kali nie vychodziła — nacisnuć», — raskazvaje pra jaho čałaviek, jaki pierasiakaŭsia ź im pa biznesie.
Pavodle viersii KDB, pieršasnyja apieratyŭnyja danyja ab najaŭnaści karupcyjnaj schiemy nabyćcia staličnaj TAA «TPK PradInviest» likvidnaj pradukcyi małakapierapracoŭčych pradpryjemstvaŭ pa zanižanych cenach, orhany dziaržbiaśpieki atrymali ŭ studzieni 2020 hoda. Tak u pole zroku trapili «sumnieŭnyja schiemy realizacyi pradukcyi AAT «Babuškina krynka».
Adnym ź pieršych ukazańniaŭ pryznačanaha ŭ 2019-m hiendyrektaram Skitava stała, jak śćviardžajuć «čekisty», ustanoŭka videakamier u pracoŭnym kabiniecie i pryjomnaj Skitava — namiok, što čałaviek bajaŭsia ŭstanoŭki žučkoŭ.
A pierad kalektyvam Skitaŭ, śćviardžajuć u KDB, «pazicyjanavaŭ siabie «aŭtarytetam z 90-ch».
«Tam usie kraduć — sistema takaja»
Byŭ Elkind, staŭ Skitaŭ. Prajšoŭ ahoń i vadu, ale paśliznuŭsia na małace. Cikavaja hetaja historyja — čałavieka, jaki z 90-ch kruciŭsia vakoł Łukašenki, a ciapier staŭ pakazalnym udzielnikam antykarupcyjnaha šou.
«Tam usie kraduć — sistema takaja, — skazaŭ «Našaj Nivie» barysaŭski pradprymalnik, jaki pierasiakaŭsia sa Skitavym jašče ŭ 2000-ja. — Prafiesijnyja mieniedžary, jakija buduć efiektyŭna kiravać takoj vialikaj strukturaj i nie kraści, kaštujuć našmat daražej, čym Łukašenka choča im płacić. A na zarobak, jaki jość, možna znajści tolki žulika, jaki raźličvaje zarablać źvierchu, na adkatach.
A Skitaŭ inačaj, zdajecca, i nie ŭmieŭ, i nie chacieŭ — ale zabyŭ, što časy źmianilisia, što «kryša» pamianiałasia ŭžo dvaccać razoŭ, a antykarupcyjnyja šou pieryjadyčna arhanizoŭvać treba».
Darečy, adnosna toj majomaści, jakuju Alaksandr Łukašenka zahadaŭ zabrać na karyść dziaržavy: pavodle źviestak z bazaŭ «Biełpoła», stanam na 2020 hod na samoha Skitava nijakaj majomaści zarehistravana nie było.
260-mietrovaja kvatera ŭ Baraŭlanach, a taksama 266-mietrovy dom u Minsku, jak i mašyny, zarehistravanyja na jahonuju žonku.
Čytajcie taksama:
Łukašenkaŭski «biznesmien udačy» Vierabiej trapiŭ u pryceł siłavych struktur
«Źniali ź jaho niasłaba». Bankructva pahražaje «Vostravu čyścini»