«Kab uśled za imi mahli pajści nastupniki». Zapaviet Juryja Chadyki

U hłuchija savieckija časy nas, studentaŭ — siabroŭ «Biełaruskaj majstroŭni», uraziła pahałoska, što ŭ Akademii navuk doktar fizika-matematyčnych (!) navuk Jury Chadyka čytaje lekcyi pra starabiełaruskaje mastactva i chryścijanskuju kulturu Jeŭropy.

Heta byli niezabyŭnyja hłytki śviežaha pavietra — kali sapraŭdnyja, a nie dźmutyja estetyčnyja viaršyni śćviardžalisia dakładnaj arhumientacyjaj.

Muziej staražytnabiełaruskaje kultury, jaki jon razam z adnadumcami stvaraŭ i raźmiaščeńnia jakoha ŭ Akademii navuk damohsia, — naahuł niešta fantastyčnaje dla taje pary: prastora sapraŭdnaj biełaruskaj kultury, samabytnaj i jeŭrapiejskaj, uvajšoŭšy ŭ jakuju, ludzi ŭmomant pazbaŭlalisia saviecka-impierskaha šałupińnia ŭ hałavie i ŭśviedamlali siabie nośbitami vydatnaje tradycyi.

Pavialičyć

I ŭ palitycy Jury Viktaravič prapanoŭvaŭ rašeńni z navukovaj dakładnaściu, dokazy apanientaŭ vysłuchoŭvaŭ dobrasumlenna i arhumientavaŭ dobrazyčliva. I naahuł byŭ uvasableńniem intelihientnaści, adkrytaści, čałaviečnaści. Jahonym usiačasnym pryncypam było «chto nie vorah, toj moža stać sajuźnikam», jon byŭ matoram kaalicyjnych parazumieńniaŭ demakratyčnych siłaŭ, bo pa-navukovamu razumieŭ: skansalidavanuju dyktaturu adoleć možna tolki razam.

Jak fizik jon całkam uśviedamlaŭ maštab Čarnobylskaj katastrofy.

Tamu i arhanizoŭvaŭ navukovyja kanfierencyi, niezaležnyja ekśpiertyzy nastupstvaŭ Čarnobyla, ale nie abmiažoŭvaŭsia tolki navukovymi mietadami baraćby za praŭdu i ratavańnie narodu, a šmat hadoŭ byŭ niaźmiennym arhanizataram «Čarnobylskaha šlachu».

Pavialičyć

I hatovy byŭ achviaravać saboju, jak padčas haładavańnia 1996 hoda, kali jaho paśla «Šlachu», jaki staŭ i akcyjaj pratestu suprać źniščeńnia niezaležnaści Biełarusi, kinuli ŭ viaźnicu.

Hety ŭčynak całkam adpaviadaŭ jahonamu bačańniu misii adkaznych biełarusaŭ i składanaści zadačy, jakaja stajała pierad imi.

U 1989 hodzie, kali tolki pačynaŭsia masavy ruch za niezaležnaść, vystupajučy na 40-tysiačnym mitynhu BNF na stadyjonie «Dynama», Jury Viktaravič zhadaŭ VKŁaŭskuju lohkuju kavaleryju, vajary jakoj achviaravalisia, zapaŭniajučy svaimi ciełami varožyja ravy-pastki, kab uśled za imi — litaralna pa ich — mahli pajści ŭ ataku nastupniki.

Siońnia jamu było b 85. Niekali na budynku Instytuta fiziki Akademii navuk, dzie byŭ Chadykaŭ kabiniet, pieratvorany z kanca 1980-ch u štab-kvateru BNF, źjavicca pamiatny znak u honar adnaho z tytanaŭ novaha Biełaruskaha Adradžeńnia.

• 18
• 0
• 2
• 2
• 0
• 2
• 0
• 0