U kałonijach uvodziać knižnuju cenzuru: z turemnych biblijatek prybrali knihi Orueła i padručniki polskaj movy
Zjaviłasia infarmacyja ź niekalkich krynic pra toje, što ŭ miescach źniavoleńnia pačali ačystku biblijatek ad knih, jakija administracyi paličyli niebiaśpiečnymi, piša Radyjo Svaboda.
Źviestki ź pieršaj kałonii
Pra heta, u pryvatnaści paviedamiŭ Svabodzie były viazień adnoj ź biełaruskich kałonij Mikałaj, jaki vyzvaliŭsia ŭ 2024 hodzie (imia viaźnia ŭ metach jahonaj biaśpieki źmienienaje).
Pad zabaronu, pavodle Mikałaja, u jahonaj byłoj kałonii padpali ramany Džordža Orueła «Fierma» i «1984», raman-antyŭtopija Reja Bredbery «451 hradus pavodle Farynhiejtu», niekatoryja knihi sučasnych biełaruskich aŭtaraŭ, a taksama dapamožniki ŭ vyvučeńni niekatorych zamiežnych movaŭ.
«Viedaju, što z našaj biblijatecy zabrali «Fiermu» i «1984« Orueła, a taksama Bredbery, «451 hradus pavodle Farynhiejtu«. Hetyja knihi raniej dakładna byli, ale sioleta ich nie stała. I nie stała dapamožnikaŭ u vyvučeńni polskaj movy, uvohule lubych knih pa-polsku.
Što ź imi zrabili, nieviadoma, ale čałaviek, jaki mieŭ dačynieńnie da biblijateki, prahavaryŭsia, što knihi źniščyli. Moža, u kacielni spalili, a mo sa śmiećciem vyvieźli, ale ich u kałonii ŭžo niama. Im abvieščanaja vajna, heta dakładna», — raskazaŭ Mikałaj.
Pavodle śviedčańniaŭ Mikałaja, u viaźniaŭ kałonii niama sumnievu, što knihi zabrali z palityčnych pryčyn.
«Raniej možna było pačuć ad chłopcaŭ paraŭnańnie knih Orueła ź situacyjaj u Biełarusi, što ŭ nas dyktatura, jak u «Fiermie» albo ŭ «1984«. Ci toje, što źniščeńnie knih, apisanaje ŭ «Farynhiejcie«, pačynałasia ŭ nas — z abviaščeńnia ekstremistami aŭtaraŭ, jakich raniej pradavali va ŭsich kramach. I kali hetyja knihi źnikli z turemnaj biblijateki, usim stała zrazumieła, čamu heta adbyłosia: kab bolš takich paraŭnańniaŭ nie było, kab mieniej havaryli pra dyktaturu», — miarkuje surazmoŭca Svabody.
Pa ŭspaminach Mikałaja, adabrańniem peŭnych knih ź biblijateki kałonii nie abyšłosia.
«Stali zabirać i tyja knihi, jakija byli na rukach, u tym liku ŭziatyja na čytańnie ź biblijateki. Praviaduć vobšuk u atradzie, znojduć niejkuju knihu, zabiaruć dy jašče i papiaredziać, kab bolš takich knih nie čytaŭ.
Chłopcy raskazvali, što heta tyčyłasia i niekatorych biełaruskich knih, a taksama moŭnych padručnikaŭ. Asablivaja ŭvaha była da palityčnych viaźniaŭ. Ichnyja tumbački i pakiety z rečami praviarali z nadzvyčajnaj pilnaściu», — zhadaŭ Mikałaj.
Źviestki z druhoj kałonii
Jak vynikaje z paviedamleńnia pravaabarončaha telehram-kanała Mayday.Team, administracyja babrujskaj kałonii № 2 časova zabaraniła viaźniam atrymlivać z voli pasyłki, u jakich jość knihi.
«Administracyja PK-2 nieaficyjna papiaredziła asudžanych, što pryblizna ŭ lipieni čakaje novaha zahadu, jaki budzie rehłamientavać novy paradak atrymańnia knižnych banderolaŭ. Pakul ža dadzieny zahad «pastavić knihi na paŭzu», — paviedamlaje telehram kanał mahiloŭskaj «Viasny».
Što zachady pryniatyja i adnosna knižnych banderolaŭ, surazmoŭca Svabody Mikałaj paćvierdziŭ. Mikałaj u kałonii pravieŭ bolš za 3 hady. Były viazień patłumačyŭ, jakaja sistema atrymańnia knih z voli isnavała raniej i jakaja dziejničaje ciapier.
«Raniej knihu z voli možna było atrymać nie tolki praz banderol, ale i prosta ad svajakoŭ padčas spatkańnia. U hetym vypadku tolki treba było papiarednie ŭzhadnić nazvu z administracyjaj. Hod tamu hetak atrymlivać knihi zabaranili, skazali, što ŭsio musić prachodzić pravierku cenzaraŭ, tamu kab słali tolki pasyłkami ci banderolami. Ale nieaficyjna zapeŭnili, kab za padručniki nie chvalavalisia, ich prapuściać. Ale sioleta skazali, što admianiajucca lubyja knižnyja pasyłki i banderoli. A čamu — biez tłumačeńnia. Miarkuju, usio z toj ža pryčyny — kab nie było inšadumstva», — raskazaŭ Mikałaj.
Viarnuŭsia z vajny, uładkavaŭsia ŭ Varšavie, pasvaryŭsia z usimi — i źnik. Pryjacieli pra eks-kalinoŭca Maksima Ralko, jakoha zatrymali ŭ Biełarusi1919
Kamientary